"Αγάπη σαν ακολασία", Γιώργος Χειμωνάς

Γιατί η ζωή είναι οι άλλοι και ζωή

είναι όταν οι άλλοι σ’ ακουμπάν

 κι όταν γυρνούν προς εσένα

 και τα σώματα των ανθρώπων.

Είναι βαρύς ο ίσκιος όταν πας να γράψεις κείμενο για ένα βιβλίο που περιλαμβάνει αποσπάσματα από όλα τα πεζογραφικά έργα του Γιώργου Χειμωνά. Πόσο μάλλον όταν επιχειρείς την επιμέλεια αυτού του βιβλίου, όταν είσαι αυτός που διαλέγει τα κείμενα, γράφει την εισαγωγή, στήνει την έκδοση. Ζηλεύω και δεν ζηλεύω τον ποιητή Αργύρη Παλούκα που βρέθηκε σε αυτή την αξιοζήλευτη θέση για να μπορέσει να συνθέσει το Αγάπη σαν ακολασία. Μια συλλογή αποσπασμάτων, κειμένων με κοινό άξονα την αγάπη, χαρακτηριστικών του γραψίματος του Χειμωνά και όλης της φιλοσοφίας του. Μα για στάσου, χαρακτηριστικό είναι έτσι κι αλλιώς το γράψιμό του, δεν τον μπερδεύεις με άλλον, δεν μπορεί άλλος να γράψει έτσι όπως έγραψε αυτός. 

Γράφει ποιήματα για μια Κω έρημη. Τέρατα αδειάζαν την θάλασσα της Κω. Ζωγραφίζει γυναίκες στενόμακρες χωρίς μύτη μάτια στόμα άδεια πρόσωπα κι ακράτητα. Φίλε μου-τελειωμένα πράγματα κάτι μαθαίνω-παρασκηνιακά εντελώς:- μπορεί στην Κω. Η Ιουλία πέθανε εικοσιέξη χρονών. Η Ιουλία ονειρεύτηκε πως όλοι οι άνθρωποι αγαπιώνται μεταξύ τους όλοι μιά αγάπη σαν ακολασία

Αυτό το απόσπασμα από την Εκδρομή ήταν η αφορμή για τον τίτλο της συλλογής. Αλλά η αγάπη, ως έννοια, κάπως διαφορετική από όσο την έχουμε συνηθίσει, διαπερνά όλο το έργο του. Η ακραία ανάγκη του για αποδοχή και ταυτόχρονα απομόνωση, δίνει στην αγάπη μια άλλη διάσταση, πιο απτή, πιο σωματική, μερικές φορές έντονα διεστραμμένη. Οι ήρωες του Χειμωνά αγαπούν όπως ζουν· φυσικά παρά φύση. 

Η γλώσσα του είναι μια συμπυκνωμένη άξεστη έκρηξη. Αντίστοιχή της δεν μπορείς παρά να βρεις στην ποίηση. Αλλά όπως μαθαίνουμε από την εκτενή και ιδιαίτερα προσεγμένη εισαγωγή του Αργύρη Παλούκα, ο Χειμωνάς δεν έγραψε ποίηση ποτέ. Αν, βέβαια, προσπαθήσεις να διαβάσεις όλη την πεζογραφία του μαζί, θα νιώσεις να τυλίγεται στον λαιμό σου μια θηλιά και να μην σε αφήνει. Όπως ακριβώς η ποίηση.Το βασικό του θέμα: αυτός ο κόσμος που εξαγγέλεται διαφορετικός, που οδηγεί στη ρήξη, στην αλλαγή, στην απομόνωση κι έπειτα ξανά στην συντέλεση της δημιουργίας ενός νέου κόσμου, είναι τόσο εκρηκτικό που δεν μπορείς να το αγνοήσεις. 

Εδώ ήταν πριν μια γυναίκα έκλαιγε τον παρακαλούσε να κρατηθεί να μην πεθάνει μέχρι αύριο κι επίσης ένας άντρας. Αλλά ο άντρας φώναζε με θυμό και δεν παρακαλούσε αλλά τον διέταζε να κρατηθεί και να μην πεθάνει ως αύριο. Εδώ ακριβώς πριν λίγο δυό λύπες. Οι δύο λύπες φτεροκοπούσαν η μια να παρακαλά η άλλη να βρίζει τις είδα από μακρυά. Σφαγμένες έκλαιγαν δάγκαναν κι ήρθα. Θα σταθώ εδώ. Εδώ έχει προστασία γιατί ακόμα τις αισθάνομαι κι ας φύγαν. Τις λύπες εκείνες σας λέω που μ’ ακουμπαν και τις μυρίζω στον αέρα γιατί η λύπη είναι η χαρακτηριστική.

Ο Χειμωνάς υπήρξε για τα Ελληνικά γράμματα ένας πύραυλος διαφυγής. Δεν τον ακολούθησε κανείς γιατί δεν μπορούσε. Αλλά από την άλλη και μόνον η ιδέα της ύπαρξής του, η αίσθηση πως τα γραπτά του είναι εκεί, είναι εντελώς επαναστατική. Και συλλογές σαν τη Ακολασία, ύμνοι στο έργο του, συντελούν στο να τον θυμηθούμε, να τον ξαναμάθουμε, να τον αναζητήσουμε. Από ακραία αγάπη ξεκίνησε ο Αργύρης Παλούκας αυτή την ανθολόγηση. Λέει σε συνεντεύξεις πως του έρχονταν δάκρυα στα μάτια από τη συγκίνηση. Διαβάζοντας την Ακολασία ήρθαν σχεδόν και στα δικά μου. Ή ίσως να έφταιξε κι αυτός ο κόκκινος βέβηλος κήρυκας στο εξώφυλλο.

                                                                                   Κατερίνα Μαλακατέ

Γιώργος Χειμωνάς

"Αγάπη σαν ακολασία", Γιώργος Χειμωνάς, επιλογή αποσπασμάτων-εισαγωγή Αργύρης Παλούκας, εκδ. Κριτική, σελ. 125, 2016

Υ.Γ.42 Πάρα πολλά από τα έργα του Χειμωνά είναι εξαντλημένα. Δεν πουλάει. Προφανώς.

Υ.Γ.42-42 Μπορείτε να ακούσετε ακόμα περισσότερα εδώ: