Εννέα διηγήματα που γράφτηκαν από το 1979 ως το 2011 περιλαμβάνει το «Άγγελος Εσμεράλντα» του Ντον Ντελίλο. Κι αν μια τέτοια συλλογή μοιάζει- αν μη τι άλλο- χωρίς χρονική συνοχή, ο αναγνώστης δεν το νιώθει καθόλου. Γιατί ο Ντελίλο σε αυτά τα πάνω από τριάντα χρόνια έμεινε πιστός στον υπερβατικό τρόπο γραφής του, στην μοναδική του ικανότητα ενώ μιλά για αυτό που συμβαίνει εδώ και τώρα, εσύ να έχεις την αίσθηση πως διαβάζεις επιστημονική φαντασία.
Από το αριστοτεχνικό «Δημιουργία» όπου ένα ζευγάρι βρίσκεται λόγω των συνθηκών κι έπειτα δεν βρίσκεται πια και τον «Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο» με τον αστροναύτη μαχητή στο διάστημα να κατακλύζεται από φιλοσοφικές ανησυχίες και νοσταλγία, ως το «Μπάαντερ Μάινχοφ» και τα πιο πρόσφατα «Σφυρί και δρεπάνι», «Μεσάνυχτα με Ντοστογιέφσκι» και «Η θεονήστικη», ο συγγραφέας εμπνέεται από την πραγματικότητα για να χτίσει πάνω της χαρακτήρες αλλόκοτους, διαφορετικούς, που ψάχνουν να βρουν τι είναι- όχι γιατί δεν χωρούν στο κοστούμι που τους έβαλε η κοινωνία, αλλά γιατί δεν κατανοούν καν ποιο είναι αυτό το κοστούμι.
Είναι εντυπωσιακό πως όλα τα διηγήματα κουβαλούν την ίδια τρέλα και φρεσκάδα. Πολλοί λίγοι συγγραφείς θα τολμούσαν την άμεση σύγκριση των κειμένων τους μέσα στα χρόνια από σελίδα σε σελίδα. Ο Ντελίλο όμως από την αρχή είχε μια διαίσθηση τέτοια που αυτά που στα τέλη του 1970 μοιάζαν ουτοπικά –ή δυστοπικά- λίγα χρόνια αργότερα θα ήταν πραγματικότητα.
Ο τρόπος αφήγησης αποδεικνύει ξανά και ξανά πως η ανθρώπινη φύση- εκδικητική, κακιά, εξουσιαστική, ποιητική και συμπονετική- παραμένει αυτό, ανθρώπινη.
Σκεφτόμουν το ποδόσφαιρο στην ιστορία, την έμπνευση για πολέμους, συνθηκολογήσεις, όχλους που επελαύνουν καταστρέφοντας.Το παιχνίδι ήταν ένα παγκόσμιο πάθος, σφαιρική μπάλα, χορτάρι ή χλοοτάπητας, ολόκληρα έθνη με σπασμούς ανάτασης ή θρήνου. Αλλά τι σπορ είναι αυτό που δεν επιτρέπει τη χρήση των χεριών στους παίκτες παρά μόνον στον τερματοφύλακα; Τα χέρια είναι ουσιώδη ανθρώπινα εργαλεία, είναι εκείνα που γραπώνουν και κρατούν, που φτιάχνουν, παίρνουν, κουβαλούν, δημιουργούν. Αν το ποδόσφαιρο ήταν Αμερικάνικη εφεύρεση, δεν θα ισχυριζόταν κάποιος Ευρωπαίος διανοούμενος οτι η ιστορικά πουριτανική μας φύση μάς ώθησε να δημιουργήσουμε ένα παιχνίδι δομημένο πάνω σε αντιαυνανιστικές αρχές;
Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που σκέφτομαι οτι ποτέ πριν δεν είχε χρειαστεί να σκεφτώ.
Κι αίσθηση που αφήνει είναι πως ο Ντελίλο θα μείνει κλασικός στις γενιές που θα 'ρθουν. Θρύλος.
«Άγγελος Εσμεράλντα», Ντον Ντελίλο, μετ. Ελένη Γιαννακάκη, σελ. 285, 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου