Αγάπησα πολύ τον Δόκτωρα Γκλας του Σέντερμπεργκ κι ας μην είχα ακούσει τίποτα για αυτόν πριν τον διαβάσω. Ο Σέντερμπεργκ έγραψε στις αρχές του 20ου αιώνα, όμως οι ιδέες του μοιάζουν τόσο φρέσκες και σημερινές, σαν να μην έχουν περάσει εκατό και πλέον χρόνια. Ήμουν σίγουρη πως θα διαβάσω ο,τι δικό του βγει, με το που έκλεισα την τελευταία σελίδα του Δόκτωρος.
«Το σοβαρό παιχνίδι» δεν μπορεί βεβαίως να συγκριθεί με τον Γκλας σε κανένα επίπεδο, μπορεί όμως να σταθεί ως ένα πολύ καλό ερωτικό μυθιστόρημα. Ήρωας είναι ο Άρβιντ Xουερνμπλούμ, ένας νεαρός επαρχιώτης που προσπαθεί να κάνει καριέρα ως δημοσιογράφος. Στα είκοσί του ερωτεύεται τη Λύντια, την κόρη ενός ήσσονος ζωγράφου. Παρόλο που τα αισθήματα είναι αμοιβαία, αρνείται να δεσμευτεί απέναντί της, δεν έχει την οικονομική ευχέρεια να παντρευτεί και θα ήθελε πρώτα «να ζήσει τη ζωή του». Λίγο καιρό αργότερα η Λύντια παντρεύεται έναν πολύ μεγαλύτερό της διανοούμενο, και ο Άρβιντ παντρεύεται μια κοπέλα της καλής κοινωνίας, την Ντάγκμαρ, που είναι όμορφη, αν και δεν την αγαπάει. Όλα φαίνονται να κυλούν ομαλά, ώσπου δέκα χρόνια μετά ο Άρβιντ και η Λύντια συναντιούνται ξανά και η φλόγα αναζωπυρώνεται. Η Λύντια αφήνει τον σύζυγο και την κορούλα της στην εξοχή και ζει τη ζωή μιας ζωντοχήρας σε ένα μικρό διαμέρισμα στη Στοκχόλμη, ενώ ο Άρβιντ παραμένει στον γάμο του, κάνοντας διπλή ζωή. Μόνο που κι η Λύντια, τον πληρώνει με το ίδιο νόμισμα.
Έμειναν σιωπηλοί. Έξω, οι λάμπες του δρόμου τρεμόπαιζαν ανάμεσα στους γέρικους σκελετούς των δέντρων. Και εκεί πάνω στο παγωμένο μπλε του ουρανού, φλόγιζαν η Αφροδίτη και ο Άρης.
Κι εκείνη είπε:
- Θυμάσαι τότε που σε ρώτησα, εκείνη τη φορά στο Κοντινένταλ: αγαπάς τη γυναίκα σου;
-Ναι...
- Και θυμάσαι που απάντησες: την αγαπώ, όπως αγαπούν οι Λουθηριανοί;
[]
Η Λύντια είχε χλωμιάσει, αλλά με μια χλωμάδα που άστραφτε.
-Έλα, είπε. Εμένα, θα με αγαπήσεις όπως αγαπούν οι ειδωλολάτρες.
Ο χαρακτήρας της Λύντια- μιας γυναίκας που επιλέγει να ζει ελεύθερα, να ακολουθεί τα ένστικτά της, να μην δεσμεύεται, μιας γυναίκας που παράτησε το παιδί της στον πατέρα του- είναι φοβερά πρωτοποριακός για την εποχή· πιθανότατα και για την εποχή μας. Σπάει όλα τα στεγανά της γυναίκας μάνας και συζύγου και για αυτό προκάλεσε μεγάλο σκάνδαλο. Πόσο μάλλον αφού πρόκειται για ένα χαρακτήρα που στηρίζεται στην αληθινή ερωμένη του Σέντερμπεργκ, Μαρία φον Πλάτεν.
«Το σοβαρό παιχνίδι» είναι γραμμένο από την πλευρά του άντρα. Ο Άρβιντ μάς αφηγείται, αυτός είναι ο «αδικημένος» και «απατημένος» στη σχέση. Ο άλλος κεντρικός χαρακτήρας, η Λύντια, παραμένει στη σκιά, ποτέ δεν μαθαίνουμε τι σκέφτεται. Πόσο μάλλον η απατημένη του γυναίκα. Ακολουθούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα του Άρβιντ, που καταλαβαίνει τα λάθη του, αλλά έχει όλη αυτή την έκρηξη συναισθημάτων για τη γυναίκα που αγαπάει, που παντρεύτηκε χωρίς πάθος, και χωρίς συμφέρον- γιατί «δεν διαλέγεις»- που έζησε τη ζωή του σχεδόν σαν εξωτερικός παρατηρητής, μέχρι να τα παρατήσει όλα.
Ο Σέντερμπεργκ δίνει γλαφυρά την ατμόσφαιρα μιας εφημερίδας της εποχής, μιλά για το πώς γράφεται μια κριτική, βάζει τους ήρωες να τραγουδούν και να παίζουν μουσική ενώ επικεντρώνεται και στη Στοκχόλμη, φτιάχνει ατμόσφαιρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πρόκειται για ένα σπουδαίο ερωτικό μυθιστόρημα, χωρίς βέβαια να φτάνει μια Άννα Καρένινα ή μια Μαντάμ Μποβαρύ. Και δείχνει πως κακώς έχουμε ξεχάσει το είδος, ο έρωτας ήταν, είναι και θα είναι, ένα από τα βασικά θέματα της λογοτεχνίας. Χαίρομαι τόσο που μεταφράστηκε στα ελληνικά, και θα περιμένω και τα επόμενα.
Κατερίνα Μαλακατέ
Υ.Γ. Η μετάφραση είναι εξαιρετική και η έκδοση πλήρης, με κατατοπιστικότατο επίμετρο από τη μεταφράστρια. Μου έκανε μόνο εντύπωση αυτή τη φορά η κακή ποιότητα του χαρτιού. Δεν είχα συνηθίσει έτσι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου