Οι καλοκαιρινοί μήνες μεταφράζονται στην ψυχή μας ως προσκλητήριο του καινούργιου, του διαφορετικού, του πρωτότυπου. Νέοι έρωτες, αχαρτογράφητα ταξίδια, ήχοι μελωδικοί περιπετειών και αναζητήσεων.Στο κόσμο των βιβλιόφιλων η τάση ανακάλυψης μετατοπίζεται σε πρωτοπόρες αναγνωστικές εμπειρίες, επαναξιολογήσεις και δεύτερες ευκαιρίες σε παλιά αναγνώσματα χωρίς να αποκλείεται η όποια δυσαρέσκεια και δυσθυμία.
Το παρόν βιβλίο δεν θα το χαρακτήριζα << επαχθές >> αλλά σίγουρα δεν θα το πρότεινα. Σε μια ιχνηλάτηση μου στην επαρχιακή μας βιβλιοθήκη βρήκα το πολύκροτο βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη ΄΄ Πυθαγόρεια Εγκλήματα΄΄. Δεν χρειάστηκε καν να διαβάσω το οπισθόφυλλο ή να το φυλλομετρήσω για να το πάρω. Λίγο τα ένθερμα, ενθουσιώδη λόγια που άκουσα, λίγο το ενδιαφέρον μου για την φιλοσοφία, ιδιαίτερα της αρχαίας Ελλάδας. μ' οδήγησαν στον γκισέ... Το ίδιο βράδυ μες στην απάνεμη νύχτα με μεγάλες προσδοκίες και κεντρισμένη περιέργεια το ξεκίνησα. Πρώτο κεφάλαιο, ένα πρελούδιο μιας συνομιλίας Πυθαγορείων- ακουστικών-, μια παράλληλη αφήγηση που προοικονομεί τα γεγονότα (συγκεκριμένα η αφήγηση της δολοφονίας του Ίππασου, που απέδειξε πως είναι ασύμμετρη η διαγώνιος με την πλευρά του τετραγώνου, πράγμα που υπέσκαψε το όλο σύστημα περι τελειότητας του σύμπαντος..) ενώ στο δεύτερο αποκαλύπτεται η δολοφονία του ενός συμπρωταγωνιστή του μαθηματικού Στέφανου Κανταρτζή. Ο επιστήθιος φίλος, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται να αναγνωρίσει το ασάλευτο σώμα. Το μπλαβιασμένο πτώμα ανοίγει ασκό αναμνήσεων στον Μιχάλη. Ο μεγαλοαστός με φόντο το λυκαυγές του 20αιώνα ξεδιπλώνει σε μια σχοινοτενή αφήγηση τις στιγμές με τον φίλο του και που ταν η λαμπερή ηλιαχτίδα μιας μεν πολύπλοκης αλλά μουντής ζωής. Γνωρίζονται με το θύμα φοιτητές μαθηματικών στο εξωτερικό, συγκεκριμένα στην ιστορική ομιλία του 1900 του Χίλμπερντ (κορυφαίου μαθηματικού) στο Παρίσι. Ο καθηγητής του Γκέτινγκεν είχε θέσει τα λεγόμενα 23 προβλήματα που θα απασχολήσουν την κοινότητα των επιστημών τον 20ο αιώνα... Στην ομιλία παρελαύνει όλη η ελίτ των επιστημών. Αναφέρονται και περιγράφονται σημαίνοντες στυλοβάτες των μαθηματικών (Φρέγκε, Ράσσελ, Πουανκαρέ, Γκάους, Γκαλουά, Ριμάν, Μινκόφσκι κι άλλοι πάμπολλοι). Μέσα στις διάσπαρτες αφηγήσεις φωτογραφίζεται η ιστορική πορεία της μαθηματικής επιστήμης από την αρχαία Ελλάδα, την Αναγέννηση μέχρι το 1900. Αυτό αποτελεί και το πιο ελκυστικό, γόνιμο για τις γνώσεις, μέρος του βιβλίου
Μαθηματικοί ξιφουλκούν, φιλονικούν, συγκρούονται. Τα μεγαλύτερα μυαλά με λύσσα πέφτουν στην αρένα. Περιγράφεται η ζωή τους. τα παράδοξα οι μικρότητες, οι πολιτικές προστριβές, τα γραφειοκρατικά κωλύματα προώθησης της επιστήμης, Ο συγγραφέας δίνει ένα μπερδεμένο ψηφιδωτό του 20ου αιώνα και παράλληλα της περίλαμπρης και μυσταγωγικής πόλης του Φωτός που κάνει και τους αλύγιστους γίγαντες ευφυίας να παραδοθούν στην σαγήνη του.
