"Το Κλειδί", Τζ. Τανιζάκι

Κεντημένο θαρρείς σταυροβελονιά, το «Κλειδί» του Τζουνιτσίρο Τανιζάκι είναι ένα βιβλίο που δεν φεύγει εύκολα από τη μνήμη, δουλεύει ύπουλα η κάθε του λεπτομέρεια ακόμα και μέρες αφού το έχεις τελειώσει, αποζητάς να το ξαναδιαβάσεις γιατί είναι σίγουρο πως όλο και κάποιος υπαινιγμός σου έφυγε. Με κάποια οδύνη διαπιστώνεις πως μέσα στις σελίδες του κρύβονται μυστικά της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και φύσης που θα μπορούσαν να είναι και δικά σου.

Όλα ξεκινούν όταν ένας άντρας μιας κάποια ηλικίας αποφασίζει ανοιχτά να μιλήσει για τη σεξουαλική του ζωή με τη γυναίκα του στο ημερολόγιο του που υποψιάζεται πως το διαβάζει εκείνη. Εκείνη για πρώτη φορά ξεκινά ημερολόγιο (για να το διαβάζει εκείνος) και ξεκινά το γαϊτανάκι που τους οδηγεί σε παροξυσμικές σεξουαλικές εντάσεις, στην εισαγωγή ενός τρίτου προσώπου στο παιχνίδι τους και τελικά κι ενός τέταρτου, της ίδιας τους της κόρης.

Τα δυο ημερολόγια παίζουν το ένα με το άλλο, στην κόψη ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, τον πόθο και την αποστροφή, την λαγνεία και την παραδοσιακή ανατροφή, την υποταγή και την κυριαρχία. Το παιχνίδι φυσικά θα εκτροχιαστεί. Δεν μπορούμε να φανταστούμε πόσο, παρά μόνον στις τελευταίες σελίδες.

Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα, που απασχολεί με βία τους Ιάπωνες συγγραφείς και σκηνοθέτες, η κρυμμένη πίσω από πέπλα «αγνότητας» κυριαρχεί. Μαζί της υφαίνεται ένα παιχνίδι εξουσίας που οδηγεί πάντα στον πόλεμο και τελικά στο θάνατο. Ο Τανιζάκι δίνει ένα μάθημα εντελώς αλλόκοτο, σχεδόν ηδονικό να το παρακολουθείς, για την ζωή, για την κοινωνία, για το πεπρωμένο, τον έρωτα και την ερωτική πράξη, το γάμο και τις σχέσεις μεταξύ της οικογένειας. Η γραφή του, με την λιτότητα και την αμεσότητα του ημερολογίου έχει την σπάνια ικανότητα να σε ρουφά μέσα της.

Στο σημείωμα του μεταφραστή αναφέρεται πως στα Ιαπωνικά υπάρχει ένα παιχνίδισμα ανάμεσα στις γραφές των δυο ημερολογίων, ο άντρας γράφει σε παραδοσιακά ιδεογράμματα, η γυναίκα με μια μοντέρνα, δημοσιογραφική γραφή που στα ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί μόνον με greeklish. Παρ’ όλο όμως που στην μετάφραση το τρικ χάνεται, το κείμενο είναι τόσο δυνατό, που πολύ απλά δεν χρειάζεται.

«Το Κλειδί», Τζ. Τανιζάκι, μετ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα, 2013, σελ. 237

Υ.Γ. 42 Ναι, ναι, ξαναβγήκε το εξαντλημένο. Σπεύσατε…