20/1/10

Το...μεταμοντέρνο

Σαν πολλά πράγματα στην Ελλάδα να έχουν παρεξηγηθεί. Ειδικά στη λογοτεχνία με το μικρό έτσι κι αλλιώς αναγνωστικό κοινό, το μεγαλύτερο ποσοστό του οποίου αποτελείται από γυναίκες που διαβάζουν μελό, έχουμε λιγάκι χάσει τη μπάλα. Κοντεύουμε ό,τι μοιάζει έστω και λίγο με αξιοπρεπές αφήγημα να το αναγάγουμε σε αριστούργημα. Κλείνοντας τα μάτια σε αυτό που συμβαίνει κοντά έναν αιώνα τώρα στην παγκόσμια λογοτεχνία, μένοντας στα γνωστά δικά μας, λίγο σεξ, λίγος Εμφύλιος και μια παρέα φίλων.

Από την άλλη στην Ελλάδα υπάρχει κι ένας αριθμός ατόμων της αντίπερα όχθης. Αυτοί που το κατέχουν το θέμα, που μπορούν να με δυο κουβέντες να πουν για το μοντερνισμό και το μεταμοντερνισμό, να επιχειρηματολογήσουν για το αν συγκρούονται ή το ένα είναι η όψιμη έκφραση του άλλου, να φτάσουν τέλως πάντων σε άλλο επίπεδο. Τα δυο άκρα πάντοτε.

Σε γενικές γραμμές είναι σχεδόν βρισιά να πεις ένα βιβλίο….μεταμοντέρνο. Άνθρωποι που διαβάζουν, γράφουν, εκδίδονται, κι αυτοί ακόμα φοβούνται μη μπλέξουν σε κάτι ακατανόητο μόλις τους πεις πως λίγο σπάει η αφήγηση, πως κάποιος μπαίνει στον κόπο να υπονομεύσει την τέχνη που κατέχει, να βάλει τον συγγραφέα-εαυτό του στο περιθώριο, να τον περιγελάσει ίσως, για να αφήσει την ίδια τη γλώσσα και το έργο να μας πει την αλήθεια του. Για να μη μιλήσω για ανοιχτές ερμηνείες, αποδόμηση φόρμας, άρνηση θεωριών, ιδεολογιών, γνώσης και άλλα συναφή.

Κι είναι αξιοπερίεργο να μας φοβίζει κάτι τέτοιο. Εγώ θα περίμενα πως στην εποχή της ρευστότητας που ζούμε, στην αίσθηση πως κάθε τι που ξέραμε δεν έχει πια καμία σημασία, μια τέτοια λογοτεχνία θα ήταν το ζητούμενο για να γεμίσει τα κενά μας. Σαν ζεστό ρόφημα μια κρύα νύχτα, ε;

Κι όμως, το….μεταμοντέρνο είναι αποτρεπτικό. Κι ό,τι κάτι παραπάνω έχει να μας πει, μπαίνει στο περιθώριο. Κι άνθρωποι πoυ θα μπορούσαν λίγο να μας ταρακουνήσουν, φοβούνται και με το δίκιο τους, μια δόση μεταμοντέρνας... κριτικής και το βιβλίο θα πάει άπατο.

6 σχόλια:

  1. Καλημέρα Κατερίνα (κι από εδώ). Δεν θα μπω στο πειρασμό να σχολιάσω το μεταμοντέρνο, διότι δεν ξέρω ποιο βιβλίο χαρακτηρίζεται μεταμοντέρνο! Εκείνο που ξέρω είναι πως ένα βιβλίο μπορεί να αρέσει ή να μην αρέσει, πως μπορεί να διαβαστεί χωρίς να το αφήσει ο αναγνώστης από τα χέρια του πριν το τελειώσει, ή να το διαβάσει με ... δόσεις ή και να το ... εγκαταλείψει εντελώς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κατερίνα καλημέρα. Εκτός από τους φίλους, το σεξ και τον Εμφύλιο παίζουν πολύ οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και οι "χαμένες πατρίδες", όπως επίσης και η γυναικεία χειραφέτηση (όλοι οι άντρες είναι άχρηστοι κλπ). Ειδικά το τελευταίο είναι σιγουράκι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Mike μου, αυτό είναι σίγουρο. Απλά σχολιάζω πως κάποιες φορές είναι αρκετό να χαρακτηριστεί μια γραφή μεταμοντέρνα για να μην το αγοράσει κανείς το βιβλίο..... Τώρα για το αν υπάρχει μεταμοντέρισμός ή όχι, είναι μια μεγάλη κουβέντα θεωρίας που δεν αφορά εμάς, μάλλον τους φιλολόγους.

    Υ.Γ. ΄"Η πέτρινη σχεδία" που διάβασες πρόσφατα έχει πολλά στοιχεία μεταμοντέρνου μυθιστορήματος, ας πουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Χρήστο μου, έχεις απόλυτο δίκιο, είπαμε, "γυναικεία" λογοτεχνία. Και η άλλη με τις χαμένες πατρίδες, "αντρική" τάχαμου. Επαναλαμαβανόμενα θέματα που θα πουλήσουν το σιγουράκι τους στην Ελλάδα, αυτό είναι όλο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γεια σου Κατερινα.Η λογοτεχνικη αξια του βιβλιου σχετιζεται με την δεινοτητα του συγγραφεα και το θεμα που επεξεργαζεται.Ακομα και ο εμφυλιος αν δωθει απο την σωστη πλευρα και βγει εκτος νορμας για να αναπτυξει το θεμα κατω απο ενα αλλο πρισμα,ισως περισσοτερο διαχρονικο,μπορει να ειναι ενα μεταμοντερνο μυθιστορημα.Λεω μπορει.Δεν θελω να πιστεψω οτι η εποχη μας ειναι τοσο ρευστη ωστε καταργει αυτοματα οτι πιστευαμε μεχρι τωρα για σωστο.Οι αξιες που διδαχτηκαμε δεν αντικαθιστανται ευκολα,ουτε σπανε και αχρηστευονται επειδη καποιοι τις προδωσαν.Αν η ρευστοτητα μοιαζει με το εσωτερικο του ηφαιστειου που εκρηγνυται για να καταστρεψει τα παντα,μου ειναι αδιαφορη και την απευχομαι.Αν η ρευστοτητα ειναι το κυτταρο της επικοδομιτικης αμφισβητησης που θα φερει νεες ιδεες και αποψεις στηριγμενες στην μοναδικοτητα του παρελθοντος,τοτε ειμαι προθυμη να την ακολουθησω.Ποιος ξερει τι θα φερει το μελλον.Θα δουμε.
    Ωστε οι γυναικες διαβαζουν κυριως μελο;Μηπως λειπει κατι απο τη ζωη τους και χαθηκε το χρωμα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος1/2/10, 8:54 μ.μ.

    il faut etre absolument post moderne

    ΑπάντησηΔιαγραφή