17/5/14

Αηδία ή Μήπως πρέπει να ξαναπιάσω τον Προυστ;





Πάντοτε έγραφα νωρίς. Τώρα πολύ απλά δεν γράφω. Οι πρώτες πρωινές ώρες, τότε που το μυαλό έχει μια διαύγεια εντελώς απαλλαγμένη από τις καθημερινές σκοτούρες, με βοηθούν να εξαγνιστώ, να βρω ξανά τη μουσικότητα και τον ρυθμό μου. Μου λείπει το σταθερό βήμα στις λέξεις, έχω ανάγκη να διαβάσω δυνατά, μόνη. Κι έπειτα να γράψω βυθισμένη, εντελώς ξένη με το περιβάλλον γύρω μου, μια άλλη.

Κάποτε διάβαζα ως αργά, τώρα αυτή η μοναξιά μου διαφεύγει, αναλώνομαι. Ακόμα κι εκείνα τα βιβλία, τα δικά μου, που φυλάω χωρίς περιστροφές ως καβάτζα στην αναγνωστική θλίψη, δεν μπορούν να με γιατρέψουν. Δεν είναι αγρανάπαυση, είναι κρίση.

Πάντοτε προσδιοριζόμουν μέσα από τα βιβλία. Όχι ως καλός ή κακός άνθρωπος, ως γυναίκα, μάνα σύζυγος ή γιαγιά ρέιβερ. Ως εγώ. Ακουμπούσα πάνω τους το βάρος της μαυρίλας, τα κατηγορούσα για αυτή, τα αγαπούσα. Πίστευα στη μη κανονικότητά μου. Οι αναγνώστες αγαπούν τον εαυτό τους, οι συγγραφείς το εγώ τους.

Τώρα με προσδιορίζουν τα βιβλία με άλλους τρόπους, το μυστικό είναι εκεί έξω. Θα ‘θελα να ανοίξω ένα μπλογκ από την αρχή, εντελώς ανώνυμο. Να σας πως ανοιχτά για την αηδία. Μια αηδία διάχυτη, που δεν αφορά κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό, μην με παρεξηγήσετε, όμως με διαπερνά για το γαμημένο το σύστημα. Για το τι εκδίδεται, και πως, στην Ελλάδα. Μιλάω για τους «πρωτοεμφανιζόμενους», που όλοι σχεδόν τον κύκλο τους στο κύκλωμα τον έχουν κάνει με κάποιο τρόπο πριν πρωτοεμφανιστούν, για τους «καταξιωμένους» που έπειτα από κάποια βιβλία δικαιούνται να βγάλουν ό,τι να ‘ναι∙  ακόμα μιλώ και για το μεταφράζεται, τι προωθείται, τι πουλιέται.

Πάντοτε προσδιοριζόμουν μέσα από τα βιβλία. Τώρα συνειδητοποιώ πως εν πολλοίς κάποιος άλλος με ορίζει μέσα από αυτά, ευθύνεται για το τι διαβάζω και τι όχι. Πολύ απλά, αν κάτι δεν μεταφραστεί στην Ελλάδα, δεν θα το διαβάσω. Βλέπω την κυνικότητα των κριτηρίων, το πώς τα βιβλία πεθαίνουν εμπορικά ύστερα από ένα χρόνο κι αποσύρονται.

Πάντοτε έγραφα νωρίς. Πιο νωρίς από ότι έπρεπε, δεν ήμουν αρκετά ώριμη, έλεγαν. Μια παρορμητική νεαρή κυρία. Τώρα η ωριμότητά τους με μπλοκάρει, η γνώση -έστω και στις παρυφές της- του τι γίνεται. Δεν γράφω και δεν διαβάζω. Αυτά ήταν πάντα ο τρόπος μου να βρω ποια είμαι. Αυτό κανείς δεν το σέβεται, όλοι το παραπετάνε. Θα αρχίσω να συχνάζω στα παλαιοβιβλιοπωλεία. Να ανασάνω. Ίσως θα έπρεπε να ξαναπιάσω τον Προυστ.  


     

27 σχόλια:

  1. Διαβάζοντας το κείμενό σου και πριν φτάσω στο τέλος
    "Θα αρχίσω να συχνάζω στα παλαιοβιβλιοπωλεία. Να ανασάνω."
    σκεφτόμουν να στο προτείνω. Έχω μερικά χρόνια που το κάνω και το απολαμβάνω. Ανακαλύπτω θησαυρούς. Δεν παρακολουθώ την κίνηση της σύγχρονης βιβλιαγοράς παρά μόνο αν κάποιος μου προτείνει ένα νέο συγγραφέα και ένα νέο βιβλίο και αν έχω εμπιστοσύνη στο κριτήριο του. Δεν με ενδιέφερε ποτέ πόσα βιβλία θα διαβάσω αλλά τι θα διαβάσω.
    Δυστυχώς τα πράγματα είναι έτσι όπως τα περιγράφεις, αλλά ευτυχώς που υπάρχουν και άλλοι δρόμοι να ανακαλύψει κανείς τον αναγνωστικό του δρόμο και να νιώθει τη χαρά να διαβάζει αυτό που θέλει και όχι αυτό που άλλοι του επιβάλλουν να θέλει. Μόνο που αυτά τα βιβλία δεν βρίσκονται στα πρώτα ράφια ούτε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Είναι στα πίσω ράφια καταχωνιασμένα. Βρες / βρείτε χρόνο να τα ψάξετε.

    Καλημέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμος17/5/14, 12:55 μ.μ.

      Συμφωνώ απόλυτα, υπάρχουν εκεί έξω θησαυροί που περιμένουν να τους ανακαλύψουμε, συνήθως εξαντλημένα βιβλία από εκδόσεις που έχουν κλείσει από χρόνια.
      Κι έπειτα, ας συνεχίσουμε να γράφουμε ξέροντας πως θα τα βρουν τα ανίψια μας μετά τον θάνατό μας και ίσως τα πετάξουν απλά σαν παλιόχαρτα...

      Διαγραφή
    2. Ναι, υπάρχουν, αλλά μας κρύβονται λιγουλάκι κι εγώ νιώθω κούραση να τους ανακαλύψω πια. Όσο για το γράψιμο, απλά με μπουκώνει όλο αυτό, δεν είναι το θέμα της έκδοσης τόσο.

      Διαγραφή
  2. Βροντερή αλήθεια από την πρώτη ως την τελευταία λέξη... πόσο δίκιο έχεις Κατερίνα! Το ανώνυμο ιστολόγιο δεν είναι καθόλου κακή ιδέα ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος17/5/14, 5:38 μ.μ.

    Σου θυμίζω Κατερίνα ότι σε σχόλιό σουστο δικό μου ανώνυμο μπλογκ έλεγες "νισάφι πια με την ανωνυμία". Νομίζω ότι το πρόβλημα δηλ. είναι απλούστερο από αυτό που νομίζεις. Δεν έχεις χρόνο. Έχεις έναν άντρα, δύο παιδιά, ένα βιβλιοπωλείο. Εγώ σε τέτοιες φάσεις επιθυμώ διακαώς το "ερασιτεχνικό διάβασμα". Απέχω από το μπλογκ, διαβάζω όποτε μου κάνει κέφι, ζω εν ολίγοις χωρίς να ασκώ πιέσεις στον εαυτό μου. Τώρα βέβαια και μένα με εκνευρίζουν τα κουλά αλλά στο πρόγραμμα είναι: π.χ. σήμερα στο πατρικό ξεφύλλισα μια παλιοφυλλάδα κουτσομπολίστικη της αγαπημένης μου μαμάκας- που ευτυχώς την αγόρασε για τη δυσκοιλιότητα, αλήθεια πως να διαβάσεις προυστ στο μέρος;- που μου παρείχε την εξέχουσα πληροφορία ότι η Σταματίνα Τσιμτσιλή βγάζει βιβλίο και ότι ο Ψυχογιός της έδωσε θετική απάντηση μέσα σε 3 μέρες. ΑΙ ΣΙΧΤΙΡΙ! Όπως καταλαβαίνεις εκτός από το ερασιτεχνικό διάβασμα με βοηθάει και το βρισίδι...

    Filoteo
    Υγ1 λυπούμαι για τα σιχτίρια
    Υγ2 για κάποιο λόγο δε μου εμφανίζει το προφίλ μου, εξού και η υπογραφή filoteo

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δίκιο έχεις filoteo, εγώ είπα νισάφι πια. Αλλά τώρα το ανώνυμο θα με βοηθούσε να ξεσπάσω. Και φυσικά δεν είναι μόνο τρανταχτές περιπτώσεις σαν της Τσιμτσιλή, κι οι υπόλοιποι, κάπου, κάποιον, κάποτε ξέρουν...

    ΥΓ.42 Λίγα σιχτίρια και μπινελίκια δεν τρόμαξαν ποτέ τούτο το ατρόμητο μπλόγκι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αναγνώσεις σα να τους λείπει η χαρά.
    Αυτό αναδύεται από τις αναρτήσεις σας τελευταία. Αυτό που ήδη εξομολογείστε.

    Ναι, να ξαναπιάσετε τον Προυστ. Αυθωρεί και παραχρήμα.
    Κι εγώ επίσης, επιτέλους να πιάσω τον τέταρτο τόμο του (Σόδομα και Γόμορρα).
    Αναγνωστική εγγύηση και, γιατί όχι , αναγνωστική χαρά. Κι ας μην έχεις να το συζητήσεις με κανέναν γύρω σου. Μοναχικότητα -όχι επιλεκτική, αλλά εκ των συνθηκών.

    ΥΓ. Παρατηρώ ότι τα λιβανιστικά σχόλια έχουν περιοριστεί, να σας αφήσουν να ανασάνετε επιτέλους. Να λυτρωθείτε από τις βεβαιότητες. Άλλο να νιώθεις την ανάγκη κι άλλο να νιώθεις υποχρέωση να δίνεις αναφορά για όσα αγαπάς.

    (Αχ, πώς αντέχεις
    χωρίς να έχεις
    αυτό που αγαπάς
    και δίχως ν' αγαπάς
    αυτό που έχεις.)

    κ.κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Με πιάνετε με δυο λέξεις, κι αυτό είναι κάπως... τρομακτικό, το ομολογώ.

      Διαγραφή
  6. Κάποιες φορές το να ανοίξει κάποιος την ψυχή του γράφοντας γίνεται πολύ μεγάλη ανάγκη. Τότε νομίζω ότι προκύπτουν ουσιαστικά κείμενα και η αφήγηση είναι ενδιαφέρουσα. Το να μοιραζόμαστε τέτοια κείμενα μέσα από blogs θεωρώ ότι είναι πολύ όμορφο και χρήσιμο. Τα υπόλοιπα είναι πολύ ψυχοφθόρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δική μου ανάγκη σίγουρα. Τώρα αν είναι ενδιαφέροντα, θα δείξει...

      Διαγραφή
  7. Ναι και ναι και ναι!

    Αλλά....'Για χρόνια έγραφα νωρίς' θέλεις να πεις, παραφράζοντας την πρώτη φράση του Προυστ που έδωσε ο Σεφέρης στο Ζάννα με τη συμβουλή να μη χάσει τον καιρό του στη φυλακή αλλά να μεταφράσει την Αναζήτηση.
    'Για χρόνια πλάγιαζα νωρίς' είναι η καλύτερη απόδοση του "Longtemps je me suis couché de bonne heure.."
    Σε ζαλίζω πάλι με την εμμονή μου να μην ξαναμεταφράζονται τα καλώς μεταφρασμένα αλλά ελπίζω να με συγχωρέσεις Κατερίνα μου..
    Καλό σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η αλήθεια είναι πως επέλεξα επίτηδες να μοιάζει αλλά να μην είναι. Δεν επιζητούσα ακριβώς την παράφραση, ίσως μόνον να θυμίζει ελαφρά. Από την άλλη, το ομολογώ πως είχα το γαλλικό κείμενο στο μυαλό μου, οπότε μπορεί να έχεις και δίκιο, να μετέφρασα ξανά υποσυνείδητα.

      Για κάποιο λόγο ο Γαλλικός τίτλος, αλλά και η πρώτη φράση με μαγεύουν πιο πολύ.

      Διαγραφή
    2. Καθώς και η τελευταία του Σουάν 'και να σκεφτεί κανείς πως όλα αυτά τα έπαθε για μια γυναίκα που δεν ήταν ο τύπος του' (μεταφέρω από μνήμης).

      Μα τι μανία έχω Θεέ μου..

      Διαγραφή
  8. Μην νομίζεις ότι το ανώνυμο μπλογκ θα είναι λύση...Μια web περσόνα έχει πολλές δεσμεύσεις,θα σε καταπλήξει πόσες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω πως αντιλαμβάνομαι τις δεσμεύσεις και για αυτό είναι μονάχα λόγια του αέρα όλα αυτά. Ίσα να ξεθυμάνω λιγουλάκι.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος18/5/14, 1:09 π.μ.

      Αλλωστε θα σε καταλάβουμε ,οποτε, χαχα , τσαμπα ο κοπος και το incognito ☺

      Διαγραφή
    3. Λες ε; Μακάρι να μην έχεις άδικο!

      Διαγραφή
  9. Αχ....ξέρω τι λες.Προτιμώ επωνυμία αλλά οπωσγουσταριακό διάβασμα και ελεύθερο μπλόγκινγκ.Κι άστους να κουρεύονται σε τελική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ανώνυμος18/5/14, 1:41 μ.μ.

    Για το θέμα της απόσυρσης, που λες: Δεν βλέπω γιατί να μη βγαίνει κατευθείαν (και) σε e-book το όποιο βιβλίο εκδίδεται. Έτσι θα είναι διαθέσιμο για πάντα, ανεξαρτήτως ζήτησης.

    Δημήτρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή