«Καιροί τέσσερεις», Χριστίνα Καράμπελα

Βιβλίο γραμμένο από την καθαρά γυναικεία πλευρά, το «Καιροί τέσσερεις» της Χριστίνας Καράμπελα είναι ένα σπονδυλωτό αφήγημα που μονάχα αν συνδέσεις τα κομμάτια του μπορεί να χαρακτηριστεί μυθιστόρημα. Σε κάθε εποχή, και κάθε μέρος του κειμένου, μας μιλά διαφορετικός χαρακτήρας, χρησιμοποιώντας άλλοτε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κάποτε τριτοπρόσωπη, στιγμές χρησιμοποιείται και το δεύτερο πρόσωπο.

Στο πρώτο κομμάτι η γηραιά Ρούλα μας μιλά για το αρχοντικό της, για το πώς είναι δομημένη η ζωή της γύρω από τον διαβήτη και την παραγωγή γλυκών του κουταλιού. Μένει σε ένα σπίτι σαν πύργο, μόνη με την οικιακή βοηθό, την πανύψηλη Ευρυδίκη. Η κόρη της, Πέρσα, την έχει εγκαταλείψει και τα ίχνη της αναζητούνται. Για συντροφιά, δέχεται η μεσίτρια Φώφη- μια σαραντάρα, κοντή στα όρια του νάνου, με υπερμεγέθες στήθος- να μείνει στο σπιτάκι στην άκρη του κήπου.

Στο δεύτερο μέρος η Ρούλα έχει πεθάνει κι αφήσει μια ιδιότυπη διαθήκη. Μας μιλά ο συμβολαιογράφος, ένας νέος άντρας που αναζητά την Πέρσα και τελικά καταλήγει να την ποθεί.

Στο τρίτο, είναι η σειρά τη Ευρυδίκης να μας πει για την αγάπη της για την κυρά της, και την μικρή κυρά που την μεγάλωσε. Για την έξη της από τον Αιμίλιο, τον Αλβανό που της τα τρώει και την έβαλε η Ρούλα να υποσχεθεί στο νεκροκρέβατο πως θα παρατούσε.

Στο τέταρτο, αναλαμβάνει η Πέρσα, φευγάτη από όλους κι από όλα.

Το μυθιστόρημα μιλά για τις σχέσεις, κυρίως μεταξύ των γυναικών, γιαγιά-μητέρα- κόρη, οικονόμος-κυρία. Μας λέει για το παιχνίδι εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα, παίζει με την έννοια της μητριαρχίας, της αναζήτησης του εαυτού μέσα από τους άλλους και τη θέση που έχεις σε μια οικογένεια. Η νεαρή Πέρσα που παραμένει σκοτεινή σε όλο σχεδόν το βιβλίο ψάχνει να αυτοπροσδιοριστεί, να απαγκιστρωθεί από την μάνα της, την οικογενειακή ιστορία, αλλά και τους άντρες. Η Ρούλα προέρχεται από μια μακριά αλυσίδα γυναικών που έκαναν μια κόρη κι έπειτα ξεφορτώνονταν το ταίρι τους. H Φώφη θέλει ένα παιδί, κι ας μην έχει άντρα. Ακόμα και τα ονόματα- Δήμητρα, Περσεφόνη, Ευρυδίκη- παραπέμπουν σε μύθους που αφορούν γυναίκες, τη ζωή και το θάνατό τους.

Η γλώσσα της Καράμπελα είναι εξαιρετική, το βιβλίο αρκετές στιγμές παίζει ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα. Η εισβολή του μεταφυσικού αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση. Η πλοκή πάντως είναι σχετικά αργή, οι χαρακτήρες κάποιοι στέρεοι και δομημένοι, άλλοι, όπως ο συμβολαιογράφος, σαθροί και χάρτινοι. Έχω την αίσθηση πως το μυθιστόρημα αυτό δεν είχε σαφές όραμα, του έλειψε η κατεύθυνση. Στηρίχτηκε στις όμορφες εικόνες, στην ατμόσφαιρα και κάτι έχασε από την ιστορία. Μιας και πρόκειται πάντως για πρωτόλειο, έχω να δηλώσω πως περιμένω κι άλλα στο μέλλον.

«Καιροί τέσσερεις», Χριστίνα Καράμπελα, εκδ. Πόλις, 2014, σελ. 197

Υ.Γ. Σήμερα στις 19:30 στο Booktalks