Πως να κάνουμε ένα κορίτσι να διαβάσει - revisited

Όταν ρωτούσα τι θα έπρεπε να προτείνουμε σε ένα κορίτσι που δεν είναι αναγνώστρια, για να αρχίσει να διαβάζει, δεν φανταζόμουν τόση ανταπόκριση, το ομολογώ. Φαίνεται όμως πως το θέμα καίει τους συστηματικούς αναγνώστες. Τσουρουφλάει κι εμένα, γιατί βλέπω πως τα μεγάλα πια παιδιά των γύρω μου βιβλιοφάγων δεν διαβάζουν ή τουλάχιστον δεν κληρονόμησαν το σαράκι των γονιών τους για συστηματική και αδιάλειπτη ανάγνωση.

Το θέμα έχει δυο βασικά σκέλη. Το πρώτο αφορά τα παιδιά όταν είναι… παιδιά. Πως θα κάνεις λοιπόν το ανήλικο να διαβάζει. Όλο και περισσότερες μελέτες απαντάνε: Από την κούνια. Κάποιες λένε και από την κοιλιά.

Δεν κρύβω πως διάβαζα δυνατά στην διογκούμενη κοιλιά μου και στις δυο εγκυμοσύνες. Και πως διαβάζω στα παιδιά μου (στο δεύτερο λιγότερο- πάντα πιο αυτόνομα και κάπως παραπονεμένα αυτά). Δεν είμαι όμως καθόλου σίγουρη πως αυτό θα αυξήσει την φιλαναγνωσία τους. Βασίζομαι στο παράδειγμα και την διαθεσιμότητα. Βιβλία κυκλοφορούν παντού μες στο σπίτι, η μαμά και κάποτε και ο μπαμπάς είναι με ένα βιβλίο στο χέρι, τα βιβλία μου είναι διαθέσιμα στα παιδιά, μιας και φετίχ με την ακεραιότητά τους δεν έχω.

Για μένα λοιπόν το θέμα θα μείνει εκεί. Αγοράζω βιβλιαράκια στα παιδιά μου, που είναι όμως ακόμα πολύ μικρά, τους τα διαβάζω, με βλέπουν να διαβάζω. Εύχομαι τα καλύτερα.

Τι γίνεται όμως όταν- και τώρα πάμε στο δύσκολο δεύτερο σκέλος- μιλάμε για έναν νεαρό ενήλικα που δεν έχει ανοίξει βιβλίο στην ζωή του. Εκεί είδα τρεις βασικές σχολές που δεν μπορούσαν η μια να καλύψει την άλλη, σε κάποια φάση μάλιστα άρχισα να φοβάμαι πως θα τσακώνονταν οι «αντίπαλες πλευρές» μεταξύ τους.

Πρώτη η σχολή «Δώσε ευπώλητα και σε μένα μπάρμπα». Είναι νεαρή, δεν διαβάζει, άρα δώσε της Vampire Diaries, και Twilight να της θυμίσει τηλεόραση, να έχει να λέει πως διάβασε και κανένα βιβλίο. Δεν διαφωνώ απόλυτα με αυτό, ειδικά από την στιγμή που το αγροτικό μου στον Κοέλιο και τον Dan Brown το έχω κάνει κι εγώ ως δεκαοκτάχρονη. Όμως εγώ διάβαζα κι άλλα, απλά μες στην σαβουροανάγνωση των καιρών υπήρχαν και οι μπεστσελεριές. Πόσο διαφέρουν αυτά από την κουλτούρα του εύκολου σινεμά και της τηλεόρασης; Πολύ λίγο. Γιατί να σε σοκάρουν; Γιατί να σου δώσουν έναυσμα να διαβάσεις;  Αυτό είναι το ερώτημα. Αυτές τις ιστορίες τις βρίσκεις κι αλλού.

Δεύτερη σχολή «Φέρσου στον ενήλικο ωσάν παιδί». Δώσε κόμικς, Μικρό Πρίγκηπα, Πολυάννα,  Ιούλιο Βερν, άντε και Χάρυ Πότερ. Δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα νιώσει αυτός ο εικοσάχρονος που θα δει βιβλία για δεκάχρονα στο προσκεφάλι του. Φαντάζομαι δέος. Ειδικά αν το iq του είναι πάνω του 70.

Και τέλος η σχολή «η βαριά κουλτούρα στον λαό». Πιάσε μια «Μεταμόρφωση» του Κάφκα. Αυτό έχει το καλό πως μπορεί να σε σοκάρει αν το τελειώσεις και να πεις: «Ωπς, τι έχουμε εδώ». Από την άλλη πιθανότατα θα το παρατήσεις στην πρώτη σελίδα. Ή δεν θα το ανοίξεις ποτέ.

Θα σας πω που κατέληξα. Νομίζω πως για να ξεκινήσει να διαβάζει ένας ενήλικος πρέπει να το επιδιώξει ο ίδιος. Είτε γιατί μια κουλτουριάρα γκόμενα του "την είπε", είτε γιατί έτσι μια μέρα του την σβούριξε, είτε γιατί τον κοροϊδεύουν οι συριζαίοι σύντροφοί. Από την στιγμή που θα μπει με δική του πρωτοβουλία στο βιβλιοπωλείο, τότε μόνο είναι στο χέρι του βιβλιοπώλη να επέμβει. Κι εκεί θα κρίνει αν είναι ώρα για Twilight ή Μεταμόρφωση. Κι αν η ώρα προστάξει Σταντάλ, Ντίκενς, Παπαδιαμάντη, Κάφκα ή Μπουκόφσκι (εντάξει κι άλλους, τέρμα το namedropping), τότε μάλλον θα έχουμε κερδίσει έναν ακόμα βιβλιοχτυπημένο.