"Κόκαλα από ήλιο", Mike McCormac

Το «Κόκαλα από ήλιο» του Μάικ ΜακΚόρμακ δεν έχει ούτε μια τελεία. Είναι ένα μυθιστόρημα 325 σελίδων απ’ όπου απουσιάζουν εντελώς τα σημεία στίξης. Για αυτό υπάρχει ένας καλός λόγος, αλλά δεν μπορώ να σας τον αποκαλύψω, πρέπει να το διαβάσετε και να φτάσετε στο τέλος. 

Πρόκειται για μια βουτιά στις αναμνήσεις ενός συνηθισμένου άντρα, του πολιτικού μηχανικού Μάρκους Κόνγουεϊ, που μας αφηγείται σκόρπια στιγμιότυπα από τον βίο του με τη γυναίκα του τη Μερέιντ και τα δύο του παιδιά, την καλλιτέχνιδα Άγκνες και τον κάπως θυμωμένο και τρελαμένο, Ντάρρα. Η ιστορία του, που θα μπορούσε να θυμίζει οποιαδήποτε άλλη, είναι γεμάτη μικρές ήττες αλλά και νίκες, αγάπη και πάθος, ρουτίνα και θυμό, απώλεια και φθορά. Ο Μάρκους φαίνεται να αναρωτιέται για το τι είναι αυτό που μένει τελικά από μια πολύχρονη μονογαμική σχέση, από τη γονεϊκή φροντίδα, από τη σχέση με την πολιτική και τα επαγγελματικά. 

Το μυθιστόρημα είναι αυστηρά μονοφωνικό, όπως και η ζωή. Αυτό που ακούμε είναι τα γεγονότα όπως διαδραματίζονται στο κεφάλι του ήρωα. Η απουσία τυπικής στίξης κάνει το αποτέλεσμα ακόμα πιο αληθοφανές και κάπως προκλητικό, σαν κάποιος να καταγράφει το χάος της ανθρώπινης σκέψης- κάποτε αναλαμβάνει το συνειδητό, άλλοτε το ασυνείδητο. Είναι από τις σπάνιες φορές που η σύζευξη φόρμας και περιεχομένου είναι τόσο επιτυχής. Με λίγα λόγια, το αφηγηματικό εύρημα του ΜακΚόρμακ, ένα μυθιστόρημα-μία πρόταση, έχει λόγο ύπαρξης. 

Δεν ξέρω αν το «Κόκαλα από ήλιο» μοιάζει με τα μυθιστορήματα του Σαραμάγκου ή του Τζόυς, όπως κατά κόρον γράφτηκε στις κριτικές- κατά τη γνώμη μου δεν μοιάζει ούτε μιμείται κανέναν από τους δύο- και πιθανότατα δεν θα μιλούσα ούτε για «αναγέννηση του υψηλού μοντερνισμού» και άλλα τέτοια βαρύγδουπα. Πρόκειται για ένα βιβλίο καλογραμμένο, που μένει στη μνήμη καιρό αφού το έχεις διαβάσει, ενώ φράσεις και καταστάσεις ξεπηδούν μπροστά σου εκεί που δεν το περιμένεις. Είναι μια καλή απόπειρα καταγραφής της ίδιας της ζωής∙ και του θανάτου.


                                               Κατερίνα Μαλακατέ

"Κόκαλα από ήλιο", Μάικ ΜακΚόρμακ, μετ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Αντίποδες, 2018, σελ.336