18/3/13

"Εμείς", Yevgeny Zamyatin




Το «Εμείς» του Γεβγκένι Ζαμιάτιν είναι μια κλασική δυστοπία, που αν και γράφτηκε το 1920 δε φαίνεται έναν αιώνα μετά να έχει χάσει τίποτα από τη φρεσκάδα της. Λέγεται πως αποτέλεσε το πρότυπο για να γραφτεί το 1984 του Όργουελ και δε θα εκπλησσόμουν αν ισχύει, γιατί πολλές από τις ιδέες που έφτασαν στα άκρα στο μεγάλο αδελφό τις βλέπουμε εδώ σε πρώιμη μορφή, ενώ ο βασικός καμβάς είναι ο ίδιος.

Για χίλια χρόνια το Μονοκράτος του Ευεργέτη έχει επικρατήσει. Δεν υπάρχουν πια ξέχωρα άτομα αλλά Αριθμοί που συμμετέχουν στο συλλογικό εμείς, ζουν σε γυάλινα δωμάτια που τους βλέπουν από παντού και εκτελούν κάθε μέρα την εντεταλμένη τους υπηρεσία. Η πείνα έχει εξαλειφθεί και σε λίγο κάτι θα κάνουν και για την αγάπη και τη φαντασία. Οι Αριθμοί έχουν δυο ώρες κάθε μέρα που αποσπώνται από το Εμείς και μπορούν ατομικά να κάνουν ό,τι θέλουν. Συνήθως κάνουν περίπατο ή έχουν ένα ροζ εισιτήριο για κάποιον άλλο αριθμό, οπότε δικαιούνται να κλείσουν τις κουρτίνες και να κάνουν σεξ.

Ο κεντρικός ήρωας, ο D-503 είναι αρχιμηχανικός σε ένα φιλόδοξο σχέδιο, το Ολοκλήρωμα είναι ένα διαστημόπλοιο που θα φέρει τον πολιτισμό του Μονοκράτους και στους άλλους πλανήτες και θα καθυποτάξει όλον τον κόσμο στον Ευεργέτη. Ζει μια μετρημένη και «ευτυχισμένη» ζωή, αγαπά τη δουλειά του, το Μονοκράτος, τον φίλο του R-13 με τον οποίο μοιράζονται στην όμορφη και στρογγυλή Ο-90. Μέχρι που σε έναν περίπατο θα γνωρίσει τη γοητευτική και αιχμηρή Ι-133. Οι ισορροπίες θα αλλάξουν, θα γνωρίσει τον Αρχαίο Οίκο πέρα από τα τείχη, τη φύση, το αλκοόλ και τελικά θα αρχίσει να πάσχει από μια βαριά ασθένεια, θα αποκτήσει ψυχή.

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε μορφή ημερολογίου που κρατά ο D-503 για να το βάλει μέσα στο «Ολοκλήρωμα» και δείχνει τη σταδιακή αποκόλλησή του από την συλλογικότητα του Μονοκράτους και τη συνειδητοποίηση του Εγώ με πολύ γλαφυρό τρόπο. Είναι μια καλοκαμωμένη ιστορία, ένας κόσμος εφιαλτικός που δε μοιάζει όμως ούτε ξένος ούτε μακρινός. Κι αυτό είναι το κλειδί για κάθε καλή δυστοπία, η περιγραφή με λεπτομέρειες μιας κατάστασης απάλευτης που τελικά έχει πολλά κοινά με αυτό που ζούμε ήδη.


«Εμείς», Γεβγκένι Ζαμιάτιν, μετ. Νικόλαος Αποστολόπουλος, εκδ. Καινό, 2010,σελ.268

Υ.Γ. Το βιβλίο το διάβασα από τις εκδόσεις Καινό και η μετάφραση είναι από τα Αγγλικά. Αν είχα δυο δράμια μυαλό θα το είχα πάρει από τις εκδόσεις Εξάρχεια όπου η μετάφραση είναι από τα Ρώσικα. (* update : όπως θα δείτε από τα σχόλια, μάλλον ούτε αυτή είναι από τα Ρώσικα....)

14 σχόλια:

  1. Λατρεύω το 1984 του Όργουελ οπότε ένα βιβλίο που απιτέλεσε έμπνευση για τον Άγγλο συγγραφέα δεν μπορεί να με αφήσει αδυγκίνητο... Από την περίληψη σου μου φαίνεται εξαιρετικά ενδιαφέρον...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχω ιδιαίτερη αδυναμία στις δυστοπίες, και δη στις δυο αρχετυπικές το 1984 και τον Θαυμαστό καινούργιο κόσμο. Αυτό είναι εξαιρετικό και φαίνεται όντως να είναι η έμπνευση για το 1984. Λέω να το διαβάσεις, νομίζω θα σου αρέσει πολύ.

      Διαγραφή
    2. Κι εγώ λέω να το διαβάσω... :)

      Διαγραφή
  2. Πώς το ξέρεις ότι η Ειρήνη Κουσκουμβεκάκη στις εκδ. Εξάρχεια το έχει μεταφράσει από τα ρώσικα;
    Είχα ξεφυλλίσει τη μετάφραση και δεν είδα να αναφέρεται πουθενά η γλώσσα από την οποία μεταφράστηκε! Επίσης, κυκλοφορεί η μετάφρασή της στο διαδίκτυο με εισαγωγή και χωρίς πάλι να γίνεται κάποια αναφορά, λες και είναι επτασφράγιστο μυστικό... Συνεπώς θεωρώ ότι έχει μεταφραστεί από τα αγγλικά.
    Πάντως με το παραπάνω εξώφυλλο της φωτογραφίας σου θα το 'παιρνα κι εγώ σε άλλη έκδοση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν το ξέρω, Αλέξη, δεν την έχω την έκδοση από τα Εξάρχεια. Μου το είπε κι άλλος πως πουθενά δεν λέει πως η μετάφραση είναι από τα Ρώσικα. Πάντως μόλις πήρα το βιβλίο, βρέθηκαν αρκετοί που με "κατσάδιασαν" που το πήρα σε αυτήν την έκδοση. Δε με ενόχλησε πουθενά το κείμενο, αν και το εξώφυλλο είναι τόσο άσπρο όσο το βλέπεις στην φωτογραφία....

      Διαγραφή
    2. Ψάχνοντας πρόχειρα βρήκα αυτό http://www.altfactor.ath.cx/library/stuff/we/we-start.html#toc , άρα μάλλον έχεις δίκιο, κι αυτό από τα αγγλικά είναι...

      Διαγραφή
    3. Στην ανάρτηση με τη σχετική βιβλιοαγορά είχα σχολιάσει πως εμένα μου είχαν προτείνει να αγοράσω/διαβάσω το Εμείς από τις εκδόσεις Εξάρχεια. Ελπίζω το σχόλιο αυτό να μην σε έκανε να πιστέψεις πως η μετάφραση έγινε απευθείας από τα ρωσικά. Επιβεβαιώνω αυτό που λέει ο Ναυτίλος πως δεν αναφέρεται στην έκδοση η γλώσσα από την οποία έγινε η μετάφραση... Όπως και να έχει το σημαντικό είναι πως πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μυθιστόρημα-προπομπό μετέπειτα σπουδαίων έργων δυστοπίας που δυστυχώς δεν είναι ευρέως γνωστό...

      Διαγραφή
    4. Όχι, Γιάννη, τα σχόλια στην σχετική μου ανάρτηση στο fb με είχαν κάνει να πιστέψω πως από τις εκδόσεις Εξάρχεια είναι από τα Ρώσικα. Μιλούσα με έναν άνθρωπο που ξέρω πως τα ψάχνει καλά και δούλευε παλαιότερα σε μεγάλα βιβλιοπωλεία, οπότε μου κάνει εντύπωση που έκανε λάθος.

      Πάντως θα άξιζε τον κόπο να είναι τόσο γνωστό όσο το 1984 και ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος, στέκεται κοντά τους επάξια και είναι γραμμένο τριάντα χρόνια πριν από αυτά...

      Διαγραφή
  3. Εχω το βιβλίο σε μια όμορφη έκδοση του "Πλέθρου" (1978), σε (καλή) μετάφραση της Αλίκης Αλεξανδράκη (δεν αναφέρεται από ποια γλώσσα, αλλά είναι πιθανότατα από την 1η Αγγλική έκδοση του 1924 με τίτλο "We") και με εισαγωγικό κείμενο από τον Βασίλη Λαμπρόπουλο. Τη σειρά εκείνη επιμελούνταν ο Α. Ζήρας. Το βιβλίο είναι αγορασμένο το 1989, μια εποχή που τα βιβλία του Πλέθρου τα κυκλοφορούσε ο Γαβριηλίδης - εξ ου και στο εξώφυλλο, όπως και στη ράχη, εμφανίζεται η ένδειξη ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ, αλλά στο εσώφυλλο, καθώς και στον κολοφώνα του βιβλίου αναφέρεται το "Πλέθρον". Το βιβλίο είναι εξαιρετικό, το είχα κυριολεκτικά απολαύσει - ότι είχε δε διαβαστεί (και αγαπηθεί) από Χάξλευ και Οργουελ, είναι ολοφάνερο!. Γιώργος Μητάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω κύριε Μητά το κάνετε επίτηδες για να ζηλέψουμε :)

      Ειδικά για τον Όργουελ δεν έχω αμφιβολία, μοιάζει πολύ το βιβλίο στη δομή, τη φιλοσοφία αλλά και το τέλος, φυσικά.

      Διαγραφή
    2. Κι εγώ σ' αυτή τη μετάφραση το έχω...

      Διαγραφή
    3. Είναι εξαντλημένο σε αυτή τη μετάφραση. Οπότε πρέπει να ζηλεύουμε κι εσένα Ναυτίλε.

      Διαγραφή
  4. Μετά από 50-60 σελίδες δεν άντεξα άλλο. Το πρώτο βιβλίο που παρατάω μετά από πολύ καιρό. Μάλλον δεν μου πάνε τα sci-fi.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι και sci-fi αλληγορία για την ΕΣΣΔ, πρέπει να έχεις στο νου σου ποιος το έγραψε και πότε.

      Διαγραφή