11/2/14

"Λεξικό Αναμνήσεων", Γιώργος Χουλιάρας




Ξεκινώντας να γράφω για το βιβλίο του Γιώργου Χουλιάρα αντιμετώπισα δυο βασικές δυσκολίες: Η πρώτη είναι ο ορισμός του. Είναι αυτοβιογραφία, μια συρραφή κειμένων, μια συνεχής παραδοξολογία με φλεβίτσες πικρού [και γλυκού] χιούμορ, το απόσταγμα της ζωής ενός ανθρώπου που έχει κάτι να πει; Πάντως Λεξικό δεν είναι και ας προσπαθεί με κάθε τρόπο να μας πείσει. Είναι ίσως «ένα αλφαβητικό μυθιστόρημα της ζωής του συγγραφέα», όπως διατείνεται ο ίδιος. Αλλά και πάλι κάτι χάνεται στη μετάφραση.

Η δεύτερη αφορά τα αποσπάσματα∙ είναι αδύνατο να διαλέξεις. Όλο το βιβλίο έχει ατάκες αξιομνημόνευτες. Σπάνιο, αλλά θα έπρεπε να το παραθέσει κανείς σχεδόν ατόφιο για να μην το αδικήσει. Ίσως φταίει που ο συγγραφέας είναι κατά κύριο λόγο ποιητής και για αυτό συνηθισμένος η κάθε λέξη να έχει βαρύτητα.

Αυτό που δεν βλέπω πολύ να λέγεται είναι πως είναι ένα βιβλίο με ανελέητο χιούμορ, από ένα άνθρωπο που ξέρει να σαρκάζει και να αυτοσαρκάζεται.

Δυο τρία πράγματα μονάχα θα αναφέρω από αυτά που απασχολούν τον συγγραφέα. Η τέχνη, η λογοτεχνία, η γραφή, η ανάγνωση, ο έρωτας, οι έρωτες, οι άνθρωποι, η γλώσσα, η πατρίδα. Ο Γιώργος Χουλιάρας έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκτός Ελλάδας- ίσως για αυτό μπορεί με διαύγεια να δει αυτό που συμβαίνει στην χώρα.

Το «Λεξικό αναμνήσεων» δεν είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί, είμαι σίγουρη  πως δεν γράφτηκε απνευστί, πως πήρε καιρό έτσι ώστε κάθε λήμμα να είναι όσο προσεγμένο του αξίζει. Έχει πάντως μια ύπουλη ιδιότητα, χώνεται ανάμεσα στα άλλα αναγνώσματα, σε παρακινεί να αφήσεις εκείνα για να διαβάσεις έστω και λίγο από αυτό, ώσπου να το τελειώσεις.

ΖΕΝ : «Δεν θέλω» είπε ο παππούς, θέλοντας να δώσουν σ’ εμένα τα σταφύλια που του πρόσφεραν. «Ζεν θέλω» επανέλαβα, παίρνοντας τα σταφύλια.  


"Λεξικό αναμνήσεων", Γιώργος Χουλιάρας, εκδ. Μελάνι, 2013, σελ.215

7 σχόλια:

  1. "Αλλά και πάλι κάτι χάνεται στη μετάφραση" μεταφορικά; Ζεν καταλαβαίνω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "Lost: Lost in translation. Η φράση έγινε τίτλος ταινίας, που διαδραματίζεται στο Τόκιο και σκηνοθέτησε η Κόπολα, που έχει συγγράψει σενάριο με τον μπαμπά της, στο οποίο η μικρή ηρωίδα εμφανίζεται στην Ακρόπολη.
      Εσείς θα κρίνετε τι χάθηκε μέχρι στιγμής. Γεγονός παραμένει ότι μετά την ταινία η φράση πέρασε στα ελληνικά, όπως και σε άλλες γλώσσες, δεδομένης της κυριαρχίας των αγγλικών και ανεξάρτητα από το αν η Ακρόπολη αποτελεί οικόσημο της UNESCO.Όσοι βιάζονται να κρίνουν μήπως κριθούν, ίσως θεωρήσουν άστοχη την παρατήρηση. Η Ακρόπολη όμως υπήρξε στόχος των Βενετών με Οθωμανούς οχυρωμένους μέσα της, όπως άλλωστε και των ελλήνων έκτοτε. Ο στόχος ανακαλύπτεται μόλις τον πετύχουμε.
      Εν πάση περιπτώσει η παρατήρηση για την κυριαρχία των αγγλικών κ΄άτι χάνει, αν την φανταστούμε μεταφρασμένη στα Αγγλικά της. Χάνει το σημείο αναφοράς της που εδώ είναι τα ελληνικά. Η μεταφρασμένη στα αγγλικά φράση αναφέρεται σε γεγονός αυτονόητο με άλλον τρόπο στην κυρίαρχη γλώσσα, γιατί όσοι κυριαρχούν θεωρούν αυτονόητη την κυριαρχία τους [...]. "

      Ούτε παραγγελία να στο είχα κάνει το σχόλιο. Κι έλεγα κάποιος δεν θα την προσέξει την φράση;

      Διαγραφή
    2. Κατάλαβα. Ούτε μεταφορά ούτε κυριολεξία. Θέση. Παρεμπιτπόντως, η ταινία με το κοριτσάκι δεν είναι από τις Ιστορίες της Νέας Υόρκης;

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος12/2/14, 10:36 π.μ.

    Καλά τα λες filoteo...αδιάβαστο σήμερα το Κατερινάκι ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αδιάβαστο το κείμενό μου ή έχω αδιάβαστο το βιβλίο του Χουλιάρα; :P

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος12/2/14, 4:51 μ.μ.

      Στα βιβλία ποιος μπορεί να σε πιάσει αδιάβαστη;;;...Για την ταινία λέω.♥

      Διαγραφή
    3. Α, και στα βιβλία μπορείς να με πιάσεις αδιάβαστη. Πόσο μάλλον στις ταινίες που είμαι στα όρια του αναλφαβητισμού. Αλλά εδώ το λήμμα είναι του Χουλιάρα, όχι δικό μου.

      Διαγραφή