«Η αδελφή μου», Σταύρος Ζουμπουλάκης

«Σπαρακτικό», «συγκινητικό», «ανθρώπινο», θα μπορούσαν να είναι κάποιες από τις λέξεις κλισέ που λατρεύουν οι δημοσιογράφοι και θα χαρακτήριζαν το βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη «Η αδελφή μου». Αυτά για όσους αγαπούν να μένουν στα γεγονότα, όπως στην χρόνια και δύσκολο να ελεγχθεί επιληψία της Γιούλας Ζουμπουλάκη και τον πρόωρο θάνατό της στα εξήντα της από καρκίνο. Δεν πιστεύω όμως πως ο συγγραφέας είχε πρόθεση να γράψει μια «αληθινή ιστορία», μια ιστορία επιληψίας ή έστω μιαν εν μέρει αυτοβιογραφία. Πρόθεσή του είναι να μείνει το όνομά της μαζί με το δικό του στην αιωνιότητα, όποτε σκέφτονται εκείνον να θυμούνται κι εκείνη. Κι έπειτα να μας πει δυο τρεις από τις σοφίες για τη ζωή που ζυμώνονται μόνο μέσα από τον πόνο και στον καλλιεργημένο άνθρωπο μπορεί να μεταλλαχθούν σε φιλοσοφία.

Δεν είναι λοιπόν το λιανό βιβλιαράκι μια απαρίθμηση των δεινών της Γιούλας Ζουμπουλάκη, είναι μια φιλοσοφική πραγματεία για τον πόνο και την ασθένεια. Αυτά τα δυο τόσο άδικα ως το προς ποιόν πλήττουν και εντελώς δυσεπίλυτα προβλήματα της ανθρώπινης φύσης είναι πανανθρώπινα. Για αυτό η ταύτιση είναι έντονη και συναισθηματική. Δεν είναι τυχαίο πως αρκετές φορές σταμάτησα, αποσυνδέθηκα από την ιστορία κι έστησα πάνω της τη δική μου ιστορία, βαστώντας μόνο μια-δυο φράσεις του συγγραφέα.

«Δεν πιστεύω διόλου σε όλη αυτή τη μεταφυσική του πόνου ούτε στην εξαγνιστική λειτουργία του, πιστεύω μόνο πως όποιος δεν έχει πονέσει θα γίνει μοιραία ένας ρηχός και λίγο ως πολύ ανόητος άνθρωπος. Αλλά πάλι όποιος δεν έχει γευτεί τη χαρά είναι ένας άρρωστος άνθρωπος, που μπορεί εύκολα να γίνει φθονερός, χαιρέκακος και μνησίκακος»

Ο Ζουμπουλάκης και η αδελφή του ήταν βαθιά θρησκευόμενοι- παιδιά παπά και μιας αφοσιωμένης στη θρησκεία μάνας. Τούτη η πίστη που σε καταστάσεις ασθένειας μωραίνει πολλούς, στο βιβλίο αν και προβάλλεται, δεν καταπατεί τη σκέψη, είναι μέρος μιας φιλοσοφίας ζωής που μπορεί να μην ενστερνίζεσαι, αλλά κατανοείς. Κι αν η αδελφή του συγγραφέα θέλησε να ματώσει τα γόνατά της στην Τήνο σε τάμα, αυτό είναι μια προσωπική υπόθεση, τελείως διαφορετική από το γνωστό πανηγυράκι που στήνεται εκεί.

Εντύπωση βαθιά μου έκανε πέρα από το φιλοσοφικό κομμάτι, η αντίδραση της Γιούλας όταν στα πενήντα της η επιληψία τιθασεύτηκε επιτέλους με φάρμακα και έπαψε να έχει κρίσεις. Δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τον εαυτό της έξω από την ασθένεια, αφέθηκε, δεν προσπάθησε να κερδίσει τα «χαμένα χρόνια». Δεν ήξερε να υπάρχει χωρίς το βάσανο, να αλληλεπιδρά με τους άλλους δίχως αυτή τη συνιστώσα στις σχέσεις της. Αυτό δεν το έχω δει να εκφράζεται πουθενά αλλού με τέτοια απλότητα και ευκρίνεια, το ξέρω για τους δικούς μου, το φοβάμαι για τον εαυτό μου και στην τελική ανάλυση το καταλαβαίνω.

«Η αδελφή μου», Σταύρος Ζουμπουλάκης, εκδ. Πόλις, 2012, σελ.69   

 Υ.Γ. Αιτία για να αγοράσω το βιβλίο ήταν αυτή η ανάρτηση του Ναυτίλου.