Μέχρι εδώ καλά. Κλείνω το βιβλίο λίγο μπερδεμένος από την Βαβέλ νέων ονομάτων (καίτοι φιλαναγνώστης πολλά μου ταν άγνωστα) και παράλληλα γοητευμένος από τις περιπέτειες της γνώσης...
Η συνέχεια δεν ήταν τόσο ευοίωνη.. Ο Τεύκρος δεν έμεινε στο δικό του τομέα αλλά εμφυλοχωρεί σε ξένα αλώνια όπως η ιστορία και η λογοτεχνία. Οι ήρωες γεύονται τους καρπούς της παριζιάνικης ζωής. Συναναστρέφονται με μια παρέα μποέμ καλλιτεχνών και μοντέλων, μικροαστών, καλλίγραμμων εταίρων της Μονμάρτης, ένας εκ των οποίων είναι ο Πικάσο που δείχνει ζήλο για τα μαθηματικά και δη την γεωμετρία. Σε δεύτερη επίσκεψη του Μιχάλη στο Παρίσι με την αλανιάρα γυναίκα του, σκάνε μύτη και ποιητές, (Απολλιναίρ, Μαξ Ζακόμπ), όλη η ιστορική ''la bande a Picaso'' της Φερνάντ και του Πρενσέ.... Πρώτο σφάλμα: Δημιουργείται μια συνύφανση εικαστικής και μαθηματικής που καταλήγει σε υπολογιστική αφαιρώντας κάθε αισθητική τέρψη....
Συνεχίζουμε στην Ελλάδα, που οι φίλοι έχουν πάρει τους δρόμους τους. Ο Στέφανος, μαγεμένος από την ομιλία, θέλει να απαντήσει στο δεύτερο ερώτημα του Χίλμπερντ δημιουργώντας ένα σύστημα επαλήθευσης κάθε ΄αξιωματικού συστήματος ώστε να ελέγχει την εγκυρότητα και τη μη αντιφατικότητα. (κάπου εδώ περνάμε σε καθαρά μαθηματικά τραχιά σοκάκια). Ένα τέτοιο σύστημα θα έκανε άοσμη. άγευστη και αποκρουστική την μαθηματική επιστήμη για τον Ιγερινό. Γκρεμίζει την λεπτεπίλεπτη αισθητική του τέρψη. Ο δεύτερος όντας και μεγαλοαστός, συντηρητικός κι θρησκευόμενος (μαθηματικά μυστικιστής) δεν φοβάται να δείξει τις ελιτίστικες επιρροές του, παρότι αυτές αντιτίθενται με πολλές επιλογές του στην ιστορία. Ερχόμενος στην Ελλάδα, παντρεύεται μωρέ το παιδί, νοικοκυρεύεται, ξεχνά κάθε μαθηματική ανησυχία. Η αφήγηση γίνεται βαρετή. Η γυναίκα του Άννα, γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, θέλει ένα ''λευκό γάμο΄΄ για τα μάτια του κόσμου συνεχίζοντας τις ατασθαλίες της αμέρικαν μπαρ ζωής της. Αυτός μένει αδιάφορος. Τον απατάει, μένει αδιάφορος. Μετά τον χωρισμό τους (πως τα φερε η τύχη) σε μια συνάντηση με τον Στέφανο, ο δεύτερος του συστήνει την σχέση του, που να η Άννα, η πρώην γυναίκα του. Μόνο που δεν είπε '' 'Ε το παιδί με τις ευλογιές μου κι εγώ κουμπάρος΄΄
Στις επόμενες σελίδες περιγράφονται τα πολιτικά και ιστορικά τεκταινόμενα του μεσοπολέμου (εθνικός διχασμός, Μικρασιατική καταστροφή). Ο Κύριος μεγαλοαστός συναναστρέφεται με αμφότερους τους κύκλους. Μήτε τσαλακώθηκε το σακάκι τους. Μένει απαθής στις εξελίξεις και παραινέσεις των συμποτών του να κατασταλάξει πολιτικά... Την δεκαετία του 30 γίνεται κι ολίγον μαφιόζος. Σεργιανίζει σε κλειστά κοσμικά πάρτυ της κυράς Πολυξένης που μαζεύει τις ρωσιδούλες από τον εξωτερικό. απεριτίφ για σεξουαλικές ορέξεις.. Του μπανίζει μια, η Όλγα. Είναι όμως κτήμα ενός περιβόητου χασικλή μαστροπού. Ο σούπερμαν, μετά από πόκερ διαπραγμάτευσης, την σώζει, δηλαδή την αγοράζει..Ζούμε λίγο μαζί, όμως δεν κυλούσε το πράγμα, Την κάνει μοδιστρούλα, να τα βγάζει πέρα. Παράλληλα συναντιούνται με τακτικότητα με τον ''πολυαγαπημένου του φίλου'' που αγωνίζεται μετά από τόσες κακουχίες και απογοητεύσεις για το δεύτερο πρόβλημα Χίλμπερντ. Πάνω στις κουβέντες, μια και δυο, του φαγε ο μπαγάσας ο Στέφος και την Όλγα. Ο ιππότης Μιχάλης, χαίρεται θερμώς. Προτίθεται να τους παντρέψει.. (μάλλον του αρέσει το κέρατο) Μαθηματικά, επιστήμες, τέχνη, ιστορία και πρόσωπα ξεχνιούνται στο δεύτερο μέρος. Οι απόπειρες λογοτεχνικότητας και ρομάντζου λειτουργούν κι ως υπνωτικά στο καμίνι του ξηρού μεσημεριού.
Η ανάμνηση ενός τραγουδιού, την ώρα του πικνίκ του ménage à trois, τον επαναφέρει στην κάμαρη που κείτεται δολοφονημένος ο φίλος του..... Δεν λέω άλλα. Ξέρετε από τις πρώτες σελίδες το δολοφόνο. Μαντέψτε και το πυθαγόρειο κίνητρο και καλό υπόλοιπο καλοκαιριού..
Βιβλίο με την ιστορία των μαθηματικών και των φιλοσόφων, τις συγκρούσεις, τις δυσπιστίες, την τρέλα, πραγματικότητα που θυμίζει σελίδες από συναρπαστικό κλασικό μυθιστόρημα τα χει γράψει ο Δοξάρης στο Logicomix. Aν το διαβάσατε, το βιβλίο, πέρα της θύμησης των ονομάτων και των θεωριών, θα υπονομεύσει κάθε άποψη για τον τρομακτικό και σαγηνευτικό χώρο της επιστήμης!
Demian
Υ.Γ. 42 Μπορείτε να μας γράψετε κι εσείς για το βιβλίο εκείνο που δεν συστήνατε ποτέ στους συνανθρώπους σας βιβλιόφιλους και να στείλετε το κείμενο στο kmalakate@gmail.com. Λεπτομέρειες σε τούτο δω το ποστ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου