Σελίδες

12/12/20

"Ο κύριος Γουάιλντερ κι εγώ", Jonathan Coe

 





Ο Τζόναθαν Κόου από τη Μέση Αγγλία και μετά έχει περάσει φανερά σε ένα άλλο είδος από αυτό που μας είχε συνηθίσει, με λιγότερη σάτιρα και περισσότερα κλισέ, ίσως όμως και με μεγαλύτερη αίσθηση ματαιότητας. Στο Ο κύριος Γουάιλντερ κι εγώ ξεφεύγει από τη συνήθη πολιτική θεματολογία του και καταπιάνεται με τη βιογραφία του Μπίλι Γουάιλντερ, του διάσημου το πάλαι ποτέ σκηνοθέτη του Χόλιγουντ ("Μερικοί το προτιμούν καυτό", "Sunset Boulevard") θέλοντας να μιλήσει για τη φθορά και τη λήθη της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της ανθρώπινης ζωής, για την ακμή και την παρακμή 

Κεντρική ηρωίδα μια Ελληνίδα, με μαμά Αγγλίδα, και μπαμπά μισό Έλληνα, μισό Σλοβένο, η Καλλιστώ Φραγκοπούλου. Στην αρχή την πετυχαίνουμε μεσόκοπη στην Αγγλία να προσπαθεί να κατανοήσει τις ενήλικες κόρες της και να εκτιμήσει τη ζωή της. Έπειτα μεταφερόμαστε πολλά χρόνια πίσω, τότε που η ίδια η Καλλιστώ είχε μόλις ενηλικιωθεί. Σε ένα road trip στην Αμερική θα γνωρίσει τον Μπίλι Γουάιλντερ, σε ένα δείπνο τυχαίο, θα καταλάβει ποιος είναι κατά τη διάρκεια του δείπνου, θα ντραπεί για την άγνοια της και θα το ξεχάσει. Ο Γουάιλντερ δεν θα την ξεχάσει, κι όταν έρθει στην Ελλάδα για να γυρίσει την προτελευταία του ταινία, τη Φεντόρα, θα την πάρει στα γυρίσματα για διερμηνέα. 

Η Καλλιστώ θα αλλάξει πολύ από αυτή την εμπειρία. Μέσα από τα μάτια της βλέπουμε τον Γουάιλντερ, και τον στενό του συνεργάτη Ιζ Ντάιμοντ, με τον οποίο έγραφε τα σενάρια. Ο Γουάιλντερ στη Φεντόρα είναι πια σε παρακμή, τα στούντιο δεν τον εμπιστεύονται, προτιμούν τους νεότερους χίπηδες σαν τον Σπίλμπεργκ. Οι ιδέες του για το τι είναι καλό σινεμά μοιάζουν παρωχημένες, ακόμα και οι συνάδελφοί του δεν ανέχονται τις παραξενιές του, οι ηθοποιοί στα γυρίσματα κλαίνε. 

Το βιβλίο έχει ενδιαφέρον. Για αρχή, μας συστήνει έναν σκηνοθέτη που οι περισσότεροι ξέραμε μόνο ως όνομα, κι ίσως να το μπερδεύαμε κιόλας. Και δεύτερον μοιάζει με ένα διπλό μυθιστόρημα ενηλικίωσης, της νεαρής Καλλιστώ αλλά και του ίδιου του εβδομηντάχρονου Γουάιλντερ. Έχει βάθος, μα όχι σε όλες τις στιγμές. Σε πολλά σημεία φλυαρεί. Ενώ σε άλλα, ειδικά εκεί που ο Γουάιλντερ αφηγείται το δράμα της οικογένειας του στο Ολοκαύτωμα σαν να γράφει σενάριο, απογειώνεται. 

Αυτή η φάση της γραφής του Κόου δεν με συγκινεί ιδιαίτερα. Τον προτιμούσα στα προηγούμενα εκρηκτικά και κάπως βλάσφημα βιβλία. Καταλαβαίνω την ανάγκη του δημιουργού να μιλήσει για αυτό που τον καίει. Η Καλλιστώ και ο Γουάιλντερ είναι ο ίδιος ο Κόου. Η ματαίωση που νιώθουν ως δημιουργοί μάλλον πλανάται και στο δικό του μυαλό. Είναι κι εκείνος άλλωστε σε αυτή τη φάση της καριέρας του, πολύ αναγνωρισμένος, μα οριακά σε πτώση.

Ο Κόου είναι από τους συγγραφείς εκείνους που διαβάζεις ένα τους βιβλίο κι έπειτα θέλεις να διαβάσεις όλα τα άλλα. Αυτό δεν θα αλλάξει. Ο κύριος Γουάιλντερ θα είναι μάλλον κάπου στο μέσον της λίστας. Κορυφαίο θα μείνει για μένα το Τι ωραίο πλιάτσικο, το βιβλίο που με έκανε να εθιστώ στη γραφή του και να διαβάσω όλα τα άλλα. 



                    Κατερίνα Μαλακατέ


Φωτογραφία: MARTA PEREZ EPA
"Ο κύριος Γουάιλντερ κι εγώ", Jonathan Coe, μετ. Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις, 2020, σ. 345

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου