24/8/09

"Σφαγείο Νο5", Kurt Vonnegut


Υπό κανονικές συνθήκες βαριέμαι λιγάκι να διαβάσω κείμενα για τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι ένα πολεμοχαρές κομμάτι της Ιστορίας που έχει αναλυθεί και αναλωθεί σε εκατοντάδες λογοτεχνικά έργα. Κι αν και καταλαβαίνω την ανάγκη του λογοτέχνη που έζησε ένα τόσο συνταρακτικό σημείο της Παγκόσμιας ιστορίας να εκφραστεί, εγώ πια σχεδόν αδιαφορώ.

Στο «Σφαγείο Νο5» του Κερτ Βόνεγκατ, όμως, η αίσθηση μου ήταν τελείως διαφορετική. Το βιβλίο αναφέρεται στον βομβαρδισμό της Δρέσδης, και σε έναν Αμερικανό στρατιώτη που βρέθηκε εκεί. Εστιάζει όμως στον εξευτελισμό του πολέμου, στην ανυπαρξία ηρωικότητας, στην βλακεία και τον παραλογισμό του χωρίς ίχνος περηφάνιας. Στα υπόλοιπα βιβλία, αν και «αντιπολεμικά», τα πολεμοχαρή αρσενικά που τα γράφουν έχουν πάντα έναν κόκκο κρυφής χαράς που μετείχαν και επέζησαν. Εδώ αυτή η αίσθηση καταστρέφεται, μένει μονάχα η δυνατότητα του ήρωα να μεταφέρεται στον χρόνο για να μην πονά, να μη θυμάται και στην τελική να μη ζει.

Και κάπου εδώ μπλέκονται και οι εξωγήινοι….. Συγκεκριμένα οι κάτοικοι του πλανήτη Τραλφάμαντορ που από καιρό σε καιρό επιδεικνύουν τον ήρωα μας στο ζωολογικό τους κήπο. Τίποτα πιο εξαιρετικό, από μια πραγματική τραγωδία με ένα εξωπραγματικό στοιχείο. Το είδος μου.

"Σφαγείο Νο5", Κερτ Βόνεγκατ, μετ. Φίλιππος Χρυσόπουλος, εκδ. Καστανίωτη, 2008, σελ.228

4 σχόλια:

  1. Ένα βιβλίο που πάντα θέλω να διαβάσω αλλά ποτέ δεν αγοράζω. Αν και συμφωνώ με τα βιβλία που αναφέρονται σε πόλεμο, δε ξέρω γιατί, αλλά όποτε τα διαβάζω πάντα με συγκινούν.
    Καλή συνέχεια στις αναγνώσεις σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κάθε πραγματικότητα έχει ένα εξωπραγματικό στοιχείο.Δεν είναι μόνο στα βιβλία είναι δίπλα σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το ξεκίνησα πολύ επιφυλακτικά λόγω της καχυποψίας μου απέναντι στα δεκάδες "αντιπολεμικά" μυθιστορήματα,που συχνά από πλευράς περιεχομένου εξαίρουν(έστω και εμμέσως) τον ηρωισμό,όπως εύστοχα σημείωσες,ενώ από πλευράς φόρμας δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια δραματοποιημένη αναπαράσταση,μια μηχανιστικά νατουραλιστική μίμηση φρίκης που τελικά παύει να σε αφορά.Νομίζω πως ο Βόνεγκατ έγραψε το βιβλίο με την οπτική...Τραλφμαντοριανού,παρατηρώντας το παράλογο όχι μόνο του πολέμου,αλλά της ίδιας της ύπαρξης μέσα σε μια γυάλα διεσταλμένου χρόνου.Οι βομβαρδισμοί,οι σκοτωμοί,οι λεηλασίες,η οικογένεια,τα αποχωρητήρια,τα πορνοπεριοδικά και δεκάδες άλλα συνθέτουν από κοινού έναν δυσώδη ζωολογικό κήπο γεμάτο παράξενα,αλλόκοτα και ηλίθια πλασματάκια: ανθρώπους.(συχνά διαβάζοντας το βιβλίο μού έρχονταν στο μυαλό πίνακες του Bruegel).Καμία κραυγαλέα δραματικότητα στο ύφος,τίποτα πομπώδες ή εκβιαστικά συγκινητικό,η εστίαση της αφήγησης,παρά τις συνεχείς διεισδύσεις στο μυαλό του Πίλγκριμ,παραμένει στην ουσία της εξωτερική,να περιγράφει αποστασιοποιημένα το φαινόμενο και κάπου κάπου να συμπυκνώνεται σε απλές,ήσυχες διαπιστώσεις,σαν αιφνίδιες μικρές μαχαιριές."Έτσι πάει".

    Δυστυχώς η έκδοση του Κέδρου που έχω είναι γεμάτη τυπογραφικά λάθη,ενώ παραλείπονται ακόμα και λέξεις! Αδικαιολόγητη προχειρότητα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Όντως, αδικαιλόγητη. Η δική μου έκδοση είναι μια χαρά.

    Χαίρομαι που δεν με... βρίζεις που το σύστησα :-Ρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή