Σελίδες

25/3/15

"The Buried Giant", Kazuo Ishiguro του Παναγιώτη Κροκιδά



Το βιβλίο του Ισιγκούρο τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές και ίσως για αρκετό καιρό μετά, "ακούγεται" όσο λίγα. Τα περισσότερα, εν είδει θετικής ή αρνητικής διαφήμισης το τοποθετούν άτσαλα στην φανταστική λογοτεχνία, σε σημείο που δίπλα στο όνομα του Βρετανού, νικητή του βραβείου Μπούκερ, ως ενδεικτικά του ύφους του να αναφέρονται ονόματα όπως του Τόλκιν και του Μάρτιν. Αναπάντεχο; Φυσικά.


Μα τι διαβάζει κανείς εδώ: μια Βρετανία χαμένη στις ομίχλες του παρελθόντος, λίγο μετά τα κατορθώματα του Αρθούρου, με τα απομεινάρια της κυριαρχίας της Ρωμαϊκής κυριαρχίας να ξεπροβάλλουν ακόμα σαν απολιθώματα. Εν μέσω αυτού του σκηνικού, όπου η ανάσα ενός δράκου απλώνεται επιβάλλοντας μια ληθαργική αμνησία στον κόσμο των Βρετανών και Σαξόνων -πάλαι ποτέ εχθρών-, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι ξεκινάει ένα ταξίδι αναζήτησης σε αυτήν την επικράτεια.

Η οποία, όπως προλογίζει ο αφηγητής της ιστορίας, τότε ήταν μια αραιοσπαρμένη χώρα από μικρά χωριά, όπου κάποιος θα μπορούσε να περιφέρεται για μέρες, δίχως να συναντήσει ψυχή ζώσα. Υπάρχει, λοιπόν, ένας δράκος, υπάρχουν τελώνια, ξωτικά, συναπαντήματα με ζοφερές μαυροντυμένες γυναίκες, ένας γερασμένος ιππότης της στρογγυλής τραπέζης που κουβαλάει το άχθος μιας αποστολής, υπάρχει και ένα μοναστήρι αινιγματικό και δολοφονικό που θα φέρει στο νου το Όνομα του Ρόδου. Υπάρχουν αυτά και άλλα πολλά σε αυτό το βιβλίο. Τα οποία δοσμένα από μια απίθανα μελετημένη γλώσσα μεταξύ παραμυθιακής και σύγχρονης επικής διήγησης, δίνει ένα βιβλίο που όμοιό του δεν θα έχει συναντήσει ο μέσος αναγνώστης. Γιατί είναι αυτή η γλώσσα του Ισιγκούρο, διαφορετική από οτιδήποτε έχει γράψει ο ίδιος και από ό,τι έχει γράψει σύγχρονός του συγγραφέας, είναι ο ρυθμός του που μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια ξεχασμένη επικράτεια και εποχή: γοητευτικά, μυθοπλαστικά, μα την ίδια στιγμή ρεαλιστικά. Και θεατρικά, καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό οι περιγραφές του χώρου και οι σκηνές δράσης μεταφέρονται στον αναγνώστη μέσα από τους διαλόγους των ηρώων. Κι αυτή η θεατρική προσέγγιση προσδίδει στο βιβλίο έναν επιπλέον λυρικό χαρακτήρα. Η γλώσσα, λοιπόν, είναι για εμένα το ατού αυτού του βιβλίου, μα την ίδια στιγμή και αυτό που μπορεί να το καταστήσει ένα στριφνό βιβλίο.



Γιατί; Γιατί δεν ξέρω σε ποιον απευθύνεται ακριβώς, αν σκεφτούμε με αυστηρούς, εκδοτικούς και υφολογικούς όρους. Αυτούς, που για να το πουλήσουν στο αντίστοιχο κοινό ή να το θάψουν και να το τραβήξουν από κάποια άλλη μερίδα, το πλασάρουν σαν φανταστικό: όχι, δεν ανήκει στην φανταστική λογοτεχνία, όπως την ξέρει αυτός που την διαβάζει. Μα ίσως φέρει χαρακτηριστικά και ποιότητα μια αμιγούς ονειρικής, ευφάνταστης λογοτεχνίας, που όπως έγραψε πρόσφατα ο Γκέιμαν για το Buried Giant, θα απομυθοποιήσει το φανταστικό στοιχείο στη λογοτεχνία και πως θα δείξει πως η φαντασία επιστρατεύεται πολλές φορές για να πει σημαντικά πράματα. Και ο Ισιγκούρο με τους ιππότες και τα δαιμόνια μιλάει για τις αναμνήσεις: τις συλλογικές και τις προσωπικές. Σημαντικό; Διαβάστε το να μάθετε!

Εγώ το απόλαυσα και τις εικόνες του θα κουβαλάω για πολύ καιρό ακόμα στο κεφάλι μου


                                                                                              Παναγιώτης Κροκιδάς

"The Buried Giant", Kazuo Ishiguro, Faber & Faber, 2015, σελ.352

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου