"Hotel Savoy", Joseph Roth

Η αλήθεια είναι πως οποιοδήποτε βιβλίο διάβαζα μετά τους «Άγριους ντετεκτιβ» θα έβγαινε κάπως αδικημένο στη σύγκριση με κάτι τόσο διαφορετικό και ταυτόχρονα μεγαλειώδες. Τούτη τη φορά επέλεξα ένα βαρύ χαρτί κι όχι μια ανάσα, όπως συνήθως. Δεν το μετάνιωσα. Το «Hotel Savoy» είναι το πρώτο βιβλίο του Joseph Roth που διαβάζω- σοβαρή παράλειψη που σκοπεύω να διορθώσω σύντομα μετά από αυτή την εμπειρία. Η γραφή του Ροτ μου ταιριάζει γάντι, είναι απλή, στοχευμένη, δεν χάνεται ούτε παρεκκλίνει από την πορεία της. Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας αντλεί από τις ίδιες τις εμπειρίες του για να φτιάξει ένα αντιπολεμικό έργο κάπως διαφορετικό από τα άλλα, δίχως να παρουσιάσει καθόλου τη φρικαλεότητα και την ξεδιαντροπιά του ίδιου του πολέμου, αυτά τα θεωρεί δεδομένα.

Ήρωας ο Γκάμπριελ Νταν, ένας νέος που φτάνει στο Hotel Savoy στο δρόμο του προς την πατρίδα από την αιχμαλωσία στους Ρώσους. Έχει λίγα χρήματα πάνω του και τα ρούχα που φοράει, και στην αρχή ενθουσιάζεται με το τεράστιο κτήριο, που αποπνέει έναν αέρα χλιδής. Γρήγορα όμως καταλαβαίνει πως στο ξενοδοχείο ενυπάρχουν δυο κόσμοι, αυτός των τριών πρώτων ορόφων γεμάτος πολυτέλεια και ανέσεις, κι εκείνος των επόμενων τεσσάρων της κακομοιρίας και της φτώχιας, ανθρώπων που αναγκάζονται να βάλουν ενέχυρο τις βαλίτσες τους στο γερασμένο «παιδί του ασανσέρ» για να πληρώσουν τον λογαριασμό στον παντοδύναμο διευθυντή Καλογερόπουλο.

Ο Γκάμπριελ, ο αφηγητής-ήρωας είναι ένα παιδί σχετικά καλλιεργημένο, που αντιλαμβάνεται νωρίς την ταξική διαφορά που χωρίζει τους φτωχούς που τρώνε στα συσσίτια σαν του λόγου του και τους καλοντυμένους νεαρούς σαν τον πλούσιο ξάδελφο του Αλεξάντερ που ζει στην πόλη. Μα περισσότερο τον εντυπωσιάζουν οι ίδιες οι αντιθέσεις μέσα στο ξενοδοχείο, σα να είναι το Hotel Savoy μια μικρογραφία της μεταπολεμικής κοινωνίας, ένας μικρόκοσμος δομημένος πάνω στον εξωτερικό κόσμο, όπου  ήδη διαφαίνονται οι ζημώσεις που θα οδηγήσουν στον επόμενο μεγάλο Πόλεμο.

Η ανάγνωση είναι εύκολη και απολαυστική κι η αίσθηση που μένει στο τέλος -μια μαύρη κάθαρση- αυτό που θα έπρεπε να επιδιώκει κάθε συγγραφέας που θέλει να γράψει κάτι ολοκληρωμένο. Με λίγα λόγια, ήδη ψάχνω το επόμενο του Ροτ που θα διαβάσω.  

"Hotel Savoy", Γιόζεφ Ροτ, μετ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα, 2007. σελ 176