 |
| Ο Ιωσήφ ήρθε μετά, Φωτεινή Τσαλίκογλου, εκδ. Καστανιώτη |
Ο Ιωσήφ είναι το Κακό. Γεννήθηκε στη θέση ενός άλλου μωρού και από την αρχή ξέσκισε τη μάνα του. Υπήρξε κακός, βασανιστής για τη μάνα και την αδελφή του, κυρίως για τη μάνα που τον λάτρευε ό,τι κι αν ήταν. Ο πατέρας πότε απών, πότε έστεκε και κοιτούσε, αυτός, ο φορέας του συλλογικού Κακού. Ο Ιωσήφ είναι η ενσάρκωση του κακού. Την ιστορία αφηγείται η αδελφή, η Θάλεια, που βλέπει τη μάνα της να ταλαιπωριέται κάθε μέρα και να καταλήγει σε έναν διπλό θάνατο, και τον πατέρα της, να αφηγείται ιστορίες από το παρελθόν, να τις φορτώνει, να τις στοιβάζει πάνω της. Ένας πατέρας ταυτόχρονα ήρωας και προδότης. Η μάνα του αυτοκτόνησε∙ κι εκείνου.
Το βιβλίο διερευνά ένα τραύμα βαθύ και ανομολόγητο, αυτό της ψυχικής ασθένειας, του φονιά. Η συγγραφέας το κάνει με λεπτότητα, και δεν βάζει το ψυχοθεραπευτικό άλτερ ίγκο της μέσα στις σελίδες, παρά μόνον την ύστατη ώρα. Απαντήσεις δεν υπάρχουν. Ίσως η μόνη απάντηση να είναι η ίδια η ανθρώπινη φύση και ο τρόπος που διαμορφώνονται οι σχέσεις μεταξύ μας, μια ισορροπία τρόμου στο πρεβάζι ενός μπαλκονιού και στα κλαδιά ενός δέντρου. Η ζωή και ο θάνατος δεν έχουν σημασία. Ούτε καν η ίδια η επιβίωση. Μόνο μία είναι η έγνοια, να γλιτώσει το παιδί, να μην είναι κακό, να μην είναι θύτης, να μην είναι θύμα, να μην είναι βασανιστής, να μην είναι βασανιζόμενος. Το μικρό μυθιστόρημα αρχίζει με ένα αγέννητο παιδί και τελειώνει με ένα αγέννητο παιδί. Οι συνθήκες δεν μοιάζουν. Μοιάζει όμως ίδια η επιταγή για προστασία και αγάπη, από μια κληρονομιά αβάσταχτη. Κλείνει με ένα άλλο, ξένο παιδί, πάλι δικό μας, να αγκαλιάζει το αρκουδάκι του.
Παρακολουθούσα στην αρχή την πλοκή με χλιαρό ενδιαφέρον, νόμιζα πως τα είχα ξαναδιαβάσει στο «Να μιλήσουμε για τον Κέβιν», ώσπου έφτασε στο κρεσέντο της η αφήγηση, τότε απαίτησε όλη την προσοχή μου, λαχταρούσα για λύτρωση. Και λύτρωση δεν ήρθε. Μόνο η καθημερινότητα, πεζή, ανομολόγητη, να σου λέει κάθε μέρα πόσο απέτυχες. Ο χρόνος, λένε, αμβλύνει τα πάθη. Ακόμα κι αν περιλαμβάνουν τόσους θανάτους; Είχα καιρό να διαβάσω βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου, έφταιξε το αναγνωστικό μου μπλοκ των τελευταίων χρόνων, η περιρρέουσα αίσθηση πως η ελληνική λογοτεχνία δεν έχει βαθύ λόγο; Ό,τι κι αν έφταιξε, δικό μου το λάθος.
Κατερίνα Μαλακατέ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.