 |
| Αγοράστε το εδώ |
Αν κανείς διαβάσει την Ομορφάσχημη χωρίς να έχει προηγουμένως εξοικειωθεί με τον τρόπο γραφής του Νίκου Καχτίτση, θα δυσκολευτεί να εξοικειωθεί με το ύφος του. Κι ίσως να σοκαριστεί λίγο με το απότομο κλείσιμο στο τέλος, την καφκική ατμόσφαιρα και το πόσο λίγο εξηγούνται τα πράγματα.
Ο συγγραφέας, με την ιδιότυπη χρήση της γλώσσας, την επιλογή των πρωτοπρόσωπων αφηγήσεων, τη μια μέσα στην άλλη, αλλά και την ολοφάνερη ιδιορρυθμία του, απαιτεί να προσαρμοστείς εσύ ως αναγνώστης στα θέλω του, φαίνεται σαν να αγνοεί πως το κείμενο θα διαβαστεί, ή να μην τον νοιάζει καθόλου. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Για να το συνειδητοποιήσεις, είναι απαραίτητα τα επίμετρα και οι αναλύσεις της πολύ προσεγμένης έκδοσης της Κίχλης (καταλαμβάνουν διπλάσιο χώρο στο βιβλίο από το ίδιο το κείμενο).
Η Ομορφάσχημη είναι μια μικρή νουβέλα, στα όρια του εκτεταμένου διηγήματος. Πρωταγωνίστρια και πρωτοπρόσωπη αφηγήτρια η Αυστροεβραία Γερτρούδη Στερν,η Γκέρτα, μια γυναίκα με αποκλίνουσα ερωτική συμπεριφορά, που αρέσκεται να έχει πολλούς εραστές αλλά να μην τους κρατά. Συνήθως τούς αφηγείται τη ζωή της, όπως και στον δικό μας αφηγητή, τους εκμεταλλεύεται ερωτικά κι έπειτα τους πετά έξω με τις κλωτσιές.
Μέσα από την αφήγηση της Ομορφάσχημης συνειδητοποιούμε σιγά σιγά τι τη διαμόρφωσε, τι την πλήγωσε τόσο βαθιά, την επιρροή του τραύματος στην ερωτική συμπεριφορά της αλλά κι εν γένει στη ζωή της. Η σύλληψη της ηρωίδας από τους Γερμανούς ξεπερνιέται με λίγα λόγια, βιαστικά, αν και αυτό είναι ολοφάνερα το ζουμί της υποθέσεως. Η ηρωίδα του λέει πολλά για τα ασήμαντα και λίγα για τα σημαντικά, κρύβεται από τα αισθήματά της ενώ ταυτόχρονα τα λέει όλα.
Ο Καχτίτσης επιλέγει κι εδώ, όπως στα υπόλοιπα κείμενά του, να ξεκινήσει την ιστορία με τερτίπια, κάποιος κάπου κάποτε, άκουσε αυτή τη διήγηση. Βάζει την αφηγήτρια να τα λέει πρωτοπρόσωπα, βρίσκει τη φωνή της σχεδόν αμέσως και μας βυθίζει σε αυτή.
«Με συγχωρείστε για τη στάση μου. Με το δίκιο σας θα με κακοχαρακτηρίσετε∙ το ξέρω. Χωρίς περιστροφές το ομολογώ ότι το ίδιο θάρρος έχω δώσει και σε άλλους. Από αυτή όμως τη συστολή που σας διακρίνει ακόμα και τώρα που είσαστε πια κοντά μου, χωρίς να αμφιβάλλετε για τις διαθέσεις μου, είχα φοβηθεί πως θα δειλιάζατε να μου μιλήσετε»
Το βίωμα, το δικό του, παίζει μεγάλο ρόλο στο πώς διαρθρώνεται το έργο. Η Ομορφάσχημη είναι βασισμένη στις γυναίκες στη ζωή του αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό. Το σύνδρομο καταδίωξης που τον κατατρύχε, το τραύμα του από την απώλεια, η ροπή στην ψυχική αστάθεια.
Τα κείμενα που μας άφησε ο Νίκος Καχτίτσης είναι σχετικά λίγα, αλλά σημαντικά: ο Εξώστης, ο Ήρωας της Γάνδης. Είναι δουλεμένα ψιλοβελονιά, απαιτούν δεύτερη και τρίτη ανάγνωση για να κατανοήσεις τις λεπτότερες αποχρώσεις τους. Ο ίδιος υπήρξε φίλος με όλους τους σημαντικούς τότε εν ζωή λογοτέχνες, τον Γονατά, τον Σινόπουλο, τον Πεντζίκη, τον Σεφέρη αλλά μοιάζει κάπως ξεχασμένος στις μέρες μας. Η γραφή του, ακατάτακτη, είναι εξαιρετικά γοητευτική και μεστή. Αξίζει να τον ανακαλύψει κάθε αναγνώστης ξανά και ξανά, να διαδώσει το όνομά του, έτσι που να μην μείνει κανένας πια που να μην ξέρει πόσο σπουδαίος υπήρξε.
Κατερίνα Μαλακατέ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου