3/11/15

"The paying guests", Sarah Waters




Η Σάρα Γουότερς- πολυγραφότατη και πολλάκις πια βραβευμένη μυθιστοριογράφος, σχεδόν σύμβολο για την γκέι και την λεσβιακή κοινότητα- ξεκινά το ογκώδες μυθιστόρημα της, "The paying guests", βάζοντας τον πήχη πολύ ψηλά. Διαλέγει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εποχή για τους χαρακτήρες της, που είναι όλοι λεπτοδουλεμένοι. Στήνει αριστοτεχνικά το σκηνικό, τόσο στον μικρόκοσμο των ηρώων, όσο και την μεγαλύτερη εικόνα της Αγγλίας μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Φαίνεται να έχει εντρυφήσει στα πραγματολογικά στοιχεία, αλλά και στην συγκρότηση του μυθιστορήματος, να κατέχει άριστα τόσο το θέμα, όσο και τον τρόπο γραφής ενός μεγάλου κειμένου. Ο αναγνώστης μένει ενεός. 

Η Frances και η μητέρα της, ξεπεσμένες αριστοκράτισσες που η οικογένειά τους ξεκληρίστηκε στον Πρώτο παγκόσμιο, αναγκάζονται να απολύσουν όλους τους τους υπηρέτες και να πάρουν "φιλοξενούμενους" στα δύο επάνω δωμάτια ένα μάλλον λαϊκό ζευγάρι, τον Λέοναρντ και την Λίλιαν. Στην αρχή η Frances που φαίνεται να έχει αναλάβει μόνη τις δουλειές του σπιτιού, περίπου σαν να είναι η δούλα και όχι η κόρη της μητέρας της, κρατά επιφυλακτική στάση απέναντί τους, την νοιάζουν μόνο τα χρήματα που θα καλύψουν τους καθυστερούμενους λογαριασμούς, σφίγγεται ολόκληρη για να δεχτεί την νέα κατάσταση. 

Ο άντρας φαίνεται υπερβολικά φιλικός, σταματά πάντα για να της μιλήσει στον δρόμο για την τουαλέτα, ενώ η γυναίκα είναι ένα πληθωρικό πλάσμα, στο σώμα και την ιδιοσυγκρασία, που γεμίζει τα δωμάτια τους με ένα σωρό ετερόκλιτα πράγματα και αρέσκεται να ντύνεται και να βάφεται ανάλογα με την μόδα. Γρήγορα, η σχέση των δύο γυναικών θα εξελιχθεί σε φιλική. Κι έπειτα η Frances θα εγκαταλείψει τις αντιστάσεις της, θα παραδοθεί σε υποψίες αγγιγμάτων, σε χαμόγελα, στην συνενοχή που νιώθουν όλοι οι άνθρωποι όταν είναι να γίνουν εραστές. Η σχέση τους θα ανθίσει, θα αποκαλυφθεί γιατί η Frances έχει τόσες τύψεις απέναντι στην μητέρα της. Γιατί ζει σαν γεροντοκόρη. 

Η τοιχογραφία της εποχής είναι έξοχη- το δράμα μετά τον πόλεμο, τα δικαιώματα των γυναικών- ενώ η περιγραφή του παράνομου έρωτα εκπληκτική. Στο δεύτερο μισό όμως, το βιβλίο μετατρέπεται σε crime novel κι εκεί η Γουότερς χάνει το νήμα. Αναλώνεται σε βαρετές περιγραφές συναισθημάτων, σε μια μακρόσυρτη δίκη χωρίς κανένα σασπένς, με λίγα λόγια γράφει ένα είδος που φανερά δεν το ξέρει και δεν της βγαίνει. Έτσι έχουμε ένα άνισο βιβλίο, με ένα εκπληκτικό πρώτο μέρος κι έναν μάλλον κοινότυπο και βαρετό δεύτερο. 

Οι περισσότεροι όταν μιλούν για τα βιβλία της Γουότερς επικεντρώνονται στον ομοφυλικό λεσβιακό έρωτα- είτε νιώθουν οικεία με αυτόν, είτε όχι.  Εγώ πάλι νομίζω πως είναι μια μικρή λεπτομέρεια. Η σχέση μοιάζει απολύτως φυσιολογική, η ερωτική πράξη περιγράφεται διεξοδικά. Κι αυτό είναι το ίδιο ξεσηκωτικό, όπως αν ήταν μεταξύ ενός ετερόφυλου ζευγαριού:  οι ανατριχίλες και οι αιχμές του είναι εκεί. Ενδιαφέρον έχει από αυτήν την πλευρά το μυθιστόρημα μόνον ιστορικά. Το πόσο δύσκολο ήταν- και εν πολλοίς είναι- να είναι κανείς ανοιχτά γκέι και να ζήσει την ζωή του με τον σύντροφό του, όπως όλα τα άλλα ζευγάρια. Το πόσο αδιανόητο μοιάζει να έχεις μερίδιο στην ευτυχία όταν αποκλίνεις κι είσαι διαφορετικός.  

Η Γουότερς είναι μαστόρισσα της μεγάλης αφήγησης. Στιγμές στιγμές φαίνεται αληθινή απόγονος του Ντίκενς. Αν και τούτο μάλλον της ξέφυγε σε μέγεθος, θα διάβαζα με χαρά κι άλλα της κείμενα για να έχω σφαιρική εικόνα του έργου της, για να νιώσω ξανά έτσι όπως στην αρχή του μυθιστορήματός της. Βιβλία σαν κι αυτό με κάνουν να χαίρομαι που η τάση είναι να γυρίσουμε ξανά στα πρωταρχικά, βασικά κομμάτια της λογοτεχνίας- πρέπει κανείς να έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία και να ξέρει πώς να την αφηγηθεί. 

"The paying guests", Sarah Waters, ed. Virago, 2014








Υ.Γ.42 Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά με τον τίτλο οι "Ενοικιαστές" από τις εκδόσεις Λιβάνη.



Υ.Γ 42-42 Εδώ η άποψη του Παναγιώτη Κροκιδά 
    

2 σχόλια:

  1. Δεν ξέρω γιατί αλλά με κούρασε πάρα πολύ το συγκεκριμένο βιβλίο...Η γραφή της μου φαινόταν κάπως αδύναμη, αισθανόμουν περισσότερο σα να διάβαζα ρομάντζο ενώ και η αγωνία που προσπαθούσε να περάσει μου φαινόταν προσποιητή και σα να της έβγαινε με δυσκολία...Κατά τα άλλα, όντως περνάει μηνύματα για τα ταμπού των κοινωνιών και το αδιέξοδο που νιώθουν τα άτομα που εμπίπτουν στις "απαγορευμένες" κατηγορίες ανθρώπων. Δεν ξέρω αν δεν μου ταιριάζει η συγγραφέας ή αν έφταιγε το συγκεκριμένο βιβλίο, πάντως ανυπομονούσα να το τελειώσω για να πιάσω το επόμενο και πολλές φορές μπήκα στον πειρασμό να το παρατήσω στη μέση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Από την σελίδα 150 και μετά του έκανα κι εγώ πολλές απιστίες. Νομίζω πως της ξέφυγε σε μέγεθος χωρίς λόγο. Αλλά παραμένει καλογραμμένο.

      Διαγραφή