Βαθμολογώντας τα βιβλία του 2013

Όπως κάθε χρόνο (μαζοχιστικά) θα βαθμολογήσω τα βιβλία που διάβασα μες στο 2013. Που φυσικά δεν είναι όλα νέας εσοδείας, είναι όμως η δική μου σοδειά και χαίρομαι για αυτή. Φέτος οι βαθμολογίες θα είναι στα 20 για να έχουμε μεγαλύτερη ποικιλία και να ακούσω λιγότερες γκρίνιες. Ο χρόνος μου κινήθηκε καλά αναγνωστικά, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πως ήμουν έγκυος σχεδόν από την αρχή του, γέννησα τον Οκτώβρη ένα πανέμορφο μωράκι που θηλάζει αποκλειστικά τη μαμά του ατελείωτες ώρες την ημέρα, φτιάξαμε κι ένα βιβλιοπωλείο όμορφο και γλυκό. Α, και βγήκε και το πρώτο μου βιβλίο. 

  

• Η Εφεύρεση του Μορέλ", Adolfo Bioy Casares   20
• "Η καρδιά του σκότους", Joseph Conrad   19
• Αντεργκράουντ ή ένας ήρωας του καιρού μας», Vladimir Makanin   19
• "camera obscura", Σταμάτης Λαδικός   16
• Cosmopolis", Don DeLillo   18
• "Το θηρίο στη ζούγκλα", Henry James    19
• "Ένα ερωτικό καλοκαίρι", Ivan Klíma     19
• "Αστείο", Γιάννης Παλαβός    17
• "Η Στενή πύλη", André Gide    19
• H μύτη", Nikolaj Gogol      19
• "'Ορυξ και Κρέικ", Margaret Atwood  18
• "στεγνό στόμα", Νεφέλη Δημελή        18
• "Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου", J.W. Goethe    20
• «Το Γεύμα», Μίνως Ευσταθιάδης & Κάτριν Λίγκμαν   16
• «Αύριο στη μάχη να με σκεφτείς», Javier Marías     19
• "Όλες οι φωτιές. Η φωτιά", Julio Cortázar   19
• "O αντίστροφος κόσμος", Philip K. Dick   17
• "Ίσλα Μπόα", Χρήστος Αστερίου   17
• "Το καλοκαίρι δίχως άντρες", Siri Hustvedt   18
• "Ο Εξώστης", Νίκος Καχτίτσης   19
• "Κόσμος", Witold Gombrowicz    18
• «Το πλοίο των νεκρών», B.Traven   19
• "Εμείς", Yevgeny Zamyatin    19
• "Ο άρχοντας των μυγών", William Golding  20 
• "Άγρια παιδιά", Stephen Kelman    16
• "Η μητρική γλώσσα", Βασίλης Αλεξάκης   17
• «Ο Μπιντές και άλλες ιστορίες», Μάριος Χάκκας  18
• "Οι άγριοι ντετέκτιβ", Roberto Bolaño   20
• "Hotel Savoy", Joseph Roth   19
• "Κτερίσματα", Μισέλ Φάις   18
• "Σημείο Ωμέγα", Don Delillo  17
• "Συγγραφείς σε τιμή ευκαιρίας", Daniel Pennac  18
• "The minority report", Philip K.Dick  16
• "Οταν όλα καταρρέουν", Nicole Krauss  18
• "Ανταρκτική", Άντζελα Δημητρακάκη   16
• "Το διπλό βιβλίο", Δημήτρης Χατζής    19
• "Περί ηρώων και τάφων", Ernesto Sabato   20
• "Σκακιστική νουβέλα", Stefan Zweig  19
• "Το Ρεστωράν στο τέλος τους Σύμπαντος", Douglas Adams  18
• Υπόγειος κόσμος", Don Delillo   19
• "Τα διηγήματα της φωτιάς", Aleksandr Puskin   17
• "Το σβήσιμο", Percival Everett  19
• "Το γονίδιο της αμφιβολίας", Νίκος Παναγιωτόπουλος  18
• "Ζωνιανά Gold", Παρασκευάς Ακαμάτης   18
• "Στη χώρα των έσχατων πραγμάτων", Paul Auster   17
• "Άβυσσος", Carmen Laforet   20
• "More than human", Theodore Sturgeon   19
• "Λύτρα", David Malouf   17
• «Τελευταία πόλη», Διονύσης Μαρίνος   18
• «Εκεί που ζουν οι τίγρεις», Jean-Marie Blas de Roblès   18 
• "Αστεροειδής γλυκάνισος, Illicium verum", Βάλια Καραμάνου   16
• Κυανοπώγων", Kurt Vonnegut  19
• "Το ηλεκτρικό πρόβατο", Philip K. Dick  17
• "Πουτάνες φόνισσες", Roberto Bolaño   18
• Άρωμα πάγου", Yoko Ogawa   19
• "Η Δοκιμασία", Ivan Klíma   19
• "Οι αρραβώνες του κυρίου Ιρ", Georges Simenon   19
• "Η τυφλόμυγα", Siri Hustvedt   18
• «Ερωτευμένα φαντάσματα», Paco Ignacio Taibo II   18
• "Οι φτηνοφαγάδες", Thomas Bernhard   19
• "Μέρες εγκατάλειψης", Elena Ferrante  19
• «Η στιγμή της ελευθερίας», Jens Bjorneboe   19
• "Ο Ύστερος αστικός κόσμος", Nadine Gordimer   18
• "Τα λημέρια του λύκου", Javier Marias   17
• "Ο τροχός της τύχης", Τζ. Τανιζάκι   18
• "Αλεξανδρινό κουαρτέτο", Lawrence Durrell   19
• "Το μηδέν και το άπειρο", Arthur Koestler     20
• Χωρίς αίσιο τέλος", Paco Ignacio Taibo II    18
• "Κάτω από το ηφαίστειο", Malcolm Lowry    20
• "Το σώμα του ψέματος", M.J. Hyland     18
• "Dolce agonia", Nancy Huston     19
• "Tρόμος", Vladimir Makanin       18
• The Brooklyn Follies", Paul Auster   19
• "Οι Αριθμοί και άλλες ιστορίες", Victor Pelevin   18
• «Χαμένο παιδί», Ian McEwan  16
• "Η οικογένεια του Πασκουάλ Ντουάρτε", Camilo José Cela   20
• "Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο", Philip K. Dick   19
• "Η Γραμμή σκιάς", Joseph Conrad   18
• "Στον τόπο", Δημήτρης Νόλλας   18
• «Η πόρτα στη σκάλα», Lorrie Moore   16
• «Η αδελφή μου», Σταύρος Ζουμπουλάκης  19
• «Το βιβλίο του Ντάνιελ», E.L. Doctorow   19
• "Ο αιώνιος σύζυγος", Fedor Michajlovic Dostojevskij   18
• «Το Σόλο του Φίγκαρω», Γιάννης Σκαρίμπας   19
• "Πατρική κληρονομιά", Philip Roth   18
• "Στίλερ", Max Frisch   19
• "Arab jazz", Karim Miské  17
• "Η συγκέντρωση", Anne Enright   16
• "Τελευταίο έρχεται το κοράκι", Italo Calvino  18
• "όταν ήμουν θνητός", Javier Marias  17
• "Ο Αγγελοπλάστης", Stefan Brijs    17
• "Η Υπόσχεση" , Friedrich Dürrenmatt   18
• "Μάμα Φρανκ", Μαριάννα Παπουτσοπούλου   16
• "Το πέτρινο νυφικό κρεβάτι", Harry Mulisch   18
• "Ο μυστικός πράκτορας", Joseph Conrand      18
• "ελληνική ασφυξία", Ηλίας Νίσαρης   16
• "Expo58", Jonathan Coe   19
• "Που ήσασταν όλοι", Πάολο ντι Πάολο   17
• "Οι αριθμοί", Αριστείδης Αντονάς   19
• "Το αγγελόκρουσμα", Θωμάς Κοροβίνης   16
• "Ο Αόρατος", Paul Auster   18
• "Το Κλειδί", Τζ. Τανιζάκι   20

Υ.Γ. 42 Και μέσα σε όλα αυτά τα τα αριστουργήματα και τα 20άρια, αν με ρώταγε κανείς, έτσι από διαστροφή, θα απαντούσα Μπολάνιο και ξερό ψωμί. (Αν και ο Σάμπατο είναι κοντά...)

Υ.Γ.42-2 Και φυσικά η χιτ ανάρτηση της χρονιάς ήτο αυτή. Για να αποδειχθεί πως οι λίστες δεν τελειώνουν ποτέεεεε.

"Ο Αόρατος", Paul Auster

Η είδηση πως ο Πολ Όστερ βρήκε έναν εκδοτικό οίκο της προκοπής και θα έχει έναν αξιόλογο μεταφραστή, τον Σπύρο Γιανναρά, χαροποίησε νομίζω όλους τους Έλληνες βιβλιόφιλους που αναγκάζονταν όπως κι εγώ να διαβάζουν Όστερ στο πρωτότυπο. Η καινούργια έκδοση είναι προσεγμένη μεταφραστικά και σε επιμέλεια, αν και δεν ευτύχησε πολύ στο χαρτί της που μοιάζει όλο και περισσότερο με φτηνό αγγλικό paperback. (Είμαι ευγενική…)

Στην ουσία του, λοιπόν, ο «Αόρατος» είναι μια από τις σχετικά πρόσφατες δουλειές του Όστερ, εκδόθηκε πρώτη φορά το 2009, και ενώ είναι ένα βιβλίο ευκολοδιάβαστο και διαφορετικό- είναι Όστερ διάολε- κλείνοντας την τελευταία σελίδα του αφήνει μια αίσθηση κενού, στην οποία δεν μας συνηθίζει ο Αμερικανός.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 4 μέρη, και σε αυτά δεν αλλάζει μόνον ο αφηγητής αλλά και το πρόσωπο της αφήγησης, ξεκινάμε σε πρώτο ενικό, για να περάσουμε στο δεύτερο, μετά στο τρίτο και να ξαναγυρίσουμε στο πρώτο αλλά με άλλο αφηγητή. Έτσι στο πρώτο μέρος, ο νεαρός Άνταμ Γουόκερ μας αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την περιπέτειά του την άνοιξη του 1967, όπου ως νεαρός φοιτητής και επίδοξος ποιητής γνωρίζει στην Νέα Υόρκη τον καθηγητή Ρούντολφ Μπορν σε ένα πάρτυ. Η γνωριμία οδηγεί σε μια πρόταση να εκδώσει μόνος του ένα λογοτεχνικό περιοδικό που θα χρηματοδοτήσει ο καθηγητής, αλλά και στην σχέση του με την κοπέλα του Μπορν, την Μαργκό. Ένα βράδυ όμως καθώς προχωρά με τον Μπορν θα πέσουν θύματα ληστείας και θα γίνει μάρτυρας ενός απίστευτου περιστατικού βίας που θα του αλλάξει τη ζωή.

Στα υπόλοιπα τρία μέρη αλλάζουν συνεχώς οι αφηγητές και ο τρόπος αφήγησης,  συμβαίνουν πράγματα εξωφρενικά και ταυτόχρονα εντελώς φυσιολογικά και λογικά, δεν μπορείς ποτέ να εμπιστευτείς αυτόν που μιλά ή που γράφει πως λέει την αλήθεια. Η αλήθεια αλλάζει συνεχώς νόημα, χάνεται στην προσπάθεια των ηρώων να βρουν τον εαυτό τους, την σεξουαλικότητά τους, να ζήσουν σύμφωνα με τα πιστεύω τους, όσο η ζωή μέσα από την τυχαιότητά της τους εκδικείται με φόρα. Φτάνουμε στο τέλος σε μια ανατροπή που εμένα μου φάνηκε αναμενόμενη, που κι αυτή βεβαίως δεν έχουμε κανέναν λόγο να την πιστέψουμε.

Φυσικά δεν πρόκειται για ένα αδιάφορο βιβλίο, ούτε για ένα κακό βιβλίο. Είναι ένα πολύ καλό μυθιστόρημα, όποιος όμως έχει διαβάσει την Τριλογία της Νέας Υόρκης περιμένει από τον Όστερ το τέλειο. Να φύγει από τη μανιέρα του, να αντικρίσει ξανά στα μάτια την ανθρώπινη φύση χωρίς φτιασίδια. Και σε αυτήν την προσπάθεια, αποτυγχάνει.

"Αόρατος", Πολ Όστερ, μετ. Σπύρος Γιανναράς, εκδ. Μεταίχμιο, 2013, σελ.308

Υ.Γ. 42 Και η ακριβώς αντίθετη άποψη από τον αγαπημένο μου no14me είναι εδώ.

Μικρός Χριστουγεννιάτικος μποναμάς

Και χθες βράδυ καθώς κλείναμε πήρα και το "Κλειδί" του Τανιζάκι. Ήταν τόσο όμορφα και ειρηνικά να κάνεις Παραμονή μες στα βιβλία που σχεδόν θα συμπαθήσω τις γιορτές.

Χρόνια πολλά σε όλους.

"Το αγγελόκρουσμα", Θωμάς Κοροβίνης

Παπαδιαμάντης χριστουγεννιάτικο; Σχεδόν κλισέ, αλλά το διέπραξα. Η αγάπη μου για τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του δεν κρύβεται. Αυτή τη φορά είπα να τον αναστήσω μέσα από «Το Αγγελόκρουσμα», του Θωμά Κοροβίνη, ένα λιανό βιβλιαράκι 33 σελίδων για την τελευταία νύχτα του Σκιαθίτη, τον επιθανάτιο ρόγχο, τις τελευταίες σκέψεις του πριν το οριστικό τέλος.

Ο Κοροβίνης επιχειρεί να δώσει έναν Παπαδιαμάντη περισσότερο λαϊκό και λιγότερο λόγιο, παραθέτει πολλά όμορφα αποσπάσματα από το έργο του∙ θα μπορούσε το παραλήρημα αυτό να παιχτεί σαν ένας μικρός θεατρικός μονόλογος. Παρ’ όλα αυτά δεν κατορθώνει να φύγει από την πεπατημένη, ο κυρ- Αλέξανδρος βγαίνει αλώβητος από τις σελίδες του βιβλίου, ένας άγιος.

Δεν ξέρω γιατί αλλά η μορφή του Παπαδιαμάντη με γοήτευε πάντα, η προσωπικότητά του, η εκκεντρικότητα, η μοναχική φιγούρα του. Πιστεύω κάπου διαισθαντικά μέσα μου πως οι βιογράφοι των αδικούν. Άνθρωπος που γράφει με τέτοιο πάθος, δεν μπορεί παρά την ασκητική επιφάνεια της ζωής του, να κρύβει μια τρέλα εσωτερική, μια φωτιά πυρετική που δεν είναι δυνατόν να εκφράζεται μόνο από φλογερά αισθήματα για την θρησκεία.

Με λίγα λόγια, έψαχνα, και σε αυτό το βιβλίο, έναν Παπαδιαμάντη πιο ανθρώπινο, όσο απόκοσμος κι αν υπήρξε. Και δεν τον βρήκα.

"Το Αγγελόκρουσμα", Θωμάς Κοροβίνης, εκδ. Άγρα, 2012, σελ.33

Υ.Γ. 42 Το ιστολόγιο σας εύχεται καλά Χριστούγεννα. Να περάσετε καλά και να φάτε μετρημένα.

Στον Σέργιο

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αίσθηση παντοδυναμίας από κείνη που σηκώνεις ένα μωρό που ουρλιάζει πονεμένο, το χώνεις στην αγκαλιά σου κι αυτό παραδίνεται στον χτύπο της καρδιάς σου και αποκοιμιέται ευχαριστημένο. Αυτή η στιγμή στον χρόνο είναι που κάνει τον γονιό θεό, τον ατσαλώνει να αντέξει, χτίζει ανθρώπους όμορφους και δυνατούς, που μπορούν να προστατέψουν τα παιδιά τους και να ζήσουν ταυτόχρονα μακριά από αυτά.

Η Κατερίνα πάντα θα αγαπάει ένα Σέργιο.

Αυτή είναι η αλήθεια, πικρή και γλυκιά μαζί, που με κάνει μερικές φορές να μένω ξάγρυπνη τα βράδια με ένα δάκρυ ψιλό, ανεπαίσθητο. Δίπλα μου κοιμάται ο Σέργιος, ένα μωράκι χαρούμενο και ήρεμο, που μόλις έχει θηλάσει τη μαμά του. Στις σκέψεις μου όμως είναι ένας άλλος Σέργιος, που είχε ζήσει κι αυτός τις ώρες της παντοδυναμίας του μαζί μου. Που μου είχε αδυναμία.

Μαθαίνω να ζω χωρίς εκείνον. Αυτό είναι ταυτόχρονα δυνατό και αδύνατο. Δεν μπορεί να το χωρέσει ο νους μου. Μαθαίνω να είμαι χωρίς εκείνον, είμαι ήδη διαφορετική, με άλλαξε με κρότο η απώλεια και τώρα με αλλάζει η καθημερινότητα, τα καινούργια που δεν τα ξέρει και δεν ξέρω τι θα ένιωθε για αυτά.

Αν και ο πατέρας μου ευθύνεται για την αγάπη στη γραφή και την ανάγνωση, τις τέχνες, την πολιτική, την ιστορία, τις γλώσσες, ξέρω καλά πως θα σκιαζόταν από το βιβλιοπωλείο και το βιβλίο. Ίσως να μην τα επιχειρούσα αν ήταν ακόμα εδώ να με σκεπάζει με την αίγλη της παρουσίας με τους φόβους και τις αγωνίες του.

Η Κατερίνα πάντα θα έχει αδυναμία σε έναν Σέργιο.

Αυτό το μωράκι που μπήκε στην κοιλιά μου αναπάντεχα και κοιμάται στην αγκαλιά μου όσο γράφω αυτά τα ολίγα, με δίδαξε το πιο άγριο μάθημα. Η ζωή προχωρά. Έγιναν ήδη σε έναν χρόνο τόσα που δεν τα ξέρει ο μπαμπάς μου, κάποια που θα τον σόκαραν. Η ζωή προχωρά κι αυτοί που αγαπήσαμε, αυτοί που αγαπάμε, κι αυτοί που θα αγαπήσουμε στο μέλλον πορεύονται μαζί μας. Και τα παιδιά μου, που δεν θα τον θυμούνται, θα έχουν πάντα κάτι από κείνον.

   

Της διαπλοκής το κάγκελο

Σήμερα 21/12/2013, την μικρότερη μέρα του χρόνου, στην εκπομπή "Booktalks" του Librofilo στον amagi radio αφιέρωμα στα Χριστούγεννα με ειδικά επιλεγμένες μουσικές, διηγήματα από μεγάλους συγγραφείς και στη δεύτερη ώρα συζήτηση με την Κατερίνα Μαλακατέ για τη νουβέλα της "Κανείς δεν θέλει να πεθάνει" που μόλις κυκλοφόρησε. Κληρώνονται 3 αντίτυπα του βιβλίου σε όποιον κάνει like στο αντίστοιχο ποστ στο γκρουπ της εκπομπής ή στείλει mail στον amagi. 

Υ.Γ. 42 Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες χρήσεως...

"Οι αριθμοί", Αριστείδης Αντονάς

Βιβλίο εντυπωσιακό, «Οι αριθμοί» του Αριστείδη Αντονά, με γραφή πυκνή και γεμάτη αλήθειες, ιστορίες που βγαίνουν θαρρείς από ένα ολωσδιόλου δικό του σύμπαν και συναντούν τις εμμονές του. Πέντε κείμενα που φαινομενικά δεν έχουν σχέση μεταξύ τους κι όμως έχουν. Και αν και σπανίως συνηθίζω να τσιτάρω οπισθόφυλλα, ετούτο εδώ, μέρος του 5ου και τελευταίου κειμένου που συνοψίζει και εξυψώνει τα άλλα 4, θα το αντιγράψω. :

"Η ιδέα που έχω για την αρίθμηση φτιάχνεται ως εξής: προσθέτω μονάδες στον ίδιο χώρο. Η αρίθμηση δηλαδή οργανώνεται με την εικόνα ενός δωματίου στο οποίο εισέρχονται σταδιακά, ένα ένα, διαφορετικά πρόσωπα. Το δωμάτιο αυτό, που σχηματίζεται στο μυαλό μου την ώρα που επιχειρώ να μιλήσω για τους "Αριθμούς", είναι ίσως ο εργαστηριακός χώρος όπου σχεδίασα κάποιο πείραμα. Η αρίθμηση προχωρά ενώ ο μοναχικός ήρωας δοκιμάζεται στη συνύπαρξή του με άλλους ανθρώπους: συναντά τον θεό και εαυτό του στο πρώτο βιβλίο, τον αδελφό του στο δεύτερο, δύο όμοιους αδελφούς στο τρίτο, δύο " άλλους" μαζί με την γυναίκα που ερωτεύεται στο τέταρτο. Εγώ (ο ήρωας) συνειδητοποιούμαι ως μονάδα, οργανώνομαι ως αριθμός: ΕΝΑ. Με ενδιαφέρει η αρίθμηση ως επερώτηση για την μονάδα, ως διχασμός, ως συμμετοχή στην τριάδα, ως σχέση με την τέταρτη εισαγόμενη μορφή."

Στο πρώτο αφήγημα ένας άντρας έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του όταν εγκλωβίζεται σε μια περιοχή, χωρίς να ξέρεις το γιατί, χωρίς να μπορεί να πει το πώς. Στο δεύτερο, ένας άνθρωπος βρίσκει τον χαμένο του αδελφό, το άλλο του μισό, μια νύχτα τυχαία σε ένα δάσος που έχει χαθεί και συμπληρώνεται έτσι το παζλ της ζωής του. Στο τρίτο, μια παράξενη οικογενειακή παράδοση φέρνει αντιμέτωπους από γενιά σε γενιά πανομοιότυπους τριδύμους. Μόνον ένας θα επιβιώσει κάθε φορά. Στο τέταρτο ο μοναχικός φαροφύλακας γνωρίζει την γυναίκα που ερωτεύεται κι άλλους δύο. Και στο πέμπτο κείμενο, ο συγγραφέας- αφηγητής βγαίνει από τον εαυτό του, για να γίνει αναγνώστης, να αναμετρηθεί με αυτό που έγραψε και να καταλήξει κι αυτός μυθιστορηματικός ήρωας.

Ο Αριστείδης Αντονάς έχει το χάρισμα το στριφνό και ανοίκειο να το κάνει μυστηριώδες και προσιτό. Χάρηκα τις "λοξές" ιστορίες του που έχουν κάτι από Πόου και μια ιδέα από Μπόρχες, την φανερή ικανότητά του να περνά τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις στο κείμενο. Και σίγουρα θα ψάξω και τα υπόλοιπα βιβλία του στο μέλλον.

"Οι αριθμοί", Αριστείδης Αντονάς, εκδ. Άγρα, 2008, σελ.303

"Που ήσασταν όλοι", Πάολο ντι Πάολο

Υπάρχουν πράγματα που μπορεί να τα ζηλέψει κανείς στο βιβλίο του νεαρότατου Ιταλού συγγραφέα Πάολο ντι Πάολο «Που ήσασταν όλοι». Για αρχή η αφηγηματική του δεινότητα που μοιάζει με φτασμένου πεζογράφου, η άνεση του να μιλά για πολιτική και πρόσφατη ιστορία χωρίς να φοβάται τα τωρινά πάθη, η ικανότητά του να σε κάνει να νιώθεις πως αφηγητής και ήρωας είναι ο ίδιος κι ας μην είναι αυτοβιογραφικό το μυθιστόρημα. Από την άλλη υπάρχουν και τα αρνητικά, ο μύθος του είναι μονάχα ένα πρόσχημα, τόσο πολύ μάλιστα που μοιάζει με σκαρίφημα, σαν ένα σχέδιο στο χαρτί που δε γέμισε ποτέ από την πληθωρικότητα των σκηνών και των χαρακτήρων. Οι ήρωες του είναι άλλοι ζωντανοί και παλλόμενοι, όπως ο αφηγητής, άλλοι χάρτινοι και ανύπαρκτοι. Το σύνολο θα μπορούσε να είναι εντυπωσιακό, αλλά δεν είναι.

Κεντρικός ήρωας ένας φοιτητής Σύγχρονης Ιστορίας που προσπαθεί να πείσει τον καθηγητή του πως η πτυχιακή του πρέπει να έχει θέμα τον Μπερλουσκόνι. Ο πατέρας του, συνταξιούχος καθηγητής μπλέκεται σε μια δίκη, γιατί προσπάθησε να παρασύρει με το αυτοκίνητο έναν πρώην μαθητή του. Η μητέρα του εγκαταλείπει την οικογενειακή εστία όταν μαθαίνει πω ο άντρας της μπορεί να υπήρξε άπιστος. Η νεαρή αδελφή του είναι ερωτευμένη με το αγόρι που χτύπησε ο πατέρας με το αμάξι.

Με βάση αυτήν την ιστορία ο συγγραφέας επιχειρεί να πει πολλά για την πολιτική, την οικογένεια, την ιστορία, τον έρωτα. Τόσα πολλά που κάπου ο μίτος χάνεται. Εντυπωσιακό είναι πάντως πόσο παγκοσμιοποιημένοι είμαστε, όλα αυτά που για έναν νεαρό τριαντάχρονο Ιταλό σηματοδοτούν την 1^η δεκαετία του 21^ου αιώνα είναι όχι απλά οικεία για μια τριαντάχρονη Ελληνίδα σαν κι εμένα, είναι η πραγματικότητά μου. Και φυσικά ακόμα εντυπωσιακότερο είναι πως, το χάος που κυριαρχεί στο κεφάλι και το γραπτό αυτού του συγγραφέα μπορεί απλά να αντικατοπτρίζει τον πανικό που διακατέχει τη γενιά μας.  

"Που ήσασταν όλοι", Πάολο ντι Πάολο, μετ. Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδ. Ίκαρος, 2013, σελ.251

Υ.Γ. Η έκδοση είναι εντυπωσιακή και πανέμορφη

Με τρέφει η αγάπη του κόσμου

Νιώθω ακόμα σε μια παραζάλη, μια γλυκιά κούραση, και μια αίσθηση ανικανοποίητου για όσα πήγαν στραβά και ακόμα περισσότερο μια ελαφριά δόση μέθης- κι ας μην ήπια στάλα αλκοόλ- για όλα εκείνα που πήγαν καλά. Χθες βράδυ στα εγκαίνια του Booktalks συνειδητοποίησα για ακόμα μια φορά πόσο το διαδίκτυο ενώνει. Ενώνει ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα και κοινή αίσθηση του χιούμορ, φέρνει κοντά παλιούς συμμαθητές που τότε στο σχολείο δεν ανταλλάσσαν ούτε μια κουβέντα και φίλους, νέους και παλιούς. Α, και ανθρώπους με την ίδια τρέλα. Στο ασφυκτικά γεμάτο Booktalks συνειδητοποίησα και κάτι άλλο, την κλισέ φράση της μέσης τραγουδιάρας – «με τρέφει η αγάπη του κόσμου»- ε, ναι αυτό, με κάποιες παραλλαγές. 

Για να μπορέσω εγώ να είμαι στα εγκαίνια στήθηκε μια ολόκληρη επιχείρηση. Η Αγγελική με πήγε για ψώνια και κρατούσε το παιδί μου στον μάρσιππο (όλοι της λέγαν τι γλυκό που είναι, δεν την χάλασε), η πεθερά και η θεία μου δεν ήρθαν στα εγκαίνια για να φυλάνε τα παιδιά, μετρούσα ευλαβικά μερίδες μητρικού γάλακτος στο ψυγείο, έφτιαχνα μπιμπερό, δανείστηκα θήλαστρα (η Αγγελική και πάλι), έβαλα την μάνα μου να τρέχει να μου πάρει γόβες. Και τελικά, ως άλλη τραγουδιάρα, απόλαυσα τόσο πολύ τον κόσμο που ήρθε, γνωστούς και αγνώστους, συγγραφείς και φίλους, ανθρώπους που τους ήξερα διαδικτυακά και δεν τους ήξερα αλλά τους ήξερα.

Σήμερα είναι μια νέα μέρα. Μακάρι το χθεσινό να δώσει ώθηση στην «επιχείρηση», να μπορέσουμε να την κρατήσουμε, να μεγαλώσουν τα παιδιά μου μέσα στα βιβλία κυριολεκτικά, να μπορώ να χαίρομαι κάθε φορά που σκέφτομαι να πάω στη δουλειά. Γιατί όπως είπε και ο Γιάννης μας "είναι διαφορετικό να σου αρέσει το αντικείμενο της εργασίας σου και διαφορετικό να εργάζεσαι σε αυτό που γουστάρεις". 

Υ.Γ. 42 Α, και best seller της βραδιάς αποδείχτηκε η… Μαλακατέ. :P

"Κανείς δεν θέλει να πεθάνει", Κατερίνα Μαλακατέ

Για κάποιο λόγο δεν περίμενα πως θα συγκινηθώ όταν θα έβλεπα το πρώτο μου τυπωμένο βιβλίο. Είχα την αίσθηση πως θα είναι σα να κερδίζει ένα διήγημα σε ένα διαγωνισμό, θα χαιρόμουν στιγμιαία κι αυτό είναι όλο. Όμως τώρα που κρατάω το πρώτο μου μυθιστόρημα στα χέρια, που το εξώφυλλο λέει το όνομά μου, έχω μια αλλόκοτη έξαψη. Θέλω ταυτόχρονα να κρυφτώ και να το φωνάξω σε όλον τον κόσμο. Φοβάμαι τόσο πολύ πως θα μπω στον κόπο να δικαιολογηθώ για αυτά που έγραψα και για αυτά που δεν έγραψα, πως θα στεναχωρηθώ αν το δω να μένει στα ράφια ή αν δεν μείνει στα ράφια αλλά δω την απογοήτευση στα μάτια κάποιου αναγνώστη. Κι έπειτα λοξοδρομεί η σκέψη μου σε όλους αυτούς που κάναν τον κόπο μέσα από το blog να ζητήσουν να το διαβάσουν στην ανέκδοτη μορφή του και στις συγκινητικές πρώτες εντυπώσεις τους. Α, και θυμάμαι και κάτι άλλο. Με αφορμή αυτό το βιβλίο βρέθηκα με τον Librofilo για πρώτη φορά. Και τώρα υπάρχει το Booktalks. Και σκέφτομαι, κοιτώντας το όμορφο εξώφυλλο ο,τι, από ένα χειρόγραφο που προέκυψε κάτι που μου άλλαξε τη ζωή, δεν μπορεί παρά να βγουν κι άλλα καλά. 

Το "Κανείς δεν θέλει να πεθάνει" θα πωλείται για αυτό το Σαββατοκύριακο αποκλειστικά από το Booktalks που έχει εγκαίνια την Κυριακή στις 6 μ.μ. Από Δευτέρα θα βρεθεί και στα υπόλοιπα βιβλιοπωλεία. 

Υ.Γ. 42 Το ότι είμαι τόσο ανίκανη να τραβήξω μια φωτογραφία της προκοπής έχεις αποδειχθεί πλειστάκις σε τούτο το μπλογκ. Αφού το τράβηξα καμιά δεκαριά φορές τελικά χρησιμοποίησα την φωτογραφία που ανέβασε χθες βράδυ η Αγγελική Μποζίκη στο facebook! 

"Expo58", Jonathan Coe

Ο Κόου είναι αδιαμφισβήτητα μια από τις βιβλιοφιλικές αγάπες των τελευταίων χρόνων. Τον καιρό που τον ανακάλυψα- μεγαλούτσικη είναι η αλήθεια- τερμάτισα τα βιβλία του. Κι έτσι η χαρά ήταν μεγάλη που μπορούσα να κρατήσω στα χέρια μου ένα ολοκαίνουργιο δικό του. Και για καλή μου τύχη, ο Βρετανός δεν με απογόητευσε. Στο «Expo58» φαίνονται όλες οι αρετές της γραφής του∙ το φλέγμα και το χιούμορ του, η αφηγηματική δεινότητα, η ικανότητα να στήνει χαρακτήρες ολοκληρωμένους μέσα σε συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο, να διερευνά πολιτικά κομμάτια της ιστορίας χωρίς να φαίνεται ότι το κάνει. Με λίγα λόγια, το βιβλίο έχει την ατμόσφαιρα του τέλους της δεκαετίας του ‘50 αλλά δεν μένει μόνο σε αυτό.

Πρωταγωνιστής ο Τόμας Φόλει, ένας δημόσιος υπάλληλος κατωτερου επιπέδου που από συγκυρίες βρίσκεται για έξι μήνες στην κοσμοπολίτικη Expo58 στις Βρυξέλλες, μια παγκόσμια έκθεση τεχνολογίας και πολιτισμού που φιλοδοξεί να ενώσει τους λαούς. Στο σπίτι του στην Αγγλία αφήνει τη γυναίκα του Σύλβια και την εξάμηνη κορούλα τους Τζιλ. Ο Τόμας, που έχει κάτι από το τούτο του Μπόγκαρντ κι από τη χάρη του Γκάρι Κούπερ, μόλις αποδεσμεύεται από τη ζωή γεμάτη πάνες και φάρμακο του κολικού για το μωρο, μπλέκει με όμορφες γυναικες, αρχίζει να απολαμβάνει τη ζωή. Κάπου εκεί θα εμφανιζτούν και δυο πράκτορες που θα τον χώσουν και σε μια διαδικασία αντικατασκοπίας ανάμεσα σε Σοβιετικούς και Αμερικάνους και η ιστορία θα ολοκληρωθεί.

Ο Φόλει είναι ένας χαρακτηριστικός άντρας της εποχής του, μιας εποχής που μόλις αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως το κάπνισμα κάνει κακό. Η οικογένεια τον πνίγει, αλλά σε αυτήν ξαναγυρίζει. Και βάζει όλα εκείνα τα ερωτήματα που βασανίζουν ακόμα και τώρα τον μέσο παντρεμένο άνθρωπο. Για να καταλήξει κοντά στο τέλος της ζωής του πως :

«εκείνο που του φαινόταν το πιο μυστηριώδες σε όλες του τις περιπέτειες στην Expo58, δεν ήταν, τελικά, οι απίστευτες ίντριγκες στις οποίες είχε εμπλακεί, αλλά η αποδεδειγμένη αστάθεια της συζυγικής του πίστης προς τη Σύλβια εκείνο το διάστημα. Όσο γερνούσε ένιωθε όλο και πιο πολύ πως ίσως είχε κάνει κάτι άσπλαχνο, όχι επειδή την παντρεύτηκε αλλά επειδή παρέμεινε παντρεμένος μαζί της. Αυτό ήταν στην ουσία το κρίμα: ότι την είχε καταδικάσει, δια της αμφιταλάντευσης, σε μια ισόβια ανησυχία».

Η εποχή του ψυχρού πολέμου σατιρίζεται με μια φόρα σχεδόν βίαιη από τον Κόου στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα. Οι δυο πράκτορες καρικατούρες που εμπλέκουν στα κατασκοπικά τους σχέδια τον Φόλει, είναι απολαυστικοί. Αλλά περισσότερο από όλα τα άλλα, αυτό που μένει, είναι μια γλυκόπικρη αίσθηση που αφήνουν όλες οι ζωές, αυτό που στα ελληνικά λέμε «what if».  

"Expo58", Τζόναθαν Κόου, μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πόλις, 2013, σελ.362

Υ.Γ. 42 Νομίζω πως η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου είναι ιδανική μεταφράστρια όπου περιλαμβάνεται χιούμορ και λογοπαίγνιο, ξέρει πότε να προσαρμόσει και πότε να αφήσει αμετάφραστο ένα αστείο.

Η πρώτη καλή μπάζα

Ναι, ναι, ναι, έκανα τόσον καιρό υπομονή και εξάντλησα σχεδόν τη λίστα με τα αδιάβαστα. Αλλά τώρα μπορώ και πάλι να ανασάνω. Και φυσικά τα θέλω όλα δικά μου να τα πάρω σπίτι αλλά για κακή μου τύχη έχω και συνέταιρο. Οπότε μια πρώτη, άναρχη φουρνιά που την βούτηξα όσο ανοίγαμε κούτες και βάζαμε σε ράφια. Έπονται κι άλλα...

Υ.Γ. 42 Α, ξέχασα να πω πως τα πήρα από το Booktalks :P

Υ.Γ. 42-2 Νομίζω πως είναι πασιφανές ποιο διαβάζω ήδη, όσο θηλάζω. Θα υποφέρουν τα βιβλιαράκια μου.

"ελληνική ασφυξία", Ηλίας Νίσαρης

Ένα μυθιστόρημα για την κρίση, όπως επιγράφεται η «ελληνική ασφυξία» του Ηλία Νίσαρη, δεν μπορεί παρά να αφορά τον κάθε Έλληνα σε αυτή τη φάση. Το πρωτόλειο του συγγραφέα έχει αρκετές αρετές όπως και προβληματικά στοιχεία, δεν είναι πάντως από τα βιβλία που θα θεωρούσε κανείς βαρετό ή "αδιάβαστο".

Πρωταγωνιστές η οικογένεια Αγριπιώτη, που είχε τα θέματά της και προ κρίσεως αλλά από το οικονομικό πρόβλημα και μετά απέκτησε ακόμα περισσότερα. Ο πατέρας Παντελής είναι μια κλασική ελληνική φιγούρα γονιού που θεωρεί πως τα έκανε όλα σωστά για τα παιδιά του, είναι καλός άνθρωπος γενικά, και νιώθει μια ατελείωτη πικρία για όλα αυτά που οι γιοί του του προσάπτουν. Ο μεγαλύτερος, ο Πέτρος δεν του μιλά πια καθόλου, ενώ ο μικρότερος, ο Στέλιος, έγραψε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Το Μαμόθρεφτο» όπου ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγορεί τους γονείς του για τα πάντα. Αυτή που του έχει απομείνει να τον φροντίζει είναι η ανιψιά του, που την μεγάλωσε από τα 10 της και μετά που σκοτώθηκαν οι γονείς της σε αυτοκινητιστικό, αλλά έχει και αυτή πολλά κολλήματα.

Το μυθιστόρημα έχει μια τάση να πλατειάζει, αλλά ασχολείται με θέματα που κατά κανόνα  μας καίνε όπως το πώς ανταπεξέρχεται ο κάθε χαρακτήρας στην οικονομική στενότητα, στις σχέσεις ανάμεσα στην άγια ελληνική οικογένεια, την ψύχωση που μπορεί να φουντώσει στα δύσκολα.

Ο Ηλίας Νίσαρης γράφει στρωτά, οι χαρακτήρες του κάποιες φορές είναι πολύ κλισέ κι άλλοτε εκπλήσσουν. Πιστεύω πως αν χειριστεί με μεγαλύτερη οικονομία σκηνών και λόγου το επόμενο βιβλίο του, το αποτέλεσμα θα είναι ακόμα καλύτερο. 

"ελληνική ασφυξία", Ηλίας Νίσαρης, οι εκδόσεις των συναδέλφων, 2013, σελ.253

Υ.Γ. Ομολογώ πως η έκδοση με κούρασε, αν και τα ματάκια μου ακόμα αντέχουν, η γραμματοσειρά θα έπρεπε να είναι...διπλάσια για να μην ενοχλεί.

Και εγένετο Booktalks

Στην αρχή ήταν απλά ένα χόμπι. Καλά, δεν ήταν απλά ένα χόμπι, το διάβασμα ήταν μέρος της ζωής μας, πολύ μεγάλο μέρος για την ακρίβεια, εμμονή και κόλλημα, λόγος για να χάσεις τον ύπνο σου το βράδυ, να τσακωθείς με το έτερον ήμισυ για το πόσες βιβλιοθήκες έχει το σπίτι. Μετά, η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη, ήρθε το βιβλιοblogging. Οι κακές γλώσσες λένε πως ξεκίνησα το Διαβάζοντας γιατί ζήλεψα τον Librofilo. Το αρνούμαι μετά βδελυγμίας.

Μετά από κάποια χρόνια σιωπηρής επικοινωνίας, κάποτε γνωριστήκαμε κι από κοντά. Για την ακρίβεια πριν περίπου έναν χρόνο. Του είχα στείλει το χειρόγραφό μου και ήθελα γνώμη. Η γνώμη του ήταν μέτρια (ή το βιβλίο μου, θα δείξει). Μετά συναντηθήκαμε σε μια ακόμα βιβλιοπαρουσίαση, για έναν καφέ, για έναν ακόμα, κολλήσαμε. Κάπου εκεί έπεσε η γνωστή ιδέα που κατατρέχει τον μέσο βιβλιοχτυπημένο.

«Πώς στο καλό να ασχοληθώ ακόμα περισσότερο με τα βιβλία;»

«Tο όνειρο ζωής μου είναι να κάνω ένα βιβλιοπωλείο-καφέ. Να πουλάω βιβλία, να είμαι όλη μέρα μέσα στα βιβλία, να έχω όσα θέλω, να προτείνω όσα μπορώ, να μαζευόμαστε να μιλάμε για βιβλία κάθε μέρα». Είπε. (Καλά με πιο πολλά λόγια)

Το επεξεργάστηκα, το σκέφτηκα, βρήκα ακόμα έναν λόγο να μείνω ξάγρυπνη τα βράδια. Και τελικά το ξεστόμισα, «να το κάνουμε μαζί».

Μαλώσαμε λιγάκι αν θα το πούμε Librofilo ή Διαβάζοντας (μπα….). Τελικά το είπαμε Booktalks. Μας πήρε κάποιον καιρό να το τελειώσουμε (οι άδειες του καφέ, τα οικοδομικά, τα προαπαιτούμενα, μας εξόντωσαν). Αλλά άξιζε τον κόπο. Γιατί τώρα είναι εδώ, έτοιμο. Περιμένει τους φίλους που αποκτήσαμε στην πορεία, κι αυτούς που είχε ο καθένας ξεχωριστά από πριν. Κι αν κρύψω πως είμαι χαρούμενη και περήφανη ή πως περιμένω πως και πώς να πάω να τρυπώσω μέσα, θα είναι ψέμα.

Υ.Γ. 42  Κι όταν προτείναμε- διστακτικά είναι η αλήθεια- στον No14me να δουλέψει στο Booktalks κι εκείνος είπε ναι, ήξερα πια πως είμαστε σε καλό δρόμο.

Το Booktalks (Αγ. Αλεξάνδρου 58 και Αρτέμιδος 47 στο Π. Φάληρο) άνοιξε σήμερα για πρώτη φορά τις πόρτες του και φιλοδοξούμε να γίνει στέκι για όλους τους βαριά χτυπημένους βιβλιόφιλους σαν κι εμάς. 

"Ο μυστικός πράκτορας", Joseph Conrand

Ένας Κόνραντ διαφορετικός από τους άλλους είναι «Ο μυστικός πράκτορας». Κατ’ αρχάς πρόκειται για ένα πολυσέλιδο βιβλίο, μακριά από τη  συνήθη συμπυκνωμένη εκρηκτικότητα του συγγραφέα και κατά δεύτερο λόγο δεν μιλά για τη θάλασσα. Είναι λιγότερο σκοτεινό, γραμμένο με περισσότερο χιούμορ και ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μου περισσότερο. Από την άλλη «Η καρδιά του σκότους» είναι ένα αριστούργημα, αυτό είναι απλά ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα.

Η ιστορία ξεκινά όταν ο κύριος Βέρλοκ, γνωστός ανάμεσα στους αναρχικούς του Λονδίνου, λαμβάνει εντολή από την ξένη πρεσβεία για την οποία λειτουργεί ως μυστικός πράκτορας στους κόλπους των αναρχικών να τους προτρέψει να κάνουν κάτι το εντυπωσιακό, να ανατινάξουν κάτι. Οι σύντροφοι του, που είναι μάλλον της θεωρίας και λιγότερο της πράξης, δεν ανταποκρίνονται κι έτσι αποφασίζει να κάνει κάτι μόνος. Δεν θέλει να χάσει τον μισθό από την πρεσβεία που του προσφέρει την δυνατότητα να τεμπελιάζει ασύστολα και ταυτόχρονα να θρέφει την οικογένειά του- την κατά πολύ μικρότερή του σύζυγο, την πεθερά και τον κουνιάδο του που είναι διανοητικά καθυστερημένος.

Με βάση αυτή την υπόθεση πρόσχημα, ο Κόνραντ μας δίνει ανάγλυφα την εικόνα του Λονδίνου, της αστυνομίας, της αναρχίας, της κοινωνίας, σχολιάζει σκωπτικά τα πάντα και τους πάντες, περιγελά τους ήρωες του μες στην τραγικότητά τους, την ένταξή τους στο σύστημα, είτε είναι αστυνομικοί είτε αναρχικοί, τους λοιδορεί κι έπειτα τους συγχωρεί.

Σε κάποια σημεία μου φάνηκε πως το βιβλίο πλατειάζει αρκετά, η πλοκή αργεί και δεν αρκεί το φλέγμα της γραφής. Από την άλλη θα ήταν ψέμα να πω πως κλείνοντας το δεν χάρηκα που το διάβασα. Γιατί τελικά μερικοί συγγραφείς πρέπει να περάσει κάποιος καιρός για να νιώσεις στο πετσί σου την αξία τους και να τους εκτιμήσεις.

"Ο μυστικός πράκτορας", Τζόζεφ Κόνραντ, μετ.Βικτώρια Τράπαλη, εκδ. Ερατώ, σελ 590, 2007