Η Ευγενία Μπογιάνου έχει εντρυφήσει ως τώρα σε μια πεζογραφία χαμηλότονη και ουσιαστική. Με τη «Φανή», το νέο της μυθιστόρημα, πήρε ένα μεγάλο ρίσκο, αποφάσισε να γράψει με τη φωνή μιας νεαρής φοιτήτριας για τη μάχη ενάντια στους νεοφασίστες. Και τα δύο μοιάζουν θέματα ανοίκεια για κείνη, είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις τη γλώσσα μιας εικοσάχρονης που ανήκει στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο, να νιώσεις την ένταση και τον θυμό της. Κι είναι ακόμα πιο δύσκολο να μιλήσεις για έρωτα στις βαριές καύλες της μετεφηβικής ηλικίας κι όλα αυτά να συνδέσεις με έναν στυγερό ρατσιστικό φόνο.
Η Φανή μοιάζει ώρες ώρες ολωσδιόλου πραγματική, άλλες πάλι διολισθαίνει σε μια ακαδημαϊκότητα μάλλον περίεργη για τόσο νέο κορίτσι, όσο ψαγμένο κι αν είναι. Το δίλημμα που έχει να αντιμετωπίσει, ανάμεσα στα βαθιά αντιφασιστικά της ένστικτα, με τα οποία τη μεγάλωσε ο πατέρας, και τον έρωτα, βάζει ερωτήματα ηθικής που (θα έπρεπε να) αντιμετωπίζουν όλοι οι νέοι∙ πρέπει να αποφασίσεις, με ποιους θα πας, και ποιους θα αφήσεις.
Η Φανή μεγάλωσε μόνο με τον πατέρα της —η μητέρα της ήταν μια περιπέτεια του καλοκαιριού, και τη βλέπει μόνο σε βιντεάκια του γιουτιουμπ όταν εκείνη παρουσιάζει νέο βιβλίο. Στη μητέρα απευθύνει το κείμενο που γράφει η Φανή, ή καλύτερα στο φάσμα της απουσίας της. Ο πατέρας, με τον πολύ ήσυχο τρόπο του, είναι πάντα εκεί. Κι αυτό, διορθώνει τη μεγάλη πληγή που άφησε με το φευγιό η μάνα. Μου λείψε λίγη εμβάθυνση σε αυτό το τραύμα, είναι κομβικό στη ζωή της ηρωίδας, καθορίζει τον τρόπο που συμπεριφέρεται στον έρωτα. Στον έρωτα η Φανή ψάχνει τη μάνα της.
Ο έρωτας είναι η άλλη λέξη κλειδί. Σε μια εποχή που τα πολιτικά ζητήματα μοιάζουν πάλι να καθορίζουν τις ζωές των ανθρώπων, εμείς που που ενηλικιωθήκαμε σε εποχές απολιτίκ, χάνουμε κάτι ουσιώδες. Η Φανή μπλέκοντας τα προσωπικά με τα πολιτικά έχει κάτι να κερδίσει στη ζωή της, η εμφάνιση των νεοναζιστικών μορφωμάτων κάνει επιτακτική την ανάγκη να πάρεις θέση. Μια εικοσάχρονη πολιτικοποιημένη κοπέλα σήμερα ζει κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που ζήσαμε εμείς είκοσι χρόνια πριν. Κι εδώ, σε στιγμές, νιώθω πως χάνεται η αίσθηση της δροσιάς της, πως μιλάει ένας πιο πολιτικά ορθός κόσμος μέσα από τα χείλη της, όσο εκείνη κάνει μανούρα στους φασίστες του διπλανού πάγκου ή καταλήγει χτυπημένη με γκλομπ στις πορείες.
Την Φανή την αγάπησα, θα ήθελα να ήμουν εκείνη στα νιάτα μου. Προφανώς δεν ήμουν. Η Ευγενία Μπογιάνου ανέλαβε ένα δύσκολο έργο, έθεσε ψηλά τον πήχη, τα κατάφερε στο σύνολο, χάνοντας κάποιους πόντους στα σημεία. Λίγο σαν να την αδίκησε την ηρωίδα της, ο χαρακτήρας της είναι πλούσιος, και ολοκληρωμένος, σε έναν χαοτικό κόσμο. Από αυτόν τον κόσμο ήθελα μεγαλύτερη γεύση.
Κατερίνα Μαλακατέ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου