Ξεκίνησα να διαβάζω την «Μικρή αποτυχία» σχεδόν παραβλέποντας το εύστοχο «αυτοβιογραφία» στο εξώφυλλο. Ομολογώ πως η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Στάινγκαρντ – με πολλά στοιχεία γυμνασιακού χιούμορ- στην αρχή με ξένισε. Όπως και η ιδέα πως ένας σαραντάχρονος θέλησε να γράψει την ιστορία της ζωής του, χωρίς να περιμένει από αυτό κάτι αμιγώς λογοτεχνικό- όπως ας πούμε ένας Νορβηγός που ξέρω.
Ο Στάινγκαρντ λοιπόν ήταν ένα αγόρι που ήρθε από την Σοβιετική ένωση στην Αμερική, ήξερε μόνο Ρώσικα και για αυτό έχασε μία τάξη μέχρι να μάθει Αγγλικά. Αυτό από μόνο του, η ιδέα ενός Σοβιετοαμερικανού είναι πολύ ενδιαφέρουσα, και ίσως με σωστό χειρισμό να ήταν και πολύ σημαντική. Όμως η Στάινγκαρντ μένει στην επιφάνεια των πραγμάτων, θυμάται αστεία περιστατικά, βαρυγκωμεί για τους γονείς του που ποτέ δεν μπόρεσαν να αποβάλλουν την Ρώσικη νοοτροπία και προφορά, αλλά δεν τολμά να βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο. Το ίδιο συμβαίνει κι όταν εξιστορεί όσα τράβηξε ως Ρώσος Εβραίος στο Αμερικάνικο σχολείο, περισσότερο μοιάζει να θέλει να μας διηγηθεί κάτι αστείο, παρά να πει την αλήθεια. Και η αλήθεια, για έναν 6 χρόνο Σοβιετικό μετανάστη στην Αμερική που ποτέ δεν θα νιώσει ούτε Αμερικάνος, ούτε Εβραίος, ούτε Ρώσος, μάλλον δεν είναι τόσο ρόδινη.
Αυτό που δίνει με γλαφυρό τρόπο το βιβλίο, είναι τα μικροεπεισόδια της ζωής ενός μετανάστη δεύτερη γενιάς στην Αμερική, μας λέει και κάποια πράγματα για την Σοβιετική Ρωσία, είναι ευχάριστο, διασκεδαστικό και κάπως διδακτικό αλλά ως εκεί. Για να είμαι ειλικρινής νομίζω πως θα ήθελα να διαβάσω και κάτι άλλο του Στάινγκαρντ στο μέλλον, μάλλον το Absurdistan, για να έχω σαφή άποψη. Αν κρίνω από την «Μικρή αποτυχία» πάντως, μάλλον πρόκειται για έναν ακόμα σατυρικό Αμερικανό συγγραφέα που το χιούμορ του στην Ελλάδα μοιάζει κάπως χοντροκομμένο και ελλιπές. Στην Αμερική φαντάζομαι πως όχι.
Κατερίνα Μαλακατέ
«Μικρή αποτυχία», Γκάρι Στάινγκαρντ, μετ. Νίκος Μάντης, εκδ. Καστανιώτη, 2015, σελ. 466
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου