11/3/21

"Πριν χαθούν τα πουλιά", Charlotte McConaghy

 


Τα ζώα πεθαίνουν, σύντομα θα είμαστε μόνοι μας εδώ.


Έτσι ξεκινά το Πριν χαθούν τα πουλιά της Σάρλοτ Μακόναχι. Κι αυτό είναι το βασικό θέμα του βιβλίου, η κλιματική αλλαγή και ο χαμός σχεδόν όλων των μορφών άγριας ζωής: ψάρια, πουλιά, ζώα. Ένα ζήτημα σπαρακτικό, που θα έπρεπε να μας απασχολεί όλους, αν και οι περισσότεροι δεν δίνουμε δεκάρα για το μέλλον του πλανήτη και των πλασμάτων του.

Η Φράνι, η κεντρική ηρωίδα, είναι μια τριανταπεντάχρονη γυναίκα που προσπαθεί ολομόναχη χωρίς οικονομικούς πόρους και ερευνητική ομάδα, να ακολουθήσει τα τελευταία αρκτικά γλαρόνια στο μακρύ τους ταξίδι από τον έναν πόλο στον άλλο. Καταφέρνει στη Γροιλανδία να βάλει πομπό σε τρία από αυτά κι έπειτα να πείσει τον κυβερνήτη ενός αλιευτικού, του Σάγκανι,  να ακολουθήσουν τα πουλιά όσο αποδημούν, λέγοντάς του πως έτσι ίσως έχει επιτέλους μια "λευκή ψαριά", μια μεγάλη ψαριά που θα αποκαταστήσει τη φήμη του στους εμπόρους και θα δώσει ψωμί στους ναυτικούς του για λίγο ακόμα. Η Φράνι πιστεύει πως είναι η τελευταία φορά που τα γλαρόνια θα αποφασίσουν το μακρύ ταξίδι, πως στην πορεία θα αποδεκατιστούν και θα εκλείψουν κι αυτά.  

Έτσι, αντιφατικά, κυνηγώντας ψάρια που εκλείπουν από τις θάλασσες για να τα ψαρέψουν και να τα σκοτώσουν και γλαρόνια που εκλείπουν από τους ουρανούς για να τα προστατέψουν, θα ξεκινήσει το ταξίδι πάνω στο Σάγκανι. Στην πορεία θα συνειδητοποιήσουμε πως και η ίδια η Φράνι όλο φεύγει κι ας είναι δεμένη με τον ορνιθολόγο καθηγητή σύζυγό της, πως όλοι στο πλήρωμα του αλιευτικού έχουν λόγους να αποδημούν. Ο αγγλικός τίτλος "Migrations", αποδίδει πολύ πιο ποιητικά όλες τις αποχρώσεις του βιβλίου, η πορεία των γλαρονιών και του Σάγκανι είναι μια πορεία προς τον Νότο, αλλά και μια πορεία προς τον θάνατο ή τη ζωή. 

Η Φράνι αποδεικνύεται πολύ πιο πληγωμένη από όσο στην αρχή περιμένεις, και τα συνεχή φλας μπακ στη ζωή της γίνονται σε σημεία κάπως μελό. Αυτό είναι το κομμάτι που ίσως δεν ήταν απαραίτητο. Το δράμα των γλαρονιών και των ζώων είναι πραγματικά συγκλονιστικό, δεν χρειαζόταν η ηρωίδα που τα ακολουθεί να είναι τόσο λαβωμένη. Η προσπάθεια της Φράνι, του καπετάνιου του Σάγκανι και του πληρώματος έχει τόσες αναλογίες με τον Μόμπι Ντικ, που και μόνο αυτό θα έδινε ένταση και βάθος. Αν προσθέσουμε και τις οικολογικές αναφορές, αλλά και το πανέμορφο αρκτικό και θαλασσινό τοπίο, τότε όλα φτιάχνουν από μόνα τους ένα εκπληκτικό σύνολο.

Χρειαζόμουν ένα βιβλίο σαν το Πριν χαθούν τα πουλιά. Το τελείωσα μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, βούλιαξα στον κόσμο του, έγινα ένα με τη Φράνι, αλλά κυρίως με τα πουλιά. Η συγγραφέας με αυτό το μυθιστόρημα κάνει το ντεμπούτο της στον κόσμο της λογοτεχνίας ενηλίκων, ενώ ήταν ήδη αρκετά γνωστή για τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας παιδιών και εφήβων. Έχει μια συνταρακτική ιστορία να πει, που κάποιες φορές την αποδυναμώνει με πιο μελοδραματικές σκηνές, πάντως δεν την προδίδει. Διαθέτει μεγάλη αφηγηματική δεινότητα και σέβεται τον αναγνώστη. Θα περιμένω με αγωνία το επόμενό της. 

 

                                             Κατερίνα Μαλακατέ


    

"Πριν χαθούν τα πουλιά", Charlotte McConaghy, μετ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Μεταίχμιο, 2021, σ. 392

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου