11/8/23

"Η πορεία της Μίνα", Yōko Ogawa 小川 洋子

 

Αγοράστε το εδώ


Αγαπώ την Γιόκο Ογκάουα, η γραφή της, ακριβής και μετρημένη, ο τρόπος της να κάνει την απλότητα αισθαντική, η μίξη στις ιστορίες της μιας Ιαπωνίας χιλιάδων χρόνων αλλά ταυτόχρονα και μιας δυτικής Ιαπωνίας, με συναρπάζουν. Νιώθω πως έχουμε κάτι κοινό με τους Ιάπωνες, αν και ταυτόχρονα μοιάζουν όλα τόσο μακρινά και ανοίκεια. Για αυτό έχω διαβάσει (και θα ξαναδιαβάσω) όλα τα βιβλία της που κυκλοφορούν στα ελληνικά, με κορυφαίο για μένα το «Άρωμα πάγου». Μέχρι πριν λίγα χρόνια η αγγλοσαξονική αγορά δεν είχε ανακαλύψει την Ογκάουα, και στα καθ’ ημάς οι εκδόσεις Άγρα μετέφραζαν τη συγγραφέα από τα Ιαπωνικά. Όμως το 2020 η Ογκάουα ήταν υποψήφια για το Διεθνές Booker με τη μετάφραση της «Αστυνομίας της μνήμης» στα Αγγλικά, ενός βιβλίου που είχε πρωτοκυκλοφορήσει στα Ιαπωνικά το 1994. Έτσι άρχισε η ροή των μεταφράσεων της στα Αγγλικά και εδώ αρχίσαμε να τη μεταφράζουμε από τη μετάφραση. Στην «Αστυνομία της μνήμης», αλλά πολύ περισσότερο σε τούτο εδώ το βιβλίο, την «Πορεία της Μίνα» η διαφορά είναι εμφανής. Το κείμενο παραμένει σφιχτό αλλά χάνει τη μελαγχολική λάμψη του και στεγνώνει, σχεδόν απορείς γιατί διαβάζεις αυτή την ιστορία. Ενώ φυσικά ξέρεις γιατί, γιατί παρακολουθείς ένα κορίτσι να μεγαλώνει σε αυτή την ενδιάμεση Ιαπωνία.

Η πρωτοπρόσωπη αφηγήτρια και πρωταγωνίστρια, Τομόκο, είναι 12 χρονών και αναγκάζεται για έναν χρόνο να πάει να μείνει με την οικογένεια της αδελφής της μητέρας της. Και μαγεύεται. Ο θείος της είναι ένας κούκλος που έχει ένα τέταρτο δυτικό αίμα, η μητέρα του είναι μισή Γερμανίδα, το σπίτι είναι δυτικού τύπου κι έχει έναν ζωολογικό κήπο όπου ζει μια ιπποπόταμος- νάνος, η Ποτσίκο, τρώνε ιαπωνικά φαγητά αλλά πού και πού, στις εορταστικές περιπτώσεις τρώνε και δυτικά. Πάνω από όλα όμως η Τομόκο γίνεται κολλητή φίλη με τη Μίνα, την κατά έναν χρόνο μικρότερη ξαδέλφη της, ένα ασθματικό κοριτσάκι που νοσηλεύεται συχνά, που έχει δωμάτιο για φωτόλουτρα μες στο σπίτι, και λατρεύει τα σπίρτα και τα βιβλία. Η φιλία αυτή την καθορίζει και στην ουσία αλλάζει την κατεύθυνση της ζωής της.

Δεν είμαι σίγουρη πως αν διάβαζα πρώτα αυτό το βιβλίο θα πάθαινα την εμμονή που έχω με την Ογκάουα. Μάλλον θα μου φαινόταν μέτριο, σαν να του λείπει κάτι, κάτι βασικό που δυσκολεύομαι να το προσδιορίσω. Φυσικά και δεν γίνεται τίποτα από άποψη πλοκής, μα αυτό δεν είναι το θέμα. Σαν να χάνει λίγη από τη μαγεία της η γραφή της, και δεν ξέρω αν γι’ αυτό ευθύνεται απλά το γεγονός πως δεν είναι μεταφρασμένο από το ιαπωνικό πρωτότυπο.


            Κατερίνα Μαλακατέ


"Η πορεία της Μίνα", Γιόκο Ογκάουα, μτφ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Πατάκη, 2023, σ. 365


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου