23/7/13

"Μέρες εγκατάλειψης", Elena Ferrante




Βιβλίο που με κράτησε ξάγρυπνη ως να το τελειώσω τα χαράματα (πράγμα που όλο και λιγότερο συχνά μου συμβαίνει τελευταία) το «Μέρες εγκατάλειψης» της Έλενα Φεράντε κατάφερε να με βασανίσει, να με κάνει φρικτά να ταυτιστώ κι έπειτα να με λυτρώσει με έναν τρόπο που μόνο η περασμένη ώρα και η αίσθηση της ησυχίας και της μοναξιάς της νύχτας θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν.

Ηρωίδα η Όλγα, μια γυναίκα που βρίσκεται από την μια στιγμή στην άλλη σε μια απάλευτη κατάσταση, ο άντρας την παρατά στα ξαφνικά, εκείνη και τα δυο παιδιά τους ηλικίας δέκα και έξι ετών, έτσι χωρίς δικαιολογία, χωρίς να αφήσει τηλέφωνο επικοινωνίας ή διεύθυνση. Εκείνη στην αρχή προσπαθεί να τον ξανακερδίσει με μακαρονάδες όταν έρχεται να δει τα παιδιά του, να τον βάλει κάτω να της εξηγήσει τι συμβαίνει. Όμως εκείνος αρνείται πεισματικά να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία, κι εκείνη μένει μετέωρη στα τριανταοκτώ της, έχοντας- όπως όλοι οι χρονίως παντρεμένοι- προδώσει αρκετά από τα όνειρά της, χωρίς δουλειά, χωρίς τίποτα άλλο από τη σκέψη εκείνου. Αρχίζει να παραμελεί τα παιδιά, το σπιτικό, τον εαυτό της, τον σκύλο, να γίνεται απότομη με τους φίλους, αθυρόστομη, ανίκανη να τα βγάλει πέρα με την απαιτητική καθημερινότητα. Με λίγα λόγια διαλύεται, η κατάστασή της φτάνει σε μια απεγνωσμένη κορύφωση μια μέρα που όλα πια πάνε αγωνιωδώς στραβά και καταλήγει σε μια τραγωδία. Το τέλος μόνο δίνει τη λύση και την λύτρωση, τον συμβιβασμό.

Η ηρωίδα της Φεράντε είναι ευαίσθητη αλλά δεν είναι τρελή, είναι μια συνηθισμένη γυναίκα, σε μια συνηθισμένη κατάσταση που δεν μπορεί να κουμαντάρει τον εαυτό της. Περισσότερο ταυτίστηκα με τον τρόπο που αντιδρούν τα παιδιά κι εκείνη, φοβήθηκα για αυτά, ένιωσα ένα ατελείωτο καρδιοχτύπι στην ιδέα πως θα μπορούσαν να πάθουν κακό μες στην παραφροσύνη της. Έρωτας, εγωισμός, απόγνωση, γάμος, απώλεια, η αίσθηση της ζωής που χάθηκε και δεν γυρίζει πίσω. Ο φόβος καθενός που βλέπει μια μακρόχρονη σχέση να πεθαίνει.

Καλογραμμένο μυθιστόρημα, αρχετυπικό ως προς τη δομή που οδηγεί στην κάθαρση, καταλαβαίνω απόλυτα γιατί έγινε μπεστ σέλερ πριν από 10 χρόνια στην Ιταλία. Και ελπίζω κάποτε και τα δικά μας μπεστ σέλερ να γίνουν σαν κι αυτό. Κι αυτό για σχέσεις και έρωτες μιλάει, αλλά με λόγο μεστό και συγκροτημένο, χωρίς ροζ διαλόγους και ατελείωτες σάχλες. 

"Μέρες εγκατάλειψης", Έλενα Φεράντε, μετ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Άγρα, 2004, σελ. 269


11 σχόλια:

  1. (Ξανά) Έχω πακέτο!

    Θυμάστε ( http://diavazontas.blogspot.gr/2013/05/blog-post_12.html ) που σας περιέγραφα πώς ο ξάδερφος μου βρήκε μια τσάντα γεμάτη βιβλία στην πόρτα του σπιτιού του και μου την έφερε το Πάσχα; Ε λοιπόν, χθες μου παρέδωσε το δεύτερο πακέτο! Δε θα επεκταθώ σε πολλές λεπτομέρειες όπως την άλλη φορά – θα αναφέρω τα βιβλία με σειρά λογοτεχνικής (ή δοκιμιακής) αξίας και προσωπικής προτίμησης.

    1) Περί φωτίσεως – Ζοζέ Σαραμάγκου, Καστανιώτης. Από τα λίγα βιβλία του εξαιρετικά απολαυστικού Πορτογάλου που δεν έχω διαβάσει. Χάρηκα πολύ με το εύρημα.
    ( http://www.politeianet.gr/books/peri-fotiseos-200927 )

    2) Ο αδερφός του προηγουμένου – Ζαν-Μπερτράν Ποντάλις, Εστία. Δοκίμιο για την σχέση μεταξύ αδερφών, διατρέχοντας λογοτεχνικά και ιστορικά παρελθόντα. Το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον
    ( http://www.politeianet.gr/books/adelfos-tou-proigoumenou-191605 )

    3) Για την αγάπη της ζωής – Έριχ Φρομ, Μπουκουμάνης. Δοκίμιο σε πολύ ελκυστική γραφή για τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου από τον γνωστό αυτόν ψυχολόγο. Νομίζω ότι το εξώφυλλο και ο τίτλος είναι ελαφρώς παραπλανητικά.
    ( http://www.politeianet.gr/books/gia-tin-agapi-tis-zois-202280 )

    4) Η φόρμουλα του Θεού – Ζοζέ Ροντρίγκες ντος Σάντος, Λιβάνης. Αυτό μου κέντρισε το ενδιαφέρον γιατί παλαιότερα τέτοια βιβλία τα διάβαζα ευχάριστα. Μυστήριο, Αινστάιν, επιστημονική απόδειξη του Θεού, μαθηματικά, χειρόγραφα και αινιγματικά ποιήματα και άλλα. Με καθησύχασε και ο πρότερος “έντιμος” βίος του συγγραφέα.
    ( http://www.politeianet.gr/books/i-formoula-tou-theou-145170 )

    5) Μιλώντας με την Αλίκη για τη φιλοσοφία και το νόημα της ζωής – Σώτη Τριανταφύλλου, Πατάκης. Δεν τρελαίνομαι για την Σώτη αλλά αρέσει στον αδερφό μου. Το συγκεκριμένο είναι μια εκλαϊκευμένη ιστορία της φιλοσοφίας με την μορφή ερωταποκρίσεων με την βοήθεια ενός έφηβου κοριτσιού. Ωστόσο μπορεί να το διαβάσω και εγώ.
    ( http://www.politeianet.gr/books/milontas-me-tin-aliki-gia-ti-filosofia-kai-to-noima-tis-zois-217764 )

    6) Θεραπευτικές παρεμβάσεις – Αναστάσιος Σταλίκας, Τόπος. Πρόκειται για εισαγωγή στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Ολοκληρωμένη μελέτη, μάλλον διδακτορική διατριβή. Πάντα ήθελα να ξέρω τι συμβαίνει σε μια θεραπευτική διαδικασία, χωρίς να χρειαστεί να είμαι εγώ ο εξεταζόμενος! Τώρα θα μάθω! Χιχι!
    ( http://www.politeianet.gr/books/therapeutikes-parembaseis-212176 )

    7) Ο Αριστοτέλης και η θεία δίκη – Μάργκαρετ Ντούντι, Αιώρα.
    ( http://www.politeianet.gr/books/o-aristotelis-kai-i-theia-diki-200532 ) και

    8) Η τελευταία αδελφότητα – Ρόμπυν Γιανγκ, Πατάκης. Αμφότερα ιστορικά μυθιστορήματα. Τέτοια βιβλία είναι σίγουρα καλοδουλεμένα και ενδιαφέροντα αλλά όταν βλέπω στο εξώφυλλο ιστορικό μυθιστόρημα, νιώθω ότι θα χάσω τον χρόνο μου αν το διαβάσω. Γι' αυτό και ποτέ δεν το κάνω!
    ( http://www.politeianet.gr/books/i-teleutaia-adelfotita-156711 )

    9) Το αηδόνι της Σμύρνης – Ειρένα Ιωαννίδου Αδαμίδου, Διόπτρα. Η ιστορία της Νίνας από την Σμύρνη με τη βελούδινη φωνή (“τα σμυρνέικα τραγούδια ποιος σου τα' μαθε” σε βιβλίο!). Ιδανικό για σπατάλη χρόνου και φαιάς ουσίας!
    ( http://www.politeianet.gr/books/to-aidoni-tis-smurnis-147011 )

    10) Ζήσε το τώρα – Κάθυ Κέλλυ, Εμπειρία εκδοτική. Αυτό θα το κρατήσω για να το δώσω στην Κάρι Μπράνσω όταν θα την γνωρίσω! Σημαντική παρατήρηση: ο τίτλος πρωτοτύπου είναι Past Secrets. Ένας αδιάφορος αλλά σχετικά αξιοπρεπής τίτλος, που στα ελληνικά έγινε μυστηριωδώς “Ζήσε το τώρα”! Πόσο ακόμη υποβιβασμό της νοημοσύνης να αντέξει η Ελληνίδα γυναίκα! Αν και ήδη η εικόνα του εξωφύλλου έχει προλάβει να την υποβιβάσει πριν καν διαβάσει τον τίτλο!
    ( http://www.politeianet.gr/books/zise-to-tora-144806 )

    Υ.Γ. 42 Κατερίνα, όπως καταλαβαίνεις εγώ το ίδιο σχόλιο θα άφηνα σε οποιαδήποτε ανάρτηση και αν έβαζες! :Ρ Παρεμπιπτόντως, πολύ ωραίο το εξώφυλλο της Άγρας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Λοιπόν το πρώτο θα χαιρόμουν κι εγώ να το έβρισκα. Αν και θεωρώ πως είναι λιγότερο καλό από το αδελφάκι του, το Περί Τυφλώσεως.

      Τα άλλα, τί να σου πω... Βοήθεια σου.

      Υ.Γ. 42 Καποιανού του χαρίζανε γάιδαρο και τον κοίταγε στα δόντια

      Διαγραφή
    2. Μην ανησυχείς, το 7, το 8, το 9 και το 10 τα έχω ήδη ξεφορτωθεί! Θα διαβάσω μόνο το 1,2,3 άντε και το 4 που μου κόλλησε στο μυαλό! Το 5 και το 6 θα μείνουν μετέωρα στο χώρο και ίσως τα καταβροχθίσει το τέρας της λήθης! Δεν υπάρχει και κανένα αξιόλογο να το παζαρέψω όπως την προηγούμενη φορά (βλ. librarian).

      Όσον αφορά την παροιμία που ανέφερες, να σου πω ότι την απεχθάνομαι σφόδρα όταν μου την λένε. Επειδή προσπαθώ να είμαι εκλεκτικός, εκνευρίζομαι όταν υπαινίσσονται μέσω αυτής της παροιμίας ότι δεν είναι ανάγκη να γκρινιάζω (συνώνυμο της εκλεκτικότητας) όταν η τύχη (όπως νομίζουν) μου χαμογέλασε πλατιά. Αν έβρισκα εγώ την τσάντα, θα έπαιρνα το 1,2,3 και τα υπόλοιπα θα τα άφηνα σε άλλους. Άλλα αν έκανα το ίδιο μπροστά στον ξάδερφο που προθυμοποιήθηκε να μου τα φέρει, θα ήταν κατάφωρη αγένεια. Δεν εκνευρίστηκα μαζί σου, εξάλλου το έγραψες χάριν αστεϊσμού. Απλώς σε αυτό το μπλογκ υπάρχει η ελευθερία να γράφει ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του. Έτσι και γω είπα το κοντό μου (λόγω εκλεκτικότητας)! :Ρ

      Διαγραφή
    3. Εγώ πάντως σου έκανα πλάκα :P
      Σκέψου να ερχόταν ο ξάδελφος με τα καλούδια και να του τα ξεδιάλεγες επιτόπου... Τρελό γέλιο θα είχε η φάτσα του ανθρώπου

      Διαγραφή
  2. Αυτός ο άγνωστος που αφήνει σακούλες βιβλία είναι μάλλον κάποια διχασμένη προσωπικότητα αν κρίνω από τους τίτλους που αναφέρεις.
    Επίσης, είναι και ορισμένοι τίτλοι τόσο πρόσφατοι που με βάζει σε σκέψεις.
    Μπορεί να δουλεύει σε κάποιο βιβλιοπωλείο και για να εκδικηθεί τους εργοδότες του να τα κλέβει και να τα παρατάει δεξιά και αριστερά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος23/7/13, 3:50 μ.μ.

    Πραγματικά το 'μερες εγκατάλειψης" είναι φάρμακο που σε βεβαίωνει πως δεν είσαι εσύ η τρελή, πως αυτά συμβαινούν έτσι τραγικά και αόρατα στα μάτια των άλλων. Τέλος πάντων όσες έχουν εγκαταλειφθεί καταλαβαίνουν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συγκρίνοντας τα δύο πακέτα, διαπίστωσα μια αναλογία στην δοσολογία... ένα-δυο καλή λογοτεχνία, τρία-τέσσερα βιβλία ψυχολογίας και τα υπόλοιπα ιστορικά μυθιστορήματα με ροπή και προς την ελαφριά λογοτεχνία. Λες και σκέφτηκε να ευχαριστήσει τα άγνωστα αναγνωστικά γούστα του ανθρώπου που θα βρει την τσάντα. Νομίζω πως πρόκειται για γυναίκα ( η Κάθυ Κέλλυ και κάποιες άλλες επιλογές συνηγορούν προς αυτό, χωρίς να αποκλείεται και το άλλο ενδεχόμενο!).
    Προφανώς έχει μια αγάπη προς την ψυχολογία που φαίνεται όμως ότι άρχισε να στερεύει και γι' αυτό τα ξεφορτώνεται. Δε ξέρω για ποιον λόγο τα παρατάει έτσι στο δρόμο αλλά, αν φθάσει και τρίτο πακέτο στα χέρια μου τότε το θέμα θα λάβει αναπόφευκτα προσωπικό χαρακτήρα, μέχρι που μπορεί να γράψω και ένα μικρό διήγημα για όλο αυτό!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κανένα σημάδι πάνω στα βιβλία; Εννοείται πως ο χώρος του μπλογκ μου είναι όλος δικός σου αν θελήσεις να φτιάξεις μια ανάρτηση για την αλλόκοτη αυτή ιστορία...
      Κατερίνα σφετεριζόμαστε το χώρο των σχολίων της ανάρτησής σου.
      Να σου πω ότι καθόλου απαρατήρητη δεν πέρασε η ανάρτησή σου (γι' αυτό και πάτησα να δω τα σχόλια). Το βιβλίο που ανέρτησες μου κίνησε την περιέργεια καθώς λες ότι σε κράτησε ξάγρυπνη. Δεν είναι πολλά αυτά τα βιβλία που μπορούν να καταφέρουν κάτι τέτοιο, είναι σίγουρα όμως καλά.

      Διαγραφή
    2. Ω, δεν σφετερίζεστε καθόλου το χώρο μου, για βιβλία μιλάμε εξάλλου. Το διασκεδάζω πολύ με τα ευρήματα του Μαραμπού.

      Όσο για το βιβλίο της ανάρτησης, κι εμένα με εξέπληξα όταν συνειδητοποίησα οτι ήμουν μόνη στο σαλονάκι για πολύ ώρα και όλο το σπίτι κοιμόταν προ πολλού. Ήμουν πια γύρω στις είκοσι σελίδες πριν το τέλος και δεν υπήρχε καμία περίπτωση να το αφήσω.

      Διαγραφή