Αν με μια λέξη πρέπει να περιγράψεις το βιβλίο της Σοφίας Νικολαΐδου «Καλά και σήμερα» αυτή θα είναι: συγκινητικό. Αν ψάχνει κανείς και άλλες θα πρέπει να πει: τρομακτικό, και ανθρώπινο, και αστείο, και βαθιά, βαθιά σοκαριστικό. Γιατί το «Καλά και σήμερα» δεν είναι μυθοπλασία, είναι ημερολόγιο. Ημερολόγιο καρκίνου στήθους. Μέρα τη μέρα η καταγραφή, πώς το ανακάλυψε, πώς έγινε η εγχείριση, πώς η χημειοθεραπεία. Στην αρχή γραμμένο στο χέρι, έπειτα στον υπολογιστή το βιβλίο περιέχει συναίσθημα ανεπεξέργαστο, άγριο· με την δαμόκλειο σπάθη του θανάτου πάνω από το κεφάλι της γράφουσας.
Με το κορμί λέει το έγραψε. Την πιστεύω. Από την αρχή έλεγε σε όλους την λέξη: Καρκίνος. Για να την ξορκίσει. Ίσως να τους σοκάρει κιόλας. Για να τους εξηγήσει γιατί πια σκεφτόταν μόνον τον εαυτό της, να γίνει καλά, να αναρρώσει. Η αρρώστια, μια τέτοια αρρώστια, μπαίνει πάνω από όλα. Όχι πάνω από τον εντεκάχρονο γιο της, όχι. Αλλά κι αυτός έπρεπε να μάθει, να προσαρμοστεί στην κατάσταση. Δεν γινόταν να είναι αμέτοχος.
Χειρότερο κι από την εγχείρηση, και την διαδικασία της αποκατάσταση, οι χημειοθεραπείες. Την άφηναν ανήμπορη, σακατεμένη. Και το μεγάλο πλήγμα όταν έπεσαν τα μαλλιά. Γιατί τότε ο καρκίνος σε κοιτά κάθε μέρα στον καθρέφτη, γίνεται απτός και αναγνωρίσιμος από όλους. Κι εκείνο το ποσοστό, 7% πιθανότητα θανάτου. Που στην πράξη είναι σχεδόν όμοιο με του υπόλοιπου πληθυσμού, αλλά κανείς δεν θέλει να το ακούει για τον εαυτό του.
Με βάση το κρας τεστ του καρκίνου, οι άνθρωποι χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
Α. Αυτοί που έχουν την ικανότητα να συμπάσχουν με τον άλλον και, μετά το πρώτο σοκ, μπορούν να αρθρώσουν μια ανθρώπινη κουβέντα.
Β. Αυτοί που αμηχανούν. Θέλουν να πουν ή να κάνουν κάτι, αλλά δεν έχουν τον τρόπο. Είναι, πάντως, συμπαθητικοί.
Γ. Οι πανουκλιασμένοι άνθρωποι. Όσοι είναι τόσο χωμένοι στον εαυτό τους, που, όταν τους λες καρκίνος, σου απαντούν, “ναι, βρε παιδί μου, κι εμένα ξύνεται το δόντι μου”. Αυτοί πρέπει να μπουν σε καραντίνα πάραυτα, αλλιώς μπορεί να γίνεις φονιάς.
Ο κάθε άνθρωπος, φίλος, γνωστός, αδελφός, αντιμετωπίζει ένα τέτοιο νέο διαφορετικά. Άλλοι γίνονται υπερπροστατευτικοί, κάποιοι το παίζουν αδιάφοροι, χειρότεροι αυτοί που σου λένε που πονάνε κι αυτοί. Ένα από τα καλά: αυτοί που στέκονται δίπλα αναγνωρίζουν πως είσαι σοφότερος αφού πέρασες από τέτοιο λούκι, από τέτοιο πόνο, έρχονται σε σένα στα δύσκολα.
Η Σοφία Νικολαΐδου επέδειξε αξιοζήλευτη δύναμη και ευαισθησία σε όλη αυτή την δοκιμασία. Ίσως να την βοήθησε το ημερολόγιο, η γραφή, οι λέξεις. Είναι ο τρόπος της εξάλλου να αντιμετωπίζει τον κόσμο, όπως και όλων των γραφιάδων. Και τελικά βοήθησε τον εαυτό της, τους άλλους που του περνούν αλλά και μας τους υπόλοιπους που μπορεί να είμαστε ασθενείς και να μην το ξέρουμε.
Κατερίνα Μαλακατέ
«Καλά και σήμερα», Σοφία Νικολαΐδου , εκδ. Μεταίχμιο, 2015, σελ. 344
Στην πρώτη ώρα της Κυριακάτικης εκπομπής στον www.amagi.gr συνομίλησα με την Σοφία. Στο δεύτερο ένα μίνι αφιέρωμα στον θεό David Foster Wallace. Ακούστε εδώ:
Διαβάζοντας@amagi 22/11/2015 Καλεσμένη η Σοφία Νικολαΐδου, αφιέρωμα David Foster Wallace by Katerina Malakate on Mixcloud
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου