14/12/18

"Μικρές φωτιές παντού", Celeste Ng




Το βιβλίο της Celest Ng έμεινε για πάνω από 40 εβδομάδες στη λίστα των Best sellers των New York Times. Ήταν το πρώτο βιβλίο που χρησιμοποίησε με τέτοιο θαυμαστό τρόπο το goodreads ως διαφημιστικό εργαλείο, κι έχει ακόμα και σήμερα πάνω από 4 αστέρια συνολικά στην πλατφόρμα, ενώ το έχουν βαθμολογήσει πάνω από 270.000 άνθρωποι. Το προηγούμενο βιβλίο της Celeste Ng, το πρώτο της, ήταν επίσης best seller στην Αμερική. Στην Ελλάδα το πρώτο της πέρασε μάλλον απαρατήρητο, οπότε μένει να δούμε τι θα κάνει αυτό το δεύτερο στην ελληνική αγορά. Αυτά τα στοιχεία είχα στο μυαλό μου διαβάζοντας το «Μικρές φωτιές παντού» κι επειδή θεωρώ πως οι προκαταλήψεις μας επηρεάζουν την ανάγνωση, χρήσιμο είναι να αναφερθούν. 

Στο Σέικερ Χάιτς, ένα προάστιο του Κλίβελαντ, όπου τα σπίτια είναι μεγάλα και όμορφα κι οι κάτοικοι εύποροι και προοδευτικοί, εμφανίζονται η Μία και η Περλ. Η Μία είναι καλλιτέχνης, ασχολείται με τη φωτογραφία, και ζει μαζί με την κόρη της Περλ μια νομαδική ζωή, δεν στεριώνουν πουθενά, ταξιδεύουν με ένα μικρό στραπατσαρισμένο αυτοκινητάκι κι όλα τους τα υπάρχοντα χωράνε εκεί. Νοικιάζουν ένα σπίτι από την Έλεν Ρίτσαρντσον. Η σπιτονοικοκυρά τους είναι μια γυναίκα που έχει σπουδάσει, παντρεύτηκε τον άντρα που γνώρισε στο Κολλέγιο, έχει τέσσερα παιδιά, καλή δουλειά, ωραίο σπίτι, προοδευτικές ιδέες, τα πάντα για εκείνη είναι τακτοποιημένα, όμορφα και μυρωδάτα. 

Όλα αλλάζουν όταν στη ζωή των τεσσάρων εφήβων παιδιών της Έλεν, μπαίνουν οι δυο νοικάρισσες. Η Περλ είναι συνομήλικη με τα παιδιά και μαγεύεται από αυτόν τον κόσμο της άνεσης και της χαράς που δεν έζησε ποτέ. Γίνεται κολλητή φίλη με τον μικρότερο γιο, θέλει ερωτικά τον μεγαλύτερο, ενώ έχει καλές σχέσεις με την μεγάλη κόρη της οικογένειας. Το μικρότερο κορίτσι της οικογένειας πάλι, που η Έλεν όλο το ψέγει και του βάζει την ταμπέλα του ταραξία, γοητεύεται από τη Μία και προσκολλάται πάνω της σαν να είναι αυτή η μητέρα της. 

Έτσι από την αρχή χτίζεται ένα δίπολο ανάμεσα στη βολεμένη οικογένεια και την καταραμένη περιπλανώμενη καλλιτέχνιδα, ανύπαντρη μητέρα, που ζει από δω κι από εκεί με έπιπλα που μαζεύει από τα σκουπίδια. Το βιβλίο κορυφώνεται όταν η Μία και η Έλεν θα μπουν σε προσωπική αντιπαράθεση μέσω της ιστορίας δύο άλλων γυναικών. Η φίλη της Έλεν, η Λίντα ΜακΚάλλοου υιοθετεί ένα μικρό κοριτσάκι Κινέζικης καταγωγής που το είχαν παρατήσει στο σταθμό των λεωφορείων μέσα σε μια κούτα. Μόνο που η Μία αντιλαμβάνεται πως ξέρει τη μητέρα που παράτησε το παιδί, και πως τώρα αυτή η γυναίκα, ακόμα φτωχή, ακόμα κατατρεγμένη, αλλά όχι πια σε κατάθλιψη, το ψάχνει. Τι είναι άραγε καλύτερο για το παιδί, να πάει ξανά στη βιολογική του μητέρα, Κινέζα μετανάστρια που το παράτησε και μετά βίας έχει σταθεί στα πόδια της έναν χρόνο μετά ή να παραμείνει στην εύπορη οικογένεια που το υπεραγαπά ήδη έναν χρόνο και έχει να του προσφέρει τα πάντα. 

Τα ηθικά διλήμματα στο μυθιστόρημα είναι πολλά. Αν κάποιος μάλιστα έχει κάτι να του προσάψει είναι ακριβώς αυτό, το πόσο προσχηματικά και χάρτινα μοιάζουν όλα, το κακό, το καλό, το περίπου καλό και το περίπου κακό. Η Ng μιλά για το βόλεμα, για το μύθο του καλλιτέχνη, για τις παρένθετες μητέρες, για την υιοθεσία, για τη μητρότητα, για το ποιες αποφάσεις πρέπει κανείς να πάρει στη ζωή του όταν έρχεται η στιγμή να αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Και πώς τότε, αν δεν βάλεις φωτιές, μικρές φωτιές στη ζωή του καθενός, και μεγάλη φωτιά στη δική σου, τις αποφάσεις θα τις πάρουν άλλοι για σένα. 

Απόλαυσα το βιβλίο της Ng, το διάβασα νιώθοντας σε κάποιες στιγμές μεγάλη ταύτιση- είμαι ταυτόχρονα η βολεμένη οικογενειάρχισσα και η καταραμένη καλλιτέχνιδα στο μυαλό μου. Όμως τώρα που πέρασε λίγος καιρός από την ανάγνωση, νιώθω πως κάτι έλειψε. Η συγγραφέας καταγράφει, αλλά δεν παίρνει ακριβώς θέση, κάποια ζητήματα όπως αυτό της έκτρωσης τα ακουμπά  επιφανειακά, σαν να τα φοβάται. Ομολογουμένως γράφει για πράγματα που πονάνε, μερικές φορές όσο πιο κοντά σου είναι το θέμα, τόσο δυσκολεύεσαι να βουτήξεις μέσα σου και να ξεγυμνωθείς. Μου έλειψε το ψυχικό στριπτίζ που θα έδινε μεγαλύτερο βάθος και ένταση σε όλα. Πάντως το πρόσημο της ανάγνωσης είναι σαφέστατα θετικό, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου, με πλοκή και αφήγηση ρέουσα, που σου δημιουργεί την ανάγκη να σκεφτείς όλα όσα συμβαίνουν γύρω σου και στη ζωή σου. Κι αν η κάθαρση δεν έρχεται, δεν πειράζει. Θα την βρούμε στο επόμενο.


                                                                                         Κατερίνα Μαλακατέ


"Μικρές φωτιές παντού", Celeste Ng, μετ. Ρίτα Κολαιτη, εκδ. Μεταίχμιο, 2018, σελ. 490














Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου