«Το Παρελθόν», Alan Pauls

Βιβλίο που σε συνεπαίρνει η κάθε φράση του, που με κάθε σελίδα, κάθε σκέψη, κάθε γύρισμα της πλοκής γίνεται ακόμα σπουδαιότερο και καλύτερο. Από τα σπάνια εκείνα φρούτα που μένει για πάντα στο μυαλό σου πως τα διάβασες, «Το Παρελθόν» του Άλαν Πάουλς μοιάζει με ταξίδι. Επιβάλλει τον αργό ρυθμό του, σε τραβάει στην λαγνεία του, στο ερωτικό του παιχνίδι με τη ζωή, σε βάζει να γράψεις αναρτήσεις που μοιάζουνε στην καλύτερη με ροζ σαπουνόπερα.

Ο χωρισμός δεν ήταν το επέκεινα του έρωτα, ήταν το όριο του, η κορύφωσή του, η εσωτερική μεθόριος της επικράτειας του∙ αν τον ολοκλήρωναν όπως εκείνοι σκόπευαν να τον ολοκληρώσουν, με αγάπη, αυτό ακριβώς θα επέτρεπε στον έρωτα να πεθάνει καλά∙ δηλαδή με τα δικά του λόγια, να συνεχίσει να ζει χωρίς αυτούς στο εσωτερικό της φυσαλίδας που είχαν δημιουργήσει.

Ο Ρίμινι και η Σοφία είναι το πιο αρμονικό ζευγάρι όλου του κόσμου, δώδεκα χρόνια μαζί, έδιναν έναν άλλο ολωσδιόλου καινούργιο νόημα στο ορισμό της μονογαμίας. Ακόμα κι όταν αποφάσισαν να χωρίσουν, έμειναν ο ένας μέσα στον άλλο, ο ένας για τον άλλο, η Σοφία να εμφανίζεται παντού, όποτε την χρειάζεται, κι ο Ρίμινι να συνεχίζει την ζωή του καταποντιζόμενος.

Ίσως η πιο γλυκερή και μπανάλ περιγραφή ερωτικού μυθιστορήματος, ever. Κι όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα βλάσφημο δημιούργημα που μιλά για τον έρωτα, όπως κανένα άλλο βιβλίο ποτέ δεν τόλμησε. Για την ζωή, για τον τρόμο που περικλείει η ύπαρξη και τους ελάχιστους τρόπους να τον ξορκίσουμε.

Καθάριζε τότε το καπάκι της τουαλέτας με δυο-τρία φύλλα χαρτί υγείας μαζί, προσέχοντας να μην του ξεφύγει η παραμικρή πιτσιλιά, επέστρεφε ανακουφισμένος στο γραφείο βολεύοντας το πουλί του που είχε αρχίσει ήδη να χαλαρώνει, για να επιβεβαιώσει πως ακόμα και μετά την εκσπερμάτωση παρέμενε ξύπνιο. Έσκυβε πάνω από το βιβλίο, εντόπιζε τον κόμπο που τον είχε αναγκάσει να σταματήσει, υπογραμμισμένο στο κείμενο με τον ίδιο πλαστικό χάρακα που χρησιμοποιούσε για να ξυπνήσει τα πόδια του όταν μούδιαζαν, κι αφού τον έλυνε, κάτι που κατάφερνε με θαυμαστή ευκολία, λες και κάποιος, ενώ εκείνος πότιζε με το σπέρμα του την λεκάνη, είχε εκμεταλλευτεί την απουσία του για να απλοποιήσει το πρόβλημα, ο Ρίμινι, εν είδει ανταμοιβής ή ίσως για να ξεκινήσει την νέα φάση της μέρας που είχε εγκαινιάσει η εκσπερμάτωσή του, έπαιρνε δυο συνεχόμενες μυτιές, μακριές, την πρώτη με το δεξί ρουθούνι, την δεύτερη με το αριστερό, και ορμούσε στην γραφομηχανή.

Με επιρροές από όλη την σύγχρονη λογοτεχνία- λένε πως θυμίζει έντονα Προυστ αν κι εμένα περισσότερο μου φέρνει προς Σταντάλ και Φλωμπέρ- και τον κινηματογράφο, ο Πάουλς υπογράφει ένα εμβληματικό μυθιστόρημα που δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να περάσει απαρατήρητο. Ο λόγος του, πυκνός, μακροπερίοδος, ταιριάζει γάντι στην ατμόσφαιρα του βιβλίου, στον τρόπο που κάθε φράση αποκρυσταλλώνει μια μπουκιά σοφίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η ηρωίδα του έχει αυτό το όνομα. Ο ήρωας του αντί να εξυψώνεται και να βρίσκει τον εαυτό του, ολοένα βυθίζεται στις εσχατιές της ύπαρξης. Ένα μυθιστόρημα αντίστροφης μαθητείας, μεταφρασμένο αριστοτεχνικά στην γλώσσα μας από την Έφη Γιαννοπούλου, που θέτει τον πήχη εξαιρετικά ψηλά για το μέλλον.

«Το Παρελθόν», Άλαν Πάουλς, μετ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πάπυρος, σελ.603, 2010

 Υ. Γ. 42 Ο no14me φταίει και για αυτή την ανάγνωση