«Η πόρτα στη σκάλα», Lorrie Moore

Βιβλίο εξαιρετικά καλογραμμένο, αλλά κάπως άνισο είναι «Η πόρτα στη σκάλα» της Λόρι Μουρ. Η συγγραφέας έχει ευχέρεια στο λόγο, αγαπά τα λογοπαίγνια (η μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου είναι εμπνευσμένη και τα καταφέρνει πολύ καλά στα περισσότερα από τα «επικίνδυνα» κομμάτια) και φαίνεται πως έχει δουλέψει τη γραφή της διεξοδικά. Η ιστορία είναι ενδιαφέρουσα και ο κεντρικός χαρακτήρας, η Τάσι Κέλττζιν, οδηγείται με αργά αλλά σταθερά βήματα προς μια εσωτερική ωρίμανση.

Η Τάσι είναι μια εικοσάχρονη φοιτήτρια από τα Μεσοδυτικά των Η.ΠΑ., κόρη ενός «χομπίστα αγρότη» που αγαπά να βγάζει διάφορα είδη πατάτας και μιας Εβραίας μάνας με αρκετά ψυχολογικά. Όταν βρίσκεται στην σχετικά μεγάλη πόλη, το Τρόι, στην αρχή νιώθει σα χαμένη. Για να συμπληρώσει το εισόδημά της ψάχνει δουλειά ως babysitter. Έτσι γνωρίζεται με την Σάρα Μπρινκ, μια σαρανταπεντάρα ιδιοκτήτρια ενός ψαγμένου εστιατορίου της πόλης, που θέλει να υιοθετήσει ένα παιδί.

Η Τάσι ακολουθεί την Σάρα στις διαδικασίες της υιοθεσίας, ανάμεσα στις ιδιωτικές εταιρείες που σχεδόν σαν πραμάτεια χειρίζονται «φυσικές μητέρες», μωρά και νήπια και υποψήφιους γονείς-αγοραστές. Όταν η Σάρα τελικά υιοθετεί ένα όμορφο, δίχρονο, μιγάδικο κοριτσάκι, θα νιώσει στο πετσί της το πόσο τα στεγανά δεν έχουν αλλάξει όσον αφορά το χρώμα των ανθρώπων.

Το βιβλίο κυλά πολύ ομαλά ως περίπου τη μέση, η πλοκή μεστώνει αργά αλλά με νόημα. Από τη μέση και μετά όμως αρχίζουν να εκρήγνυνται τα γεγονότα γύρω από τη νεαρή φοιτήτρια, να συμβαίνουν τραγικά πράγματα που το καθένα θα μπορούσε να είναι η κορύφωση και να φέρει την κάθαρση, όλα μαζί όμως φέρνουν κάποια σύγχυση. Ο νεαρός Βραζιλιάνος με τον οποίο έχει δεσμό αποδεικνύεται πολύ διαφορετικός από ότι φαινόταν, η εργοδότρια της η Σάρα έχει ένα ένοχο (και κάπως αναληθοφανές για οποιαδήποτε μάνα ενός 4χρονου παιδιού), εξοντωτικό μυστικό  που θα κάνει την υπόθεση της υιοθεσίας περίπλοκη, η συγκάτοικός της από ατυχία θα κοντέψει να πεθάνει, ο αδελφός της θα καταταγεί στο στρατό κι αυτό θα οδηγήσει σε μια τραγωδία.

Το βιβλίο πραγματεύεται πολλά θέματα μαζί, άλλα βαθιά κι άλλα κάπως επιφανειακά. Το θέμα της υιοθεσίας- πονεμένο παντού στον κόσμο αλλά ιδιαίτερα στην Αμερική όπου όλα πουλιούνται κι όλα αγοράζονται-, τον φυλετικό ρατσισμό, την Ισλαμική απειλή, τους «Αμερικάνικους πολέμους» στην Μέση Ανατολή, την αθωότητα του μέσου Αμερικανού νέου, την πορεία προς την ενηλικίωση μιας νεαρής γυναίκας στην μετεφηβεία.

Υπάρχει προς το τέλος μια κορυφαία στιγμή πένθους, κι άλλες μικρότερες που αναδεικνύουν το βιβλίο, τη συγγραφέα, την ηρωίδα. «Η πόρτα στη σκάλα» είναι ένα κείμενο που ξεκινά με όλα τα εχέγγυα για να μείνει στην μνήμη σου για καιρό, κάποια στιγμή όμως ίσως από υπερβολική αυτοπεποίθηση η αίσθηση του μέτρου χάνεται και ο καταιγισμός των γεγονότων πνίγει τη γοητευτική ηρωίδα. Σίγουρα πάντως είναι ένα μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί∙ κι η Λόρι Μουρ μια συγγραφέας που αξίζει να ασχοληθεί κανείς μαζί της και στο μέλλον.

«Η πόρτα στη σκάλα», Λόρι Μούρ, μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πόλις, 2013 σελ.410