"Όπως ποτέ", Μισέλ Φάις

Έχω διαβάσει και τα δύο προηγούμενα βιβλία της άτυπης τριλογίας του Μισέλ Φάις που ολοκληρώνεται με το Όπως ποτέ- το Από το πουθενά και το Lady cortisol. Για κανένα δεν έγραψα κείμενο, γιατί ένιωσα πως θα τα αδικούσα, θα χανόταν κάτι από την περίεργη μαγεία τους. Πρόκειται για βιβλία στα οποία οφείλεις να αφεθείς, αν προσπαθήσεις να τα προσεγγίσεις με τη λογική θα απογοητευτείς οικτρά. 

Ο Φάις σε αυτά τα τρία βιβλία γράφει ακραία αποσπασματικά, σχεδόν θραυσματικά, ξεχνάει τις λογοτεχνικές συμβάσεις, αρνείται να αναφέρει χαρακτηριστικά και γεγονότα, κρατάει ατόφιο το συναίσθημα. Αν αυτό ακούγεται επιφανειακό, δεν είναι, γιατί όσο προχωράει ο ασθματικός του λόγος, μπαίνουμε βαθιά στην ψυχοσύνθεση του άφαντου ήρωα, αρχίζουν να είναι αδιάφορες οι λεπτομέρειες, σε αφορά σε άλλο επίπεδο αυτό που γράφεται. 

[]Και με μάτια κλειστά, κάθομαι έξω από την πόρτα. Παρά λίγο να πω, μέσα από την πόρτα. Επόμενο δεν είναι; Περιστρεφόμενος. Αν και ακίνητος, όλα γυρίζουν. Και τότε αισθάνομαι, όχι όλες τις φορές, το έχω αισθανθεί πάντως, πως αν το θέλω τόσο πολύ, αν το θέλω μέσα από την καρδιά μου να μπω εκεί μέσα, όταν ανοίξω τα μάτια μου, όταν σταματήσει η περιδίνησή μου, θα βρίσκομαι εκεί. Ναι, θα βρίσκομαι εκεί μέσα. Αυτοπροσώπως. ‘Η έστω το φάσμα μου. Αισθάνομαι άσχημα ακόμα και που το λέω. Αλλά, ναι, έχω πέσει και σ’ αυτές τις αγυρτίες. Στο μεταξύ, η κυρία Αποτυχία με γλεντάει. Με προκλητικό σαδισμό μου συμπαραστέκεται. Πίνει, καπνίζει, λιμάρει τα νύχια της, κρεπάρει με τα χέρια τα μαλλιά της, φρεσκάρει το κραγιόν της και με προτρέπει να συνεχίσω. Μου ψιθυρίζει, σχεδόν λάγνα, στο αυτό πως θα βρίσκεται για πάντα δίπλα μου.[] 

Μπαίνω στον πειρασμό πολλά κομμάτια να τα διαβάζω δυνατά στον εαυτό μου, όπως κάνω με την ποίηση. Δεν είμαι τελείως πεπεισμένη πως κείμενα «ροής συνείδησης» σαν κι αυτό είναι αμιγώς πεζογραφικά. Από την άλλη, το βιβλίο σε σημεία είναι τόσο υποβλητικό, που δεν σε νοιάζουν οι ορισμοί. Αυτού του είδους η λογοτεχνία, μοιάζει απλή, δεν είναι. Αν παρασυρθεί ο συγγραφέας, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να μη βγαίνει κανένα νόημα. Αν πάλι ξεκινήσει από μια στέρεη αφηγηματική δεξαμενή, τότε το αποτέλεσμα είναι ηδονικό. 

                                                    Κατερίνα Μαλακατέ

   

"Όπως ποτέ", Μισέλ Φάις, εκδ. Πατάκη, 2019, σελ. 150