 |
| δύο από τα ράφια μου με αδιάβαστα (δεν θα πούμε πόσα ράφια έχω συνολικά) |
Το αναγνωστικό μπλοκάρισμα. Ή αλλιώς πώς και γιατί ένας συστηματικός αναγνώστης ξαφνικά δεν διαβάζει τίποτα. Ή έχει ένα βιβλίο και το λιβανίζει. Ή έχει δέκα βιβλία που τα αρχίζει αλλά κανένα δεν τελειώνει. Το αναγνωστικό μπλοκάρισμα μπορεί να σε βρει ανά πάσα στιγμή, τότε που σίγουρα δεν το περιμένεις, τότε που έχεις ρυθμό· καραδοκεί στη γωνία, σε κοιτάζει αφ’ υψηλού όσο οι στοίβες με τα αδιάβαστα ψηλώνουν. Γιατί αναγνωστικό μπλοκάρισμα δεν συνεπάγεται και αγοραστικό. Τα βιβλία συσσωρεύονται, σε περιγελούν, εσύ διαβάζεις 10 σελίδες την ημέρα πριν κοιμηθείς. Ο φόβος μεγαλώνει. Λες να μείνεις πάντα έτσι;
Το αναγνωστικό μπλοκάρισμα το έχουμε ζήσει όλοι- οι αναγνώστες. Για κάποιους μπορεί να είναι απόρροια μιας νέας φάσης ζωής και μόλις τα ωράρια κανονικοποιηθούν ξαναγυρίζει και ο ρυθμός στο διάβασμα. Για άλλους είναι ψυχολογικό, ένα ογκώδες βιβλίο που δεν κυλάει, υποχρεώσεις παντού, άγχος και πανικός. Μερικοί απλά αρχίζουν να ασχολούνται με το κινητό τους. Για μια ομάδα ανθρώπων είναι καθαρά υποχρεωτικό, χρειάζονται περιόδους στη ζωή τους που δεν διαβάζουν για να ηρεμεί το μυαλό.
Μπορεί να κρατήσει μια εβδομάδα, ένα δεκαπενθήμερο, ένα μήνα, έχω δει κάποιους που δεν επανήλθαν ποτέ. Είναι ασθένεια ύπουλη και βασανιστική, σε γεμίζει ενοχές κι εντάσεις, μοιάζει σαν να κοροϊδεύεις τους γύρω σου και τον ίδιο σου τον εαυτό. «Διαβάζεις πολύ Κατερίνα, ε;».
Πώς ξεπερνιέται το αναγνωστικό μπλοκάρισμα; Συνήθως με μια ωραία στρωτή αφήγηση. Για μένα είναι ένα από τα δύο, ή θα βυθιστώ σε ένα τεράστιο κλασικό που θα με κρατήσει μέρες στον κόσμο του ή θα διαβάσω δυο τρία μικρά και κομψά βιβλία επιστημονικής φαντασίας στη σειρά αφήνοντας κατά μέρος όλα τα άλλα. Σπάνια, πολύ σπάνια, ξεπερνάω την ασθένεια με non-fiction και δοκίμια. Συνήθως όταν ξεκινάω τέτοια βιβλία, απλά είμαι στο στάδιο της αποθεραπείας και τα αφήνω μισοδιαβασμένα.
Μια φορά, στα 20 μου, το αναγνωστικό μπλοκάρισμα κράτησε 3 χρόνια. Βέβαια μπορεί να φταίει που ήμουν στο Πανεπιστήμιο, που είχα χάσει τη σταθερά της τεράστιας βιβλιοθήκης του Λυκείου και δεν ήξερα πια πώς να διαλέξω βιβλίο. Μπορεί να φταίει που διάβασα τότε τα άπαντα του Νταν Μπράουν και του Τομ Ρόμπινς, μπορεί πάλι κανείς να πρέπει να κατηγορήσει τα αδιάκοπα ξενύχτια μου ως το πρωί· και τα ξύδια. Ή που τότε ζούσα τον πρώτο μου έρωτα. Αλλά πάλι, ποιος ξέρει. Μπορεί απλά να χρειαζόμουν ένα τρίχρονο αναγνωστικό διάλειμμα.
Το πρώτο μου μπλοκαρισμα που κράτησε περιπου πεντε εξι μήνες, ήταν όταν έδωσα πανελλήνιες. 12 μαθήματα μέρα παρα μέρα. Δεν ήθελα να δω βιβλίο ούτε ζωγραφιστό. Το δεύτερο κράτησε ένα χρόνο, από τη στιγμή που γεννήθηκε το δεύτερο παιδι μου με χρι που χρονισε. Αγγιζα βιβλίο και με έπαιρνε ο ύπνος! Τωρα εχω μπει ξανά σε ρυθμό!
ΑπάντησηΔιαγραφή12 μαθήματα; Εγώ έδωσα 4 και είχα μπλοκάρει. Τον τελευταίο μήνα όμως, και δεν το θεωρώ και εντελώς μπλοκάρισμα, είναι φυσιολογικό όσο πλησιάζεις σε τέτοιες εξετάσεις να μην διαβάζεις τίποτε άλλο. Εγώ μείωσα πολύ ρυθμούς ανάγνωσης και στις 2 εγκυμοσύνες, στην πρώτη έπεσα στο ιστορικό χαμηλό των 30 βιβλίων τον χρόνο.
ΔιαγραφήΜπλοκάρισμα δεκαετίας, εδώ! Λόγω πολύ άσχημων οικογενειακών συνθηκών. Από εκείνη την περίοδο θυμάμαι ότι, όποτε έβλεπα ανθρώπους να συζητούν για βιβλία, ή να διαβάζουν κάποιο, ένιωθα τόσο άσχημα που θα μπορούσαν να με πιάσουν τα κλάματα : αισθανόμουν ότι είχα χάσει ένα πολύ όμορφο κομμάτι της ταυτότητάς μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα μπλοκαρίσματα εξακολουθούν, πότε πότε. Κυρίως όταν διαβάζω βιβλίο ογκώδες που δε μου είναι ξεκάθαρο τι θέλει να πει ο συγγραφέας (όπως με τον πρόσφατο Δούναβη - που είχα την αίσθηση ότι, για να παρακολουθήσεις τη σκέψη του Μάγκρις χρειαζόσουν πρώτα ταχύρρυθμο σεμινάριο στα διαβάσματά του). Στην τελευταία τέτοια περίπτωση, πάντως, μια συλλογή διηγημάτων και δυο νουβέλες με ξεμπλόκαραν και είμαι πανέτοιμη για το επόμενο βιβλίο! :-)
Ουφ, αυτή η δεκαετία πάρα πολύ με φοβίζει. Αλλά νομίζω πως δεν υπάρχει περίπτωση πια. Νομίζω πως κι εμένα με μπλοκάρει ο Τόμας Γουλφ αυτή τη στιγμή, που μου αρέσει όσο το διαβάζω, αλλά με απωθεί να το πιάσω. Δεν ξέρω αν βγάζει νόημα αυτό.
ΔιαγραφήΕγώ θα καταθέσω το κόλπο που ακολουθώ εδώ και χρόνια έτσι ώστε να μην παθαίνω αναγνωστικό μπλοκάρισμα, τουλάχιστο όχι στην πλήρη "κλινική" του εκδήλωση. Έχω πάντα διαθέσιμο τουλάχιστον ένα βιβλίο (αν και με τα ebooks τα τελευταία χρόνια και να ξεμείνω, το θέμα λύνεται σε λίγα λεπτά) από αυτά που εγώ ονομάζω "ελαφράδες". Βιβλία που δεν έχουν ιδιαίτερο βάρος, δεν έχουν καν λόγο ύπαρξης για τους σοβαρούς-ψαγμένους αναγνώστες, βιβλία που δεν τολμάς καν να παραδεχθείς δημόσια ότι τα διάβασες. Φυσικά και δεν θα μπω σε απαρίθμηση συγγραφέων ή τίτλων, αλλά σίγουρα όλοι καταλαβαίνουν τί εννοώ. Ανά δύο σοβαρά βιβλία της επιλογής μου παρεμβάλλω κι ένα τέτοιο. Πιστέψτε με όσο "βαρύ κι ασήκωτο" κι αν ήταν το βιβλίο που προηγήθηκε, όσο κι αν δεν προχωρούσε, η προσμονή της "ελαφράδας" έβαζε τα πράγματα στη θέση τους και κυρίως απέτρεπε το αναγνωστικό μπλοκάρισμα. Κατ' ουσίαν το όποιο κενό θα σήμαινε το μπλοκάρισμα είχε ήδη καλυφθεί από την "ελαφράδα". Στο επιχείρημα "μα είναι δυνατόν να πετάω χρόνο και χρήμα σε ανούσια βιβλία ;" η απάντηση είναι ότι έτσι θα έχεις βοηθήσει τον εαυτό σου να αποφύγει το αναγνωστικό μπλοκάρισμα που ποτέ δεν θα μάθεις για πόσο μεγάλο διάστημα θα σου είχε στερήσει την απόλαυση του διαβάσματος. Μια δοκιμή θα σας πείσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο κάνω κι εγώ. Όχι τόσο συστηματικά βέβαια. Νομίζω πως στην πραγματικότητα αυτή τη φορά με ξεμπλόκαρε που έγραψα για αυτό. Από χθες ξαναμπήκα σε ρυθμούς διαβάσματος.
ΔιαγραφήΠολλές φορές μου έχει τύχει όταν διαβάζω ένα απαιτητικό βιβλίο (και συνήθως τέτοια βιβλία διαβάζω) να μπλοκάρω σε κάποιο σημείο του και να θέλω να το εγκαταλείψω. Συνήθως δεν αγχώνομαι, το αφήνω για 2-3 μέρες, κοιτάζω στο internet νέες εκδόσεις ή χαζεύω τις σελίδες κάποιο από τα αδιάβαστα και ξαναπροσπαθώ. Κατά 70-80% ξεμπλοκάρω και δεν εγκαταλείπω το βιβλίο. Μερικές φορές όμως έχει τύχει να αφήσω κάτι προσωρινά, να πιάσω κάτι άλλο που τυχαίνει να μου αρέσει τόσο πολύ ώστε αντί να γυρίσω πίσω σε αυτό που άφησα να πηγαίνω στο επόμενο του συγγραφέα και από κει ίσως σε νέα βιβλία που μέχρι τότε πίστευα ότι δεν θα με ελκύανε. Ένα πρόσφατο παράδειγμα, είναι φέτος λίγο μετά την πρωτοχρονιά: διάβαζα κάτι που δεν προχώραγε ιδιαίτερα, και καθώς κοίταζα τη στοίβα με τα πολλά μου αδιάβαστα, έπεσα πάνω στο Τούνελ του Σάμπατο: μικρό σχετικά βιβλίο με μια υπόθεση (κρίνοντας από το οπισθόφυλλο) που μυρίζει μυστήριο. Ξεκίνησα να το διαβάζω, πιο πολύ από περιέργεια και λιγότερο με τη συνείδηση της νέας "επίσημης" ανάγνωσης ...με καθήλωσε από την πρώτη σελίδα! Το τελείωσα μέσα σε λίγες ώρες (πράγμα ασυνήθιστο για μένα που είμαι αργός και υπομονετικός αναγνώστης) και το σκεφτόμουνα για μέρες μη μπορώντας να διαβάσω τίποτα άλλο. Έκανα παραγγελία το Περί Ηρώων και Τάφων το οποίο ήτανε ακόμα πιο συναρπαστικό, θα συνέχιζα με τον Αββαδών τον Εξολοθρευτή αν δεν είχε εξαντληθεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο παράξενο κι αν ακούγεται, γνώρισα το συγγραφικό μεγαλείο του Σάμπατο μέσω ...αποθεραπείας από κώλυμα. Κάποτε πίστευα πως ότι ξεκινούσα να διαβάζω έπρεπε να το τελειώσω βρέξει χιονίσει, ακόμα κι αν μου ήτανε τελείως αδιάφορο. Διαφορετικά είχα ενοχές και θεωρούσα ότι δεν φταίει το βιβλίο αλλά εγώ που δεν είμαι σε θέση να το νιώσω. Με τα χρόνια συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι τελείως λάθος: η εγκατάλειψη ενός βιβλίου (ακόμα κι αν είναι σπουδαίο και μεγάλο, ακόμα κι αν όλοι μιλάνε γι' αυτό με θαυμασμό και αγάπη) είναι πράγμα όχι μόνο αναπόφευκτο αλλά πολλές φορές είναι και λυτρωτικό, μπορεί να σε βοηθήσει να ανοίξεις τους ορίζοντες σου σε άλλα μονοπάτια που ίσως σου ταιριάζουν και περισσότερο. Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία και πάρα πολλοί άνθρωποι, δεν γίνεται όλα να ταιριάζουν σε όλους. Επομένως δεν είναι ντροπή να παραδεχόμαστε ότι κάτι το αφήσαμε στη μέση, είτε γιατί μας κούρασε είτε γιατί δεν μας έβγαινε. Από την άλλη βεβαίως δεν πρέπει να φτάσουμε στο άλλο άκρο δηλαδή ...να εγκαταλείπουμε το βιβλίο με την περισσή ευκολία. Ας αφήσουμε λίγο τις σελίδες να κυλήσουν και αν δεν προχωράει με τίποτα, μόνο τότε το εγκαταλείπουμε. Εννοείται ότι πάντα θα υπάρχει η δυνατότητα να ξαναγυρίσουμε στο βιβλίο που αφήσαμε (εκτός φυσικά αν είναι δανεισμένο), σε κάποια άλλη χρονική συγκυρία που μπορεί να μας κάνει να το δούμε με τελείως διαφορετικό μάτι.
ΥΓ:Ο καλός αναγνώστης θα αφήσει και βιβλία πριν το τέλος, δεν θα αφήσει όμως ποτέ την αγάπη του για το καλό βιβλίο. Τουλάχιστον έτσι πιστεύω.
Απόστολος