Όποιος με κάποιο τρόπο –στα forums, στο facebook, στα blogs- έχει έστω και λίγο έρθει σε επαφή με την μαυλιστική, απατηλή ευδαιμονία της δημοφιλίας στο διαδίκτυο, θα γοητευτεί από τον «Κύκλο» του Ντέιβ Έγκερς, θα ενοχληθεί και τελικά θα κάτσει να σκεφτεί αν μια τέτοια δυστοπία μπορεί σε κάποια φάση να γίνει πραγματικότητα. Για κάποιους, μπορεί να έχει ήδη γίνει.
Η Μέι είναι μια νεαρή κοπέλα που δούλευε σε μια πάρα πολύ βαρετή δημόσια υπηρεσία. Όταν η φίλη της από το Πανεπιστήμιο, η Άνι, θα της βρει δουλειά σε μια από τις πιο ανερχόμενες εταιρείες στον κόσμο, τον «Κύκλο», θα νιώσει έτοιμη να τα δώσει όλα για να πετύχει. Ο Κύκλος είναι η εταιρεία που διαχειρίζεται μεταξύ άλλων το «Αληθινό Εγώ», μια υπηρεσία που μαζεύει όλους σου τους κωδικούς σε έναν και κάνει το προφίλ σου ένα και μοναδικό. Και αληθινό. Το «Αληθινό Εγώ» είναι το Twitter, και το “Facebook”, και όλα τα άλλα μαζί, απαιτεί τα πραγματικά σου στοιχεία και είναι γραμμένοι σε αυτό 88% των ανθρώπων της γης.
Στην αρχή τα πάντα μοιάζουν ειδυλλιακά. Η δουλειά της είναι πιεστική, αλλά το βασικό είναι να της δίνουν καλό βαθμό οι πελάτες. Η ασφάλιση είναι εκπληκτική, η υγεία της τσεκάρεται συνέχεια με ένα βραχιολάκι στον καρπό της, όταν της εφιστούν την προσοχή αρχίζει να γίνεται ενεργή, πολύ ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εξαιρετικά δημοφιλής.
Οι οθόνες στο γραφείο της πολλαπλασιάζονται, η ζωή της γίνεται μέρος της εικονικής και φτάνει στο απώτατο όριο, την Διαφάνεια: ό,τι λέει, και ό,τι κάνει καταγράφεται πια μέσω κάμερας και μπορεί οποιοσδήποτε να το δει ανά πάσα στιγμή. Το ίντερνετ γίνεται ο Μεγάλος Αδελφός, τόσο με την Οργουελική έννοια, όσο και με την πεζή των ανθρωποφαγικών τηλεπαιχνιδιών. Οι πραγματικές φιλίες της Μέι κλονίζονται, έχει σημασία πια μόνον η τηλεθέαση και η βαθμολογία της στα κοινωνικά δίκτυα, όσο ο Κύκλος προχωρά προς την Ολοκλήρωσή του, τον πλήρη έλεγχο όλων των πολιτών που θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά εγγεγραμμένα μέλη του και να ψηφίζουν. Μια άμεση δημοκρατία που απαιτεί να ξέρει την μάρκα του σαμπουάν σου.
Εφιαλτικό το σκηνικό, υπερβολικό όπως σε όλες τις δυστοπίες, αλλά όχι διδακτικό. Αν κάποιες φορές κρύος ιδρώτας στάζει στην ραχοκοκκαλιά του αναγνώστη είναι γιατί σκέφτεται τα δικά του τα χαΐρια· πόσο αφήνεται στην εξουσία της «δημοφιλίας», πόσο για χάρη της «ασφάλειας» παραχωρεί την προσωπική του ελευθερία. Τις χαρές της σιωπής και τις απομόνωσης, που μας στερεί το διαδίκτυο. Γιατί και τις ώρες που είμαστε φαινομενικά μόνοι, δεν είμαστε. Πια.
Ένιωσα άβολα διαβάζοντας τον «Κύκλο». Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο προσόν του. Κατά τα άλλα το μυθιστόρημα είναι ένα κλασικό page-turner με όλα τα φόντα να γίνει best-seller, γρήγορη πλοκή, σεξ και έρωτα στην λάιτ του μορφή στις τουαλέτες, όμορφες, σέξι γυναίκες που γοητεύονται από φλούφλικα νερντάκια, κλισέ και εύπεπτους διαλόγους για να δικαιολογήσει τον όγκο του. Όμως οι 534 – κακοτυπωμένες είναι η αλήθεια και σε άθλιο εφημεριδόχαρτο- σελίδες του Κύκλου με ξαναέβαλαν σε αναγνωστικό ρυθμό, τις τελείωσα σε 2 μερούλες, με νανούρισαν και με παρηγόρησαν. Και για αυτό, τις ευγνωμονώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου