«Αυτό ειν’ όλο», James Salter

“[..]μόνο όσα διασώζονται γιατί κάποιος έγραψε για αυτά, έχουν πιθανότητες να είναι αληθινά", 

γράφει στο μότο του βιβλίου του ο Τζέημς Σόλτερ, κι αυτή η μικρή φρασούλα θα μπορούσε να συνοψίσει με μεγάλη καθαρότητα όλο το μυθιστόρημα. Ο Σόλτερ έγραψε τούτο το βιβλίο όσο πλησίαζε στα 90 κι έχει η γραφή του μια καθαρότητα που σε καθηλώνει. Ως τα μέσα περίπου η εναλλαγή των στιγμιοτύπων είναι τέτοια που δεν σε αφήνει να το αφήσεις, ούτε όμως να το ευχαριστηθείς πλήρως κι έπειτα, όσο αναρωτιέσαι αν «αυτό ειν’ όλο», συνειδητοποιείς την αξία ενός τέτοιου βιβλίου και δεν το αφήνεις από τα χέρια σου. 

Παρακολουθούμε, λοιπόν, την ζωή του Φίλιπ Μπόουμαν, που αφού επιστρέψει από τον Πόλεμο, προσπαθεί να στήσει την ζωή του και τυχαία βρίσκει δουλειά ως αναγνώστης σε έναν εκδοτικό οίκο. Όσο περνούν τα χρόνια θα γίνει επιμελητής, θα παντρευτεί και θα χωρίσει, θα έχει πολλές σεξουαλικές επαφές και σχέσεις με γυναίκες. Μια από αυτές θα του φάει όλα τα λεφτά, αλλά δεν έχει σημασία. Κι έπειτα εκείνος θα πηδήξει την νεαρότατη κόρη της, αλλά ούτε κι αυτό έχει σημασία. 

Αυτό που θέλει να δώσει ο Σόλτερ είναι η αίσθηση μιας ζωής ενός οποιουδήποτε ατόμου που περνά ανάμεσα στους ανθρώπους, τα ιστορικά και τα μικρά γεγονότα, και φεύγει χωρίς να γίνεται τίποτα άλλο εκτός από την ίδια τη ζωή. Παράλληλα στήνει μια γοητευτική τοιχογραφία του τότε εκδοτικού κόσμου, ασχολείται με τα τραύματα που αφήνει ο πόλεμος και με αυτό που φαίνεται να τον απασχολεί περισσότερο από όλα: το σεξ. Το σεξ με διάφορες γυναίκες κυριαρχεί. Μικρές, μεγάλες, για μια νύχτα, για δυο χρόνια, με έρωτα, χωρίς έρωτα, οι στιγμές είναι όλες μαζεμένες κι εκεί. 

Αφηγηματικά ο Σόλτερ υιοθετεί ένα τρικ που στην αρχή ξενίζει- σε οποιοδήποτε σεμινάριο δημιουργικής γραφής θα του πετούσαν το χειρόγραφο πίσω να το διορθώσει. Ενώ βασικός αφηγητής μας μιλά από την πλευρά του Μπόουμαν, στιγμές στιγμές διολισθαίνει και μας μιλά, για λίγο πολύ λίγο, κι από την πλευρά κάποιου δευτερεύοντος χαρακτήρα. 

Το βιβλίο με ταλαιπώρησε ελαφρά ως την μέση, για να το τελειώσω έπειτα σχεδόν μέσα σε μια νύχτα. Η τελική του γεύση ήταν γλυκιά, ηδονική. Κι η γραφή του Σόλτερ- που φαντάζομαι πως αυτό θα είναι το κύκνειο άσμα του- ένα σαγηνευτικό ταξίδι στην ζωή. 

«Αυτό ειν’ όλο», Τζέιμς Σόλτερ, μετ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2014, σελ. 387