25/10/09

Η χαρά της σχολικής βιβλιοθήκης

Τα μαθητικά μου χρόνια είναι μακράν τα χειρότερα της ζωής μου. Είναι κι αυτά που με έκαναν αυτό που είμαι, έτσι που σε έναν βαθμό πρέπει να τα ευγνωμονώ. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που πιθανώς κάποια στιγμή να θελήσω να μοιραστώ. Τώρα θα σας πω για το μόνο καλό της σχολικής μου ζωής και της εφηβείας μου. Για καλή μου τύχη οι γονείς μου με έστειλαν σε ένα σχολείο ιδιωτικό. Τα μαθήματα ήταν το ίδιο καλού ή κακού επιπέδου όπως σε όλα τα σχολεία, εξαρτάται αυτό από την προσωπική όρεξη και προσπάθεια του κάθε καθηγητή και τίποτε άλλο, οι αθλητικές εγκαταστάσεις μου έλεγαν πάντα λίγα πράγματα. Όμως, αυτό που κρυβόταν στον τελευταίο όροφο του άσχημου βιομηχανικού κτιρίου διαμόρφωσε αυτό που είμαι τώρα. Μια τεράστια σχολική βιβλιοθήκη, ίσως η μεγαλύτερη του είδους της στην Ελλάδα και η ακόρεστη δίψα μου να την εξαντλήσω.

Ήμουν μεθοδική. Άρχιζα ένα ένα τα ράφια και δεν σταματούσα αν δεν το τελείωνα. Έτσι έχω διαβάσει στην εφηβεία μου σχεδόν τα άπαντα της γενιάς του 30, έναν απίστευτο αριθμό βιβλίων από τους μεγάλους Ρώσους, μεγάλα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ό,τι βάλει ο νους σας, ό,τι έπεφτε στα χέρια μου. Νομίζω πως θα έχω από τις μεγαλύτερες καρτέλες δανεισμού στην ιστορία του σχολείου. Φυσικά δεν την εξάντλησα ποτέ, κι αυτό ήταν το μαράζι μου, ο καημός μου (όχι ότι είναι εφικτό με τόσες χιλιάδες τίτλους, αλλά λέμε) . Δυο φορές έκανα έκκληση ως απόφοιτη να με αφήσουν να τη χρησιμοποιώ, δυο φορές απέτυχα.

Πέρα όμως από τη λογοτεχνική φύση των διαβασμάτων μου, που στο κάτω κάτω είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και άλλους μπορεί να μην τους αφορά, μέσα της υπήρχε ένας αναρίθμητος πλούτος «πηγών» που έμαθα να τις χρησιμοποιώ, να τις εντάσσω σε μια εργασία, να τις παραθέτω στο τέλος της σα βιβλιογραφία. Κι αυτό το έμαθα όταν ήμουν 14. Όταν πια ήμουν 24, έκανα μεταπτυχιακό στη Φαρμακευτική. Κι εκεί στην ανύπαρκτη βιβλιοθήκη της σχολής, στις μπερδεμένες και ανοργάνωτες βιβλιοθήκες επιστημονικών περιοδικών του Δημόκριτου και του Ε.Ι.Ε, ανακάλυψα κάτι παραπάνω από το πόσο λειτουργικό ήταν το σύστημα με τις καρτέλες της σχολικής βιβλιοθήκης. Είδα ανθρώπους στα 30 τους, διδακτορικούς υποψηφίους, να μη μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό που τους δίνεται. Να μη μπορούν να βρουν ένα ράφι, να ταξινομήσουν την βιβλιογραφία τους, να καταλάβουν το χρήσιμο από το άχρηστο, να χάνονται στον πλούτο του διαδικτύου. Και λυπήθηκα. Γιατί εγώ αυτό το έμαθα στα 14. Στα 34 είναι δυσκολότερο να μάθεις έναν γέρο σκύλο νέα κόλπα.

10 σχόλια:

  1. Πολύ θα ήθελα, αγαπητή Κατερίνα, να μοιραζόσουν μαζί μας τις εμπειρίες από τα μαθητικά σου χρόνια. Έζησα ωραία μαθητικά χρόνια (σε δημόσιο βέβαια), αλλά και ως φιλόλογος μετά διατηρώ πολύ ωραίες αναμνήσεις από τη διδακτική μου εμπειρία. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η σχολική ζωή, ακόμα κι όταν τη συναντώ στη λογοτεχνία, γι' αυτό και αναζητώ σχετικά βιβλία. Όμως ασφαλώς και το κέρδος σου από τη βιβλιοθήκη δεν είναι μικρό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τα μαθητικά μου χρόνια λίγο έχουν να κάνουν με το ιδιωτικό ή το δημόσιο του πράγματος, αν και τα παιδιά μου θα ήθελα να τα στείλω σε δημόσιο σχολείο. Αυτό που τα σημάδευσε ήταν το bullying (ελλείψει ελληνικού όρου που πλήρως να περιγράφει αυτό που έζησα). Και επειδή τα παιδιά μπορούν να είναι πολύ κακά ή πολύ καλά, η σωματική και ψυχική βία που βιώσα με στιγμάτισε αλλά και πείσμωσε. Να μην είμαι και ως ενήλικας αυτός που τον στριμώχνεις στη γωνία για να του τρίψεις το σπόγγο στη μούρη ή που τον περιμένεις στο διάδρομο για να τον εξευτελίσεις εν χορώ και δημοσίως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τα μαθητικά μου χρόνια είναι οι πιο όμορφές μου αναμνήσεις. Όχι τόσο για τους συμμαθητές και τις φιλίες όσο για τους δασκαλους και καθηγητές που είχαν για εμένα το ρόλο της οικογένειας. Από το νηπιαγωγείο ήμουν αντιδραστική στο σπίτι αλλά υπάκουη και ήσυχη στο σχολείο.
    Ωστόσο ανοίγεις ένα μεγάλο θέμα Κατερίνα. Η βιβλιοθηκονομική παιδεία (και κουλτούρα) του Έλληνα δυστυχώς είναι ανύπαρκτη. Στο εξωτερικό (σύνηθες παράδειγμα στις ξένες ταινίες) όταν κάποιος κάτι ψάχνει τρέχει στην κοντινότερη βιβλιοθήκη. Εδώ παίρνουμε τηλέφωνο κάποιον που θεωρούμε σχετικό. Ίσως γιατί η κοντινότερη βιβλιοθήκη είναι πολύ μακριά, ίσως γιατί έτσι συνηθίσαμε.
    Έμαθα να χρησιμοποιώ τη βιβλιοθήκη ως φοιτήτρια, επειδή το σπούδασα.
    Όλα βέβαια ξεκινούν από τη σχολική βιβλιοθήκη. Μακάρι να μπορούσα να δουλεύω σε μια τέτοια βιβλιοθήκη. Ο ρόλος της είναι τόσο σημαντικός ίσως και σημαντικότερος, όπως στην περίπτωσή σου, όσο του δασκάλου και του καθηγητή.
    Δυστυχώς όμως στη χώρα μας λίγοι το έχουν καταλάβει.
    Μπορώ να μιλάω ώρες γι' αυτό το θέμα. Ίσως αν ποτέ καταφέρω να εργαστώ σε μια σχολική βιβλιοθήκη να γίνουν πραγματικότητα όλα μου τα όνειρα.
    Καλημέρα και σε ευχαριστώ για την όμορφη ανάρτηση που με οδηγεί σε σκέψεις και προβληματισμούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλημέρα librarian. Θα ήθελα πολύ κάθε σχολείο να έχει μια τουλάχιστον ευπρεπή βιβλιοθήκη, και κάθε δήμος, γειτονιά... Την αγαπώ την ατμόσφαιρα της βιβλιοθήκης, τις περισσότερες κοπάνες μου εκεί μέσα τις έκανα, καθισμένη σε κάποιο διάδρομο ανάμεσα στα βιβλία. Και παραδόξως κανείς δε σκεφτόταν να με ψάξει εκεί....
    Άσε που αν υπήρχε μια κάποια υποδομή κοντά στο σπίτι μου μπορεί να ξόδευα λιγότερα για βιβλία και τώρα που μεγάλωσα.
    Ελπίζω το όνειρό σου να πραγματοποιηθεί, ανθρώπους που το αγαπούν πολύ έχει ανάγκη ένας τέτοιος θεσμός, όχι υπαλλήλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χαίρομαι να βλέπω ανθρώπους να διαβάζουν.
    Κι εγώ έφαγα πολλές ώρες σε βιβλιοθήκες, όμως είχα ένα «ελάττωμα».
    Δεν μπορώ να διαβάσω χωρίς να υπογραμμίσω ή να σημειώσω και γι αυτό την βιβλιοθήκη την χρησιμοποίησα περισσότερο συλλογικά και ποτέ δανειστικά. Διάβαζα τα βιβλία μου, βλέποντας δίπλα μου κι άλλους να διαβάζουν!
    Σήμερα έχω τρεις βιβλιοθήκες στο σπίτι μου και όχι πάνω από τρία αδιάβαστα βιβλία!
    Βλέπετε έμαθα και διαβάζω μόνος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ποτέ δεν ήμουν αρκετά σχολαστική για να υπογραμμίζω....Κακό αυτό. Μου αρέσουν τα σπίτια με βιβλιοθήκες, μου φτιάχνουν το κέφι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Τη θυμάμαι τη βιβλιοθήκη, με το σύστημα ταξινόμησης Dewey που τόση εντύπωση μου είχε προξενήσει στην αρχή. Εκεί έκανα τα πρώτα βήματα στην αστρονομία (όχι ότι έχω προχωρήσει πολύ περισσότερο, αλλά λέμε τώρα) κι εκεί διάβασα για πρώτη φορά (μεταξύ άλλων) Whitman και Thoreau - τεράστια επίδραση σε έναν 15χρονο. Αν μη τι άλλο, ένα από τα μεγάλα συν της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που λάβαμε. Για τα μείον μίλησες και μάλιστα πολύ εύστοχα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Συμφωνώ με το κλείσιμο, ούτε χρήση pc, κινητού ή αυτοκινήτου δε μαθαίνει εύκολα ένας γέρος σκύλος.

    Χαρά στο κουράγιο σου και συγχαρητήρια για τη μαθησιακή δίψα σου πάντως μα αν υπάρχει αγάπη κάτωθι ούτε κουράγιο ούτε προσπάθεια θέλει. Απλά όλα ρέουν.

    Καλή βδομάδα να έχουμε Κατερίνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Φίλε μου exitmusician, το ακόμα εντυπωσιακότερο είναι πως πήραμε μια γεύση από από Thoreau και Whitman μέσα από το πρόγραμμα διδασκαλίας.Τα μείον τα ζήσαμε, δεν είναι θέμα....

    Υ.Γ. Τέρμα ο στρατός έμαθα; Καλός πολίτης!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλή εδβομάδα να έχουμε Κωνσταντίνε. Δεν ήμουν κι ο ευκολότερος άνθρωπος στην εφηβεία μου, για να ρέουν τα πράγματα γύρω μου. Μέρος αυτού που έζησα το έκανα εγώ στον εαυτό μου. Έφταιγαν και τα δικά μου σκοτάδια.

    Υ.Γ. Φυσικά και μπορούμε να μάθουμε τα πάντα σε οποιαδήποτε ηλικία. Σιγά μην ξοφλήσαμε από τώρα. Απλά λίγο πιο δύσκολα και άγαρμπα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή