Τί είναι αυτό που κάνει ένα βιβλίο επιτυχημένο; Προφανώς η σύνδεση που επιτυγχάνει ο συγγραφέας του με τον αναγνώστη. Με λίγα λόγια, το μισό τούτης της αλληλεπίδρασης είναι η ανάγνωση. Άρα σε ένα βαθμό δεν υπάρχει αντικειμενικά ένα αριστούργημα. Τί καθιστά όμως ένα βιβλίο ξεχωριστό, ικανό να μείνει στις ψυχές των ανθρώπων και το χρόνο; Πώς ξεχωρίζει από ένα κοινό ευπώλητο και γιατί να ξεχωρίζει, αφού και το ευπώλητο το διάβασαν πολλοί άνθρωποι που αλληλεπίδρασαν μαζί του.
Το θέμα λοιπόν που μπαίνει είναι γιατί το έντεχνο είναι έντεχνο. Ή σε πιο απλά ελληνικά, τί κάνει το βιβλίο που διαβάζω εγώ και με ενθουσιάζει αριστούργημα και το ευπώλητο σκουπίδι. Προφανώς πως το διαβάζω εγώ. Έτσι, πολύ ελιτίστικα και σνομπίστικα. Η πολυφορεμένη παιδεία είναι πάλι ο λόγος. Το ότι εγώ ή εσύ, ο διπλανός και ο παραδιπλανός έχουμε διαβάσει δέκα πραγματικά βιβλία παραπάνω. Την κρίση την οξύνει η χρήση.
Το θέμα λοιπόν που μπαίνει είναι γιατί το έντεχνο είναι έντεχνο. Ή σε πιο απλά ελληνικά, τί κάνει το βιβλίο που διαβάζω εγώ και με ενθουσιάζει αριστούργημα και το ευπώλητο σκουπίδι. Προφανώς πως το διαβάζω εγώ. Έτσι, πολύ ελιτίστικα και σνομπίστικα. Η πολυφορεμένη παιδεία είναι πάλι ο λόγος. Το ότι εγώ ή εσύ, ο διπλανός και ο παραδιπλανός έχουμε διαβάσει δέκα πραγματικά βιβλία παραπάνω. Την κρίση την οξύνει η χρήση.
Ξέρω πως πολλοί θα διαφωνήσουν . Ξέρω κι άλλους τόσους που κρυφά ή φανερά θα συμφωνήσουν μαζί μου πως το πρόσκαιρο ευπώλητο δεν είναι καν τέχνη, δεν μπορεί να είναι αξιομνημόνευτο κι αξιοπρόσεχτο. Συνεπώς στη δική μου συνείδηση ο Νταν Μπράουν δεν είναι επιτυχημένος. Αλλά ο Σαραμάγκου είναι. Για να μιλήσω για μεγάλα μπεστ σέλερ.
Καλημέρα Κατερίνα. Δεν είναι απαραίτητο ένα ευπώλητο βιβλίο να είναι και ... σκουπίδι. Αλλά και ποιο βιβλίο είναι πραγματικά λογοτεχνικό νομίζω πως θα (πρέπει να)υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια. Όταν π.χ. ένα βιβλίο βρίθει στοχασμών, μεταφορών, παρομοιάσεων, όταν το λεξιλόγιο του είναι πλουσιότατο και ταυτόχρονα έχει πλοκή που κρατά συνεχές το ενδιαφέρον (μιλώ για μυθιστόρημα βεβαίως) και όλα αυτά είναι καλά δεμένα μεταξύ τους..., ε νομίζω πως ένα τέτοιο βιβλίο μπορεί άνετα να χαρακτηρισθεί λογοτεχνικό = έντεχνο. Όσον αφορά το αν αρέσει ή όχι ένα βιβλίο, οπωσδήποτε θα συμφωνήσω μαζί σου πως αυτό είναι υποκειμενικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήMike μου έχω την αίσθηση πως ακόμα κι ένα κείμενο να τα έχει όλα αυτά δεν αρκεί για να χαρακτηριστεί λογοτεχνία. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια αλλιώς θα έγραφαν κυρίως οι φιλόλογοι. Από αυτή την άποψη ευτυχώς, δηλαδή :-P
ΑπάντησηΔιαγραφήΥ. Γ. Το κείμενό μου είναι επίτηδες άγαρμπο, μπας και ξεκινούσε λίγο τη συζήτηση, αλλά μάλλον το παράκανα...
Κατερίνα μου
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολλοί από εμάς έχουμε αναρωτηθεί πολλές φορές αυτό που επιχειρείς να αναλύσεις εδώ. Η δική μου άποψη είναι ότι ο καθένας βρίσκει σε ένα βιβλίο ό,τι και σε μία ταινία ή σε ένα CD κι έχει να κάνει με την κουλτούρα του και την ευαισθησία του αυτό που θεωρεί «καλό». Θα συμφωνήσω ότι η κριτική της λογοτεχνίας ΔΕΝ είναι υποκειμενική διαδικασία, δεν μπορεί δηλαδή ο κάθε άσχετος να ψηφίζει βιβλίο «επειδή τον άγγιξε», όμως με τα ευπώλητα αυτό γίνεται. Σπάνια η ποιότητα συμβαδίζει με τα νούμερα, επειδή απλά οι ποιοτικοί αναγνώστες και συγγραφείς είναι πάντοτε η μειοψηφία. Ο Νταν Μπράουν καλά θα έκανε να γράφει σενάρια και θεωρώ ότι αρέσει στον κόσμο γιατί δίνει λίγη δράση στη ζωή τους χωρίς να κουράζει τη σκέψη(δυστυχώς). Ο Σαραμάγκου, είναι βέβαια λογοτεχνία, αλλά κατά τη γνώμη μου υπερεκτιμημένη. Το αναπάντητο ερώτημα είναι, θα πρέπει να κρίνουν μονάχα οι φιλόλογοι ή οι άσχετοι; Φιλικά, η Ξένια
Ξένια,διόλου αναπάντητο το ερώτημά σου,τουλάχιστον ως προς το πρώτο μέρος της διάζευξης.Φυσικά ΟΧΙ ΜΟΝΟ οι φιλόλογοι,οι οποίοι άλλωστε συχνά -για να μην πω,συνήθως- δε διαχωρίζονται από τους άσχετους(ως φιλόλογος στο λέω).
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατερίνα,αν με τον όρο "ευπώλητο" εννοούμε αυτό που όλοι ξέρουμε(και θα προτιμούσαμε να ξεχάσουμε!) κι όχι απλώς αυτό που κάνει καλές πωλήσεις,αμφιβάλλω αν θα μας βγάλει πουθενά η συζήτηση.Το ίδιο,αιώνιο τροπάρι: Εμείς θεωρούμε ότι είναι για τα σκουπίδια,οι άλλοι(που είναι ΠΑΝΤΑ πολύ περισσότεροι) ότι είναι για δάφνες και πάει λέγοντας...
Συμφωνώ με τον Τζόνυ, Ξένια μου. Αυτό είναι εύκολο ερώτημα, όχι μόνο οι φιλόλογοι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα διαφωνήσω ως προς τον Σαραμάγκου, τον θεωρώ υποτιμημένο. Για την ακρίβεια τον θεωρώ λογοτεχνική ιδιοφυία. Όσο για τον Νταν Μπράουν η κάκιστη ταινία απέδειξε πως δεν κάνει για σεναριογράφος.
Τον όρο ευπώλητο τον έχω με την κακή έννοια του μπεστ σέλερ καταχωρημένο στο μυαλό μου, δεν εννοώ φυσικά απλά το βιβλίο που κάνει καλές πωλήσεις. Η συζήτηση όντως δεν βγάζει πουθενά, δεν πρόκειται να αλλάξουμε γνώμη, αλλά η διαδικασία μπορεί να έχει ενδιαφέρον.
Θα συμφωνήσω μεν σχετικά με το χαρακτηρισμό του Σαραμάγκου ως λογοτεχνική ιδιοφυία, αλλά θα μπορούσε να συγκριθεί κάποιο από τα βιβλία του (από απόψεως "βάθους" λογοτεχνίας) π.χ. με το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο ? ή με το Νυχτερινό Τρένο για τη Λισσαβώνα? Θα μου πείτε αυτό είναι ... υποκειμενικό. Πιστεύω πως όχι. Ορισμένα βιβλία που χαρακτηρίζονται ... αριστουργήματα, είναι πράγματι ασυναγώνιστα!
ΑπάντησηΔιαγραφή