"Το δεύτερο μέρος της νύχτας", Μίνως Ευσταθιάδης

Το κρίμα μου το ομολογώ: μόλις έπιασα στα χέρια μου «Το δεύτερο μέρος της νύχτας» παράτησα το κακόμοιρο το βιβλίο που διάβαζα και το ξεκίνησα. Μια ώρα μετά είχα πέσει στο πρώτο-και τελευταίο- μπουρδέλο της πλοκής, και ήξερα με σιγουριά πως συγγραφέας του ήταν ο Μίνως Ευσταθιάδης. Στο τέλος της μέρας το είχα τελειώσει.

Το βιβλίο είναι ένα εντιμότατο, καλογραμμένο νουάρ, από αυτά που σπάνια πια εκδίδονται με τόσο εμφανείς προθέσεις. Το συμπάθησα γιατί έχει το θάρρος να δηλώσει «αστυνομικό μυθιστόρημα» στο εξώφυλλο, να μην υποκριθεί κάτι που δεν είναι. Γραμμένο από έναν άνθρωπο που αγαπά το είδος, με όλα τα απαραίτητα συστατικά- ένα ειδεχθές έγκλημα, ένα χαρακτηριστικό ντετέκτιβ, έναν καλό αστυνομικό- είναι ένα μυθιστόρημα που ρουφιέται και χαίρεσαι να το διαβάζεις.

Ένας άντρας βρίσκεται νεκρός σε ένα χωριό της Γερμανίας. Ο Κόνραντ Χάουσμαν δολοφονείται με σχεδόν χειρουργικό τρόπο, αργά και βασανιστικά. Τον βρίσκουν στη θέση του εσταυρωμένου, με ένα μήλο στο στόμα και ανοιγμένο με σταθερή τομή από πάνω μέχρι κάτω. Στον τόπο του εγκλήματος καλείται από την σοκαρισμένη φιλενάδα του Χάουσμαν, Αγγέλικα, ο ελληνογερμανός ντετέκτιβ Κρις Πάπας (για τους Έλληνες Χρήστος Παπαδημητρακόπουλος)- ο φθηνότερος ιδιωτικός ερευνητής του Αμβούργου που συνήθως αναλαμβάνει να παρακολουθεί άπιστες συζύγους. Ο τοπικός αστυνόμος, ο επιθεωρητής Βέμπερ, είναι ένας άνθρωπος καλών προθέσεων που συμπαθεί αμέσως τον Κρις και μαζί ερευνούν την υπόθεση. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν βρίσκεται ένας ακόμα Χάουσμαν δολοφονημένος με περίπου τον ίδιο τρόπο στο Αμβούργο.

Ο Κρις Πάπας είναι εργένης, στην δουλειά του τον βοηθά η ογδοντάχρονη γειτόνισσα κυρία Κενώ- μακράν ο συμπαθέστερος χαρακτήρας του βιβλίου. Ο Πάπας είναι ένας άντρας που δεν πίνει,  δεν ξενοπηδάει ασύστολα, δεν υπερτιμά τον εαυτό του. Έχει κάποιες από τις χαριτωμένες εμμονές που χαρακτηρίζουν τους λογοτεχνικούς τύπους της φάρας του, δίχως να πατά απολύτως στα κλισέ, ούτε και να τα απορρίπτει. Ο Κρις είναι συμπαθής, ένας μοναχικός που αποζητά την επαφή και με τον οποίο μπορείς να ταυτιστείς κι ας μην αποκαλύπτει εντελώς τον εαυτό του. Ένας ήρωας που αντέχει κι άλλο βιβλίο.

Χαίρομαι, γιατί ο Ευσταθιάδης ενώ έχτισε μια πολύ ατμοσφαιρική ιστορία, δεν παρασύρθηκε στην μόδα των πολάρ, δεν προσπάθησε να μας κάνει μάθημα πολιτικής ή ιστορίας. Οι χαρακτήρες του στέκονται αυτόνομοι, όχι αποκομμένοι ή μέρη μιας τοιχογραφίας∙ δεν είναι η αφορμή αλλά η αιτία. Έχουν μια πίκρα γνώριμη, σχεδόν εφιαλτικά οικεία, την καθορίζει η ματαίωση των προσδοκιών χωρίς να μπορεί πλήρως να προσδιοριστεί ποιες ήταν αυτές οι αρχικές ελπίδες.  

Η πλοκή δεν είναι καταιγιστική, ο δολοφόνος- αν και ο αριθμός των υπόπτων είναι εντελώς σωστός - είναι απελπιστικά προβλέψιμος, αλλά διαθέτει ένα πανέξυπνο, πρωτότυπο τουίστ. Είναι γνωστό πως μεγάλη φαν των νουάρ δεν είμαι, η αναγνωστική μου ξεκούραση σπανίως τα περιλαμβάνει. Όμως εδώ μιλάμε για ένα ευκολοδιάβαστο αν και σφιχτοδεμένο βιβλίο, που δεν κουράζει ούτε στιγμή, που δεν πλατειάζει. Κι αυτό, σπάνιο για τα ελληνικά αστυνομικά, είναι το βασικό ατού του.

"Το δεύτερο μέρος της νύχτας", Μίνως Ευσταθιάδης, εκδ. Ωκεανίδα, 2014, σελ. 278

Υ.Γ. 42 Ο Μίνως Ευσταθιάδης είναι ένας από τους λόγους που ευγνωμονώ εκείνη την βραδινή έμπνευση πριν πέντε χρόνια να ανοίξω αυτό το blog.