Σελίδες

4/12/14

«Το καλό θα ‘ρθει από τη θάλασσα», Χρήστος Οικονόμου




Δεν κρύβω πως μετά το «Κάτι θα γίνει θα δεις» αναρωτιόμουν αν ο Χρήστος Οικονόμου θα μπορούσε να γράψει βιβλίο αντίστοιχης ποιότητας·  φοβόμουν πως είχε φτάσει ταβάνι. Το νέο του βιβλίο «Το καλό θα 'ρθει από την θάλασσα» είναι πάλι μια συλλογή διηγημάτων, πιο εκτεταμένων τούτη τη φορά, γραμμένων με την γνωστή, εντυπωσιακή, ρέουσα γλώσσα του, που είναι παλλόμενη, ζωντανή, με προφορικότητα, δίχως στιγμή να ξεπέφτει στην χυδαιότητα.

Οι πρωταγωνιστές των διηγημάτων  είναι άνθρωποι  που λόγω της κρίσης αναγκάστηκαν σε εσωτερική μετανάστευση, και συγκεκριμένα να φύγουν από την πόλη για κάποιο νησί. Εκεί οι ντόπιοι, οι «αρουραίοι», δεν τους καλοδέχονται, δεν μπορούν να τους ενσωματώσουν, τους φωνάζουν  «ξενομπάτηδες», τους απομονώνουν στα Αθηναίικα. Αλλά κι οι ίδιοι νιώθουν ξεκομμένοι, διαφορετικοί, πως δεν ανήκουν πουθενά, πως δεν μπορούν να είναι.

«Δεν σε διαλύει που έγινες φτωχός. Σε διαλύει που θυμάσαι πως κάποτε δεν ήσουνα φτωχός. Αυτό είναι που σε διαλύει», λέει ο αφηγητής στο «Θα σας καταπιώ τα όνειρα». Και ο σακάτης αντιεξουσιαστής ήρωας του «Σκότωσε τον Γερμανό», θα συμπληρώσει «Βλέπω τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου ρημαγμένα, μπαμπά μου. Όχι από το ελεσντι αλλά απ’το ανερζί».

Όμως η κρίση και η ανεργία δεν είναι το βασικό θέμα του Οικονόμου, αυτό που τον απασχολεί είναι πως ο καθένας ατομικά αντιμετωπίζει την συλλογική κακή συγκυρία. Οι ήρωες του είναι χτυπημένοι αλλά όχι κακομοίρηδες. Μια ιδέα μπορεί να είναι μελό, αλλά με έναν απτό τρόπο, διαφορετικό, λιγότερο κλισέ από ότι συνήθως.  Τον απασχολούν η αναζήτηση της ταυτότητας, η απώλεια, η κοινωνία, η οικογένεια, η θρησκεία, η πολιτική. Η πολιτική ως το ζωντανό φόντο κι όχι σαν μια ευκαιρία για να πολιτικολογήσει.

«Το ήθος είναι τόπος», γράφει. Αφού λοιπόν το ήθος είναι τόπος, η αλλαγή τόπου σημαίνει αλλαγή ήθους. «Αν είναι να ζήσουμε εδώ, πρέπει να φτιάξουμε νέα έθιμα, δικά μας έθιμα», λέει η ηρωίδα του στο «Χαρταετοί στον ουρανό». Κι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουν οι άνθρωποι να νιώσουν ξανά πως ανήκουν, να μην γκετοποιηθούν, να υπάρξουν.

Αν ο Χρήστος Οικονόμου έχει βάλει  στοίχημα να γίνει ο κύριος εκπρόσωπος των διηγηματογράφων της γενιάς του, νομίζω πως σιγά σιγά το κερδίζει. Άλλωστε σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που το διήγημα ήταν πάντα πιο μπροστά από το μυθιστόρημα, που οι διηγηματογράφοι ήταν πιο σπουδαίοι συγγραφείς από τους μυθιστοριογράφους, ο Οικονόμου έχει παράδοση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχθεί για να μεγαλουργήσει.


«Το καλό θα ‘ρθει από τη θάλασσα», Χρήστος Οικονόμου, εκδ. Πόλις, 2014, σελ. 216

Υ.Γ.42 «Το καλό θα  ’ρθει από τη θάλασσα» είναι το μέρος μια τριλογίας, τα υπόλοιπα μέρη της οποίας περιμένω πια με πολύ ενδιαφέρον.

Υ.Γ.42-42 Ο Χρήστος Οικονόμου θα είναι μαζί μας αυτή την Κυριακή στην εκπομπή Διαβάζοντας στον amagi στις 2μ.μ.  



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου