23/3/16

"Η πρηνής θέση του σκοπευτή", Jean-Patrick Manchette



Διαβάζω αστυνομικά σχετικά αραιά, εκτός αν θεωρήσουμε αστυνομικά αυτά τα κοινωνικά που έχουν κι ένα αστυνομικό στοιχείο στην πλοκή. Η αλήθεια είναι πως το νουάρ- τόσο σε ταινίες όσο και σε βιβλία- σπανίως με συγκινεί: η μαύρη ατμόσφαιρά του, οι στυλιζαρισμένες εικόνες, οι, εν πολλοίς, στημένοι ήρωες. «Η πρηνής θέση του σκοπευτή» βεβαίως δεν είναι νουάρ με την παλιά έννοια του όρου, είναι ένα πολιτικό νεο-νουάρ.

Ήρωας κεντρικός ο Τεριέ, ένας πληρωμένος δολοφόνος, που «καθαρίζει» με επαγγελματική ακρίβεια τα θύματά του, ψυχρός, που το κάνει μόνον για τα λεφτά. Ο Τεριέ αποφασίζει να παραιτηθεί και να πάει να αναζητήσει στην γενέθλια πόλη του μια γυναίκα που αγαπούσε έφηβος. Φυσικά τα αφεντικά του δεν θα τον αφήσουν, θα σκοτώσουν την ερωμένη του, θα ξεκοιλιάσουν το σκυλάκι του και τελικά θα τον αναγκάσουν να ξαναγυρίσει όταν εξοντώσουν τον χρηματιστή του κι έτσι βρεθεί πάλι άφραγκος.

Στην δε πόλη του, η γυναίκα που αγαπά είναι παντρεμένη με έναν άλλο, κι όταν πάνω στις αλλεπάλληλες συμπλοκές ο σύζυγος της θα σκοτωθεί, θα τον ακολουθήσει εντελώς κυνικά, για να τον παρατήσει όταν διαπιστώσει την σεξουαλική του ανικανότητα. Τελικά ο Τεριέ θα αναγκαστεί να λάβει μέρος σε ένα τελευταίο μεγάλο κόλπο και να γίνει όπως ακριβώς ήταν ο πατέρας του.

Ο Τεριέ μού ήταν από την αρχή εξόχως αντιπαθής ως ήρωας μυθιστορήματος. Καταλαβαίνω τον –χοντροκομμένο είναι η αλήθεια- πολιτικό συμβολισμό: το γρανάζι του συστήματος που αναγκάζεται να αφήσει πίσω του πτώματα για να ανέλθει κοινωνικά, μόνον και μόνον για να τον συντρίψει το σύστημα λίγο μετά, αλλά δεν βρίσκω καμία γοητεία στην ίδια την ιστορία. Αν ήταν απλά ένα σενάριο ταινίας θα προσπερνούσα αυτόν τον ασυγκίνητο δολοφόνο που πετά μυαλά και αίμα στο διάβα του με μεγάλη ευκολία. 

Ο Τεριέ είναι ένας χάρτινος ήρωας, ξέρεις από την αρχή πώς θα καταλήξει κακά στο τέλος. Ταυτόχρονα είναι και αλλοπρόσαλλος ήρωας, ένας αφελής που είναι καλός στο σημάδι και νομίζει πως το σύστημα που τον πληρώνει θα τον αφήσει να παρατηθεί έτσι απλά, πως θα γυρίσει πίσω σε μια γυναίκα που δεν ξέρει κι αυτή θα τον περιμένει με ανοιχτές αγκάλες τόσα χρόνια μετά και θα τον ερωτευτεί. Ίσως έχουμε δει πια πολλές ταινίες με το ίδιο θέμα, ίσως κάποια βιβλία αξίζουν στην εποχή τους για αυτό που ήταν κι έπειτα τα τρώει η λήθη. Πάντως το μυθιστόρημα του Μανσέτ μου θύμισε πως δεν είναι όλα τα βιβλία για όλα τα γούστα. Κι αυτό πολύ απλά δεν είναι του γούστου μου.

                                                                               Κατερίνα Μαλακατέ


"Η πρηνής θέση του σκοπευτή", Jean-Patrick Manchette, μετ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα, 1998, σελ. 264 











Υ.Γ. 42 Την ταινία δεν την είδα, καταλαβαίνουμε όλοι γιατί. 


3 σχόλια:

  1. Ανώνυμος28/3/16, 3:57 μ.μ.

    Την πάτησες Κατερίνα. Εντελώς παρωχημένο φαίνεται (και τελικά είναι όπως λες). Αν και δεν έχω διαβάσει κάτι δικό του, έχω την εντύπωση ότι ο ίδιος έχει καλύτερα πολιτικά - νουάρ έργα όπως τα ονομάζεις.

    Πέτρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η ταινια ειναι μετρια. Το βιβλιο ειναι καλο γενικα. Αν και το βιβλιο του Ναδα ειναι απο τα καλυτερα του. Ειναι θεμα γουστο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος31/3/16, 1:09 μ.μ.

    Το Nada έχω στη βιβλιοθήκη μου αλλά δεν το έχω διαβάσει ακόμα

    Πέτρος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή