Πολύ διαφορετικό από την ολιγόλογη και εν πολλοίς σκηνοθετημένη ως την τελευταία της λεπτομέρεια «Ανάκριση», είναι το νέο βιβλίο του Ηλία Μαγκλίνη, «Πρωινή γαλήνη». Το μυθιστόρημα- φόρος τιμής στον πατέρα του συγγραφέα- έχει περισσότερη φρεσκάδα από την "Ανάκριση", αλλά και αρκετές αμήχανες στιγμές αφήγησης, είναι λιγότερο καλοκουρδισμένο και πιο πρωτόγονο, γεμάτο συναίσθημα.
Ο ήρωας, ο Δημήτρης Μ. μεγαλώνει στα Βοδενά (την Έδεσσα) κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και προαλείφεται να πάρει το σιδεράδικο του πατέρα του. Βλέποντας όμως τα αεροπλάνα να πετούν – για να χτυπήσουν τους αντάρτες κι ανάμεσα τους και τον θείο του Προκόπη- ξυπνά μέσα του το όνειρο της πτήσης. Πείθει τον πατέρα του, επιτυγχάνει στην Ικάρων και φτάνει για εκπαίδευση στην Αμερική. Εκεί το όνειρο τον προδίδει, το σώμα του αντιστέκεται, δεν «παίρνει τα φτερά του». Καταλήγει στην Ευελπίδων, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο της Βανιώς που την μετονομάζει σε Εύα, και βιάζεται να λάβει μέρος στον πόλεμο. Όμως ο εμφύλιος τελειώνει και παραμένει άκαπνος. Όταν οι νεαροί ανθυπολογοχαγοί θα αναγκαστούν να δηλώσουν συμμετοχή στον πόλεμο της Κορέας, εκείνος όχι μόνον δεν θα φοβηθεί, αλλά θα χαρεί. Επιτέλους θα πολεμήσει.
Ένα «αντρικό» μυθιστόρημα, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, είναι το μυθιστόρημα του Μαγκλίνη. Ας πούμε καλύτερα μια πολεμική περιπέτεια, που μπήκε στο μυαλό του συγγραφέα από τις διηγήσεις του πατέρα του- πολέμησε ως νεαρός Ίκαρος στην Κορέα- και που τελικά λογοτεχνικά οδήγησε σε ένα βιβλίο μαθητείας. Ο Δημήτρης Μ. μοιάζει μεγάλος, αλλά στην ουσία τον βλέπουμε από έφηβο ως τα εικοσιτρία του χρόνια. Είναι ένας άντρας-παιδί που πολεμάει. Και ερωτεύεται κι έχει τις πρώτες του σεξουαλικές εμπειρίες. Και μαθαίνει τον εαυτό του, τόσο όσο.
Ο πόλεμος είναι ρηχός. Συχνά αυτοί που πολεμούν είναι με την μία ή την άλλη πλευρά χωρίς να το έχουν επιλέξει συνειδητά. Τόσο ο Εμφύλιος όσο και η Κορέα αντιμετωπίζονται από τον Δημήτρη ως «πόλεμοι». Δεν έχει μανία να κερδίσει η μια ή η άλλη πλευρά, θέλει απλά να μην παραμείνει εκτός μάχης. Θέλει πρωτίστως να ξεφύγει από την μιζέρια του χυτήριου, της περίκλειστης ζωής στην επαρχία, το κλειστοφοβικό του μέλλον. Θέλει τα σύννεφα, με τα οποία έχει και μανία, αφού μαθαίνει όλα τους τα ονόματα. Όμως το όνειρο δεν είναι πάντα συνώνυμο της δυνατότητας. Το κορμί προδίδει τον μυαλό, δεν μπορεί να πετάξει. Αυτό είναι το πιο πικρό μάθημα, δεν αρκεί η επιθυμία. Και δεν θα βρει την γαλήνη στην «Χώρα της πρωινής γαλήνης», την Κορέα.
Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο με μεγάλη τρυφερότητα, ο συγγραφέας αγαπά τον ήρωα του, είναι φανερό. Και με σοβαρότητα, έχει έρευνα πίσω του. Κάποιες στιγμές μοιάζει να κάνει κοιλιά, σαν να είναι πράγματα που πρέπει να λεχθούν, επεισόδια που πρέπει να παιχτούν. Η λύση έρχεται κάπως απότομα με την αλλαγή αφηγητή στο τέλος, αλλά σημασία είχε η πορεία.
Ο Ηλίας Μαγκλίνης τόλμησε να ασχοληθεί με τον Εμφύλιο χωρίς να πάρει σαφή θέση αλλά επιλέγοντας τον ήρωα του από το στρατόπεδο των νικητών, να μιλήσει για έναν ξεχασμένο πόλεμο με πολλούς νεκρούς που ποτέ δεν μνημονεύονται, να φτιάξει έναν ήρωα που τον αγαπά. Ταυτόχρονα έγραψε ένα βιβλίο αντιπολεμικό χωρίς κραυγές, δεν μπορείς να ξεχάσεις πως ο Δημήτρης, που μοιάζει τόσο άντρας και πολεμά σε αυτές τις σκληρές μάχες, είναι στην ουσία ένα αγόρι στην μετεφηβεία, που αν ζούσε στην δική μας εποχή θα τον έτρεφαν οι γονείς του και θα ζούσε ακόμα στο πατρικό του. Είναι ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίο, ρουφηχτό σχεδόν, έντιμο και καλογραμμένο. Και ο ήρωας του, που έχει στόχο τα σύννεφα μακριά από την μιζέρια του σιδεράδικου, έμπνευση για όλους. Κι ας πέφτει.
Κατερίνα Μαλακατέ
«Πρωινή γαλήνη», Ηλίας Μαγκλίνης, εκδ. Μεταίχμιο, 2015, σελ. 462
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου