Ο Αντόνιο Μορέσκο, άγνωστος στην Ελλάδα, στην Ιταλία είναι ένας συγγραφέας που ξεχωρίζει. Εβδομηντά δύο ετών πια, εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο μόλις το 1993 στα 47, μετά από απανωτές απορρίψεις από εκδότες και προκαλώντας τη μήνι του εκδοτικού κατεστημένου. Η φιγούρα του, σχεδόν ασκητική, έρχεται σε αντίθεση με τον εντυπωσιακό όγκο κειμένων που έχει στο ενεργητικό του- πάνω από τριάντα βιβλία, συμπεριλαμβανομένου του επιβλητικού, τεράστιου, τρίτομου «Παιχνίδια της αιωνιότητας». Ο Μορέσκο γράφει μετα-μεταμοντέρνα, κρυπτικά, τα βιβλία του συχνά απαιτούν δεύτερη και τρίτη ανάγνωση, είναι αυτοβιογραφικά και δεν είναι, ασχολούνται με τα μεγάλα και υπερβατικά, μοιάζουν ακατανόητα και λαβυρινθώδη.
Το Φωτάκι είναι το πρώτο μυθιστόρημά του που εκδίδεται στα ελληνικά. Κι αν ο πειρασμός να το διαβάσει κανείς μέσα σε ένα μόνο απόγευμα είναι μεγάλος, με λίγη αυτοσυγκράτηση το κείμενο ξεδιπλώνεται σε όλο του το μεγαλείο και σε περικυκλώνει.
Ο ανώνυμος αφηγητής ζει απομονωμένος σε ένα βουνό, η μόνη του επαφή με τους ανθρώπους είναι όταν χρειάζεται τρόφιμα. Ακόμα και τότε ανταλλάσσει ελάχιστες κουβέντες με τους άλλους. Μιλά πιο πολύ με άλλα πλάσματα, με έναν σκύλο που τον ακολουθεί, με τις μέλισσες και τα πουλιά, με τις εναέριες ρίζες των δέντρων.
- Γιατί γεννηθήκατε εκεί πάνω κι όχι στη γη; Ρωτάω, φωνάζω, για να με ακούσουν εκεί ψηλά, σ’ εκείνη τη σιωπηλή φυτική απεραντοσύνη που κάνει την ηχώ της φωνής μου να επιστρέφει. Γεννηθήκατε πράγματι εκεί, από την αρχή κιόλας, ή ήσασταν κι εσείς μέσα στη γη, όπως όλες οι άλλες ρίζες, και μετά, άγνωστο για ποιο λόγο, αρχίσατε να μετακινείστε όλο και ψηλότερα, μέχρι να εγκατασταθείτε κατευθείαν μέσα στο χώρο;
Ώσπου, πάνω ψηλά παρατηρεί ένα φωτάκι. Το φωτάκι είναι σταθερό, κάθε μέρα ανάβει την ίδια ώρα. Στην αρχή πιστεύει πως είναι κάποιος εξωγήινος, επισκέπτεται μάλιστα τον ειδικό της περιοχής στις εξωγήινες επαφές, που το καταγράφει. Αλλά τελικά όταν βρίσκει το κουράγιο να πάει ως εκεί πάνω, η αλήθεια είναι διαφορετική. Το φωτάκι το ανάβει ένα παιδί.
Το Φωτάκι, που στα βασικά συστατικά του μοιάζει στο Πέδρο Πάραμο, είναι ανοιχτό σε πολλές ερμηνείες, τριγυρνά και στο μυαλό του αναγνώστη, δεν δίνει εύκολες απαντήσεις- ή ίσως δεν δίνει καθόλου απαντήσεις. Τι κάνει ο αφηγητής μόνος του εκεί πάνω; Τι είναι αυτό που τον απομονώνει. Τι τον δένει με το παιδί και πόσα είναι τα πολλαπλά μας είδωλα. Τι σκέψεις έχει για τη ζωή, τον θάνατο, και την απεραντοσύνη του κόσμου; Δεν μαθαίνουμε. Όμως αργά, μάλλον στη δεύτερη ανάγνωση, το βιβλίο σε παρασύρει σε δικά σου συμπεράσματα, βασανιστικά κι ίσως μια ιδέα λυτρωτικά, για το υπαρξιακό μας χάος∙ κι εκείνο το φωτάκι ψηλά στο βουνό που μπορεί με κάποιο τρόπο να νοηματοδοτήσει την ύπαρξη.
Κατερίνα Μαλακατέ
«Το Φωτάκι», Αντόνιο Μορέσκο, μετ. Μαρία Φραγκούλη, εκδ. Καστανιώτη, 2019, σελ. 156
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου