“The catcher in the rye”, J.D. Salinger

Το πώς το «The catcher in the rye» ξέφυγε από τα εφηβικά μου αναγνώσματα είναι απορίας άξιο, μιας και πήγαινα σε ένα σχολείο που είχε ιδιαίτερη αγάπη στα αγγλικά. Από τη μια, το ότι δεν το διάβασα στα πλαίσια ενός μαθήματος Αμερικάνικης λογοτεχνίας είναι καλό, από την άλλη τα τριανταπέντε είναι η λάθος ηλικία για να το διαβάσει κανείς για πρώτη φορά.

Πρωταγωνιστής και αφηγητής ο Holden Caulfield, ένα δεκαεξάχρονο αγόρι που μόλις αποβλήθηκε από ένα ακόμα σχολείο για παιδιά της καλής κοινωνίας. Ο Holden ζει μια διήμερη περιπέτεια στη Νέα Υόρκη, ξοδεύοντας τα λεφτά των γονιών του, όσο «αρνείται» να πάει σπίτι και να αντιμετωπίσει το θυμό τους για την αποβολή. Είναι ένα παιδί που σιχαίνεται τους «δήθεν», που δεν αντέχει τα «πρέπει», που τελικά μέσα σε όλα αυτά είναι τόσο δήθεν και ακολουθεί όλες τις προσταγές της εποχής, όσο και οι υπόλοιποι.

Η γλώσσα, που το ’50 που γράφτηκε το βιβλίο μπορεί να θεωρούνταν και αργκό, τώρα είναι κάπως παρωχημένη, η εφηβική «επανάσταση» λήγει σε αδιέξοδο, η «αποστασιοποίηση» από τους γονείς είναι μόνον παροδική. Αυτά και η «γκρίνια» του ήρωα, ενόχλησαν τον τριανταπεντάχρονο εαυτό μου, πιθανολογώ πως ο δεκαεξάχρονος δεν θα τα είχε καν προσέξει. Ο Χόλντεν είναι ένας συμπαθητικός αντιήρωας, ένα παιδί που διαβάζει αν και αρνείται να διαβάσει για το σχολείο, ένας έφηβος που δεν θέλει να χάσει την παρθενιά του από μια πόρνη κι ας του προσφέρεται στο πιάτο, που αγαπάει τα αδέλφια του, που έχει σοβαρά προβλήματα από το θάνατο του μικρού του αδελφού, που ξέρει πως τελικά θα καταλήξει να παραιτηθεί.

 Καταλαβαίνω γιατί πρόκειται για ένα «κλασικό» βιβλίο εφηβικής διαφορετικότητας, αντιλαμβάνομαι γιατί προκάλεσε στην εποχή του, αλλά για κάποιο λόγο η γοητεία του μου διαφεύγει. Ίσως δεν μπόρεσα να ταυτιστώ με τη «γιαλατζί» επανάσταση, ίσως μου έλειψε το χιούμορ∙ αν ο συγγραφέας και ο ήρωας έπαιρναν λιγότερο στα σοβαρά στον εαυτό τους, θα ταυτιζόμουν περισσότερο. 

“The catcher in the rye”, J.D. Salinger, Penguin 2010, pg.192, first published 1951