"Αμερικάνικη Έρημος", Percival Everett

Υπάρχουν μερικοί συγγραφείς που ξέρεις πως θα έχεις καρμική σχέση μαζί του ήδη από το πρώτο βιβλίο που έπεσε στα χέρια σου. Έτσι με τον Πέρσιβαλ Έβερετ και το Σβήσιμο (που το χρωστώ στη Βιβή). Ξεκινώντας λοιπόν την «Αμερικάνικη Έρημο» ενθουσιάστηκα. Η γραφή είναι παράδοξη, ρέουσα, καυστική, με ενδιαφέρουσα πλοκή, λογοπαίγνια, πολιτική τοποθέτηση. Ως τη μέση πίστεψα πως πρόκειται για ένα από τα βιβλία της χρονιάς μου. Μετά όμως σα να με κούρασε, το εύρημα βάλθηκε να με εκδικηθεί, άρχισα στο μυαλό μου να το θεωρώ δεδομένο.

Ο Θίοντορ Στρήτ, ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, παντρεμένος με δυο παιδιά είναι στο σπορ αμάξι του με σκοπό να αυτοκτονήσει. Δεν προλαβαίνει. Ένα φορτηγό ανακόπτει την πορεία του και πεθαίνει σχεδόν ακαριαία, αφού το κεφάλι του αποκόπτεται από το σώμα του. Στο γραφείο κηδειών το ράβουν όπως όπως με μια πράσινη γυαλιστερή κλωστή, του κλέβουν και το παντελόνι μιας και δεν το χρειάζεται πεθαμένος άνθρωπος. Φανταστείτε την αντίδραση "του κοινού", όταν ο αποκεφαλισμένος κατά τη διάρκεια της κηδείας του ανασηκώνεται, και γυμνός από τη μέση και κάτω, παίρνει την έκπληκτη οικογένειά του και φεύγουν.

Ο Θίοντορ, ζωντανός νεκρός, συνειδητοποιεί τα σημαντικά- κυρίως την οικογένεια του που την βαρυγκωμούσε ξενοπηδώντας φοιτητριούλες- όμως δεν είναι σε θέση πια να τους προστατέψει. Τον απαγάγουν φανατικοί θρησκόληπτοι που νομίζουν πως είναι ο σατανάς, μετά μια κρατική μυστική υπηρεσία που ψάχνει το μυστικό της αναγέννησης, τον κυνηγούν δημοσιογράφοι, ντέντεκτιβ. Και τελικά μόνον αυτός βρίσκει την λύση του εαυτού του.

Η επιρροή και η σαπίλα των ΜΜΕ, η μανία με τις παραθρησκευτικές οργανώσεις και τις ιστορίες συνωμοσίας (ακόμα και τα UFO), η οικογένεια ως θεσμός, η απιστία, οι συνθήκες στα Αμερικάνικα Πανεπιστήμια, η παιδεία, η λογοτεχνία, όλα είναι θέματα που θίγονται. Κάποια πιο βαθιά, άλλα με την αίσθηση καρικατούρας. Και φυσικά το άλυτο ερώτημα, τι σημαίνει να είσαι ζωντανός, τι διαφορά έχει η ζωή κι ο θάνατος, πόσο μπορείς να υπάρξεις, όταν πια γύρω σου τίποτα δεν θυμίζει εσένα.

Το πρόσημο που μου άφησε το μυθιστόρημα είναι θετικό, η αρχική ιδέα αποτελεί από μόνη της μια ατελείωτη πρόκληση. Η γραφή του Έβερετ έχει κάτι το καταλυτικό, κι ας μην μοιάζει από το ένα βιβλίο στο άλλο, σε δένει μαζί του, σα να γράφεις εσύ. Τα "αλλά" μου προέκυψαν στην πορεία και αφορούν μονάχα το γεγονός πως δεν πρόκειται για ένα μεγαλειώδες βιβλίο, όπως φανταζόμουν διαβάζοντας το οπισθόφυλλο. 

"Αμερικάνικη έρημος", Πέρσιβαλ Έβερετ, μετ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πόλις, 2006, σελ. 365