«Η Ωραία της νύχτας», Ελένη Γκίκα

Νυχτολούλουδο ή Μιράμπιλις Τζαλάπα ή «Η ωραία της νύχτας». Με αφορμή ένα λουλούδι που ομορφαίνει τις νύχτες μας- αν πας όμως πολύ κοντά του το άρωμά του σε πνίγει-, η Ελένη Γκίκα στήνει μια από τις ωραιότερές της ιστορίες. Στο φόντο δύο φονικά: μια 26χρονη γυναίκα σκοτώνει τη σύζυγο του εραστή της μπροστά στα τέσσερα παιδιά τους- δυο δικά της, δυο του θύματος. Αφορμή η ερωτική αντιζηλία. Την αιτία θα την διερευνήσει η συγγραφέας στο μυθιστόρημα. 

Η 26χρονη που είπαν πως είναι φόνισσα, είναι εγγονή μιας άλλης φόνισσας, που δεν άντεξε και έκαψε τον σύζυγο-βασανιστή της ζωντανό. Οι δυο γυναίκες στο βιβλίο της Ελένης Γκίκα παίρνουν φωνή, υπόσταση και χωρίς να απολογούνται αφηγούνται την ιστορία τους, πότε πρωτοπρόσωπα, πότε τριτοπρόσωπα, δεν ζητούν συγχώρεση αλλά έλεος. Μαζί τους και μια τρίτη αφηγήτρια, μια συγγραφέας και δημοσιογράφος που ψάχνει να επαναπροσδιορίσει τον κόσμο της. Αυτές οι τρεις γυναίκες κατορθώνουν με σπαρακτικό τρόπο να δέσουν την πλοκή, να φτιάξουν ένα μυθιστόρημα, που δεν είναι αστυνομικό, αλλά θα μπορούσε να είναι, που δεν είναι θρίλερ, αλλά έχει στοιχεία,που δεν είναι αρχαία τραγωδία· αλλά θα μπορούσε να είναι νέα. 

Βασικό θέμα, όπως στα περισσότερα βιβλία της Ελένης Γκίκα, οι γυναίκες: η θέση τους, οι σκέψεις τους, η ζωή τους. Από την πιο βασανισμένη, αυτή που ανάγκασαν να παντρευτεί τον άντρα που τη βίαζε από τα 14 της, ως την πιο ανυπότακτη, την 26χρονη που δολοφόνησε την αντίζηλό της, από την πιο χαμηλότονη, το νυχτολούλουδου, τη Μιραμπιλίτσα, ως την πιο απογοητευμένη. Γυναίκες που ψάχνουν τρόπο να σταθούν σε μια κοινωνία που τις απορρίπτει μόλις λιγάκι αντισταθούν και δεν τοποθετήσουν τον εαυτό τους ακριβώς εκεί που τις θέλει. 

Μεγάλος πρωταγωνιστής στο μυθιστόρημα ο Τόπος. Το Κορωπί, μέρος που έγινε ο φόνος, εξιτάρει τη συγγραφέα, που βάζει τη νεαρή της φόνισσα να ψάχνει την ιστορία του μέσα από τη φυλακή. Το βιβλίο παίζει με την έννοια του πεπρωμένου, με τη φαρσική επανάληψη της ιστορίας, βάζει διλήμματα, φιλοσοφικά, θρησκευτικά, πρακτικά- η ζωή, ο έρωτας, ο θάνατος. Και η φωτιά και το μαχαίρι και η φυλακή. Και το νυχτολούλουδο, η ωραία της νύχτας απλώνει τη μεθυστική μυρωδιά του και τα μαλακώνει όλα, τα κάνει αναστάσιμα. Παντού βιβλιοφιλικές αναφορές, ο Γυάλινος κόσμος, η Έμμα Μποβαρί, η Φόνισσα. Και κινηματογραφικές, ο Ταρκόφσκι. Και βοτανικές. Και εφημερίδες και αποκόμματα. Και δημοσιεύματα που δεν λένε την αλήθεια. 

Ένας ύμνος για τις γυναίκες. Ένα βιβλίο μαλακό αλλά και ιδιότροπο, που διαβάζεται γρήγορα, και ρουφηχτά. Και κάποιες στιγμές νιώθεις πως η συγγραφέας είναι μέσα στο κεφάλι σου, πως αυτά που γράφει, τα σκέφτεσαι κι εσύ. 

                                                                   Κατερίνα Μαλακατέ

«Η Ωραία της νύχτας», Ελένη Γκίκα, εκδ. Διάπλαση, 2018, σελ. 244

Η ραδιοφωνική μας συνέντευξη με την Ελένη Γκίκα είναι εδώ: