3/12/15

"Χάρτινη μνήμη", Emma Healey



Από τα καλύτερα- κι ίσως τα πιο αδικημένα- βιβλία της χρονιάς είναι η «Χάρτινη μνήμη» της Έμα Χίλι. Ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο για την 28χρονη συγγραφέα, ένα ευαίσθητο μυθιστόρημα που θα μπορούσες να προσπεράσεις λόγω της μάλλον μικρής του προώθησης στην ελληνική αγορά. Κι όμως. Στο εξωτερικό το «Elisabeth is missing» - όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος- βραβεύτηκε κι έπειτα μεταφράστηκε σε 23 γλώσσες. 

Η Μοντ, η κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια, είναι μια γυναίκα στην τρίτη ηλικία με απώλεια μνήμης. Στηρίζεται στα χαρτάκια που χώνει παντού για να θυμάται έστω και τα βασικά, αν πρέπει ή όχι να αγοράσει την εκατοστή κονσέρβα ροδάκινα, αν πρέπει ή όχι να φάει το μεσημεριανό που της φτιάχνει η φροντίστρια (!) της στις 10 το πρωί. Όμως όπως πολύ συχνά συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις οι παλιές της μνήμες παραμένουν ανέπαφες κι έτσι μας οδηγεί στην ιστορία της οικογένειάς της και της αδελφής της κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Μοντ, που έχει την τύχη να την φροντίζει η κόρη και η εγγονή της, αλλά τους είναι όλο θυμωμένη, φοβάται. Η φίλη της η Ελίζαμπεθ εξαφανίστηκε, το γράφει συνεχώς σε χαρτάκια για να μην το ξεχάσει, αλλά κανείς δεν την πιστεύει. Κι η αδελφή της εξαφανίστηκε. Τότε, στον πόλεμο. 

Μυθιστόρημα εξαιρετικά συγκινητικό για όποιον έχει και λίγο συναναστραφεί ένα άτομο σαν την Μοντ, βαθιά μελετημένο, ζυγισμένο τόσο όσο, που ισορροπεί σοφά ανάμεσα στις δυο ιστορίες. Δεν είναι μελό, έχει στέρεη πλοκή και μια συγκινητική ηρωίδα- αφηγήτρια. Αυτό το εύρημα, η αφήγηση από την πάσχουσα, είναι το μεγαλύτερο ατού του. Και σίγουρα δεν είναι νουάρ, αστυνομικό θρίλερ ή ό,τι άλλο αποφάσισε το μάρκετινγκ. Είναι βιβλίο ανθρώπινο και καλογραμμένο που στέκεται σε αυτό που συμβαίνει, τα γερατειά και την ασθένεια, και μας αφορά όλους. Χωρίς μυστήρια. Μόνο την ανθρώπινη φύση στην πιο γυμνή μορφή της.

Αν αυτό είναι το πρωτόλειο της, ζηλεύω την Έμα Χίλι με μανία. Και θα ήθελα επίσης με μανία να διαβάσω το επόμενό της. Κατά προτίμηση στο πρωτότυπο. 


                                                                                         Κατερίνα Μαλακατέ


"Χάρτινη μνήμη", Έμα Χίλι, μετ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Μίνωας, 2015, σελ. 471









Υ.Γ. 42 Εάν δεν ήταν τόσο ενδιαφέρον, θα το είχα παρατήσει λόγω της μετάφρασης. Παιδαριώδη λάθη, έφηβοι που μιλάνε σαν λόγιοι στον δρόμο, "φροντίστριες", αδυναμία απόδοσης βασικών όρων. Ειλικρινά κρίμα. 



11 σχόλια:

  1. Λυπάμαι, Κατερίνα, αλλά είναι από τις λίγες, νομίζω, φορές που θα διαφωνήσω μαζί σου. Το αγόρασα μόλις κυκλοφόρησε, γιατί με ελκύουν πάντα τα βιβλία που έχουν σχέση με τη λειτουργία του μυαλού. Όμως με απογοήτευσε οικτρά. Βιβλίο επίπεδο, χωρίς κορύφωση, να λέει ξανά και ξανά τα ίδια πράγματα, να μην οδηγεί πουθενά. Δεν μου δημιούργησε κανένα ενδιαφέρον, δεν μου πρόσφερε τίποτα παρ' όλο τον όγκο του και την ακριβή του (σχετικά) τιμή. Δεν ξέρω αν έχεις διαβάσει το "Κάθε στιγμή μετράει" που έχει παρόμοο θέμα. Η σύγκριση μπορεί να σου δείξει τι ακριβώς εννοώ. Δεν έκανα ούτε καν ανάρτηση για τη "Χάρτινη μνήμη". Αφενός γιατί δεν ήθελα να το "θάψω" και αφετέρου γιατί το βρήκα τόσο φτωχό που δεν ήξερα τι να πω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όντως. Από τις σπάνιες φορές που διαφωνούμε τόσο έντονα. Θα αναζητήσω το "Κάθε στιγμή".

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος6/12/15, 3:18 μ.μ.

    Οπότε ψάχνω το πρωτότυπο...
    Εγώ θυμήθηκα το ''φθινόπωρο του πατριάρχη'' του Μάρκες. Και εκεί ο πατριάρχης σημείωνε σε χαρτάκια τις αναμνήσεις του για να μην τις χάσει. Θέλω να ξαναδιαβάσω Μάρκες... άσχετο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω σε αυτήν την φάση πως δεν θα ξαναδιάβαζα Μάρκες. Αργότερα.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος9/12/15, 7:08 μ.μ.

      Φάσεις είναι αυτές...

      Διαγραφή
  3. Έφη Τσιρώνη7/12/15, 4:08 μ.μ.

    Ειλικρινά λυπάμαι για την ακατανόητη εμπάθειά σας, κυρία Μαλακατέ. Δε θα μπω στον κόπο να υπερασπιστώ τη μετάφρασή μου, εφόσον εσείς δεν μπήκατε στον κόπο να τη διασταυρώσετε με το πρωτότυπο. Απλώς, θα σας συνιστούσα να κάνετε μία πρόχειρη έρευνα πριν στάξετε ελαφρά τη καρδία το διαδικτυακό σας δηλητήριο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν έχω καμία εμπάθεια. Ακατανόητη μού είναι η στάση σας. Ειλικρινά.

      Διαγραφή
    2. Έφη Τσιρώνη10/12/15, 3:39 μ.μ.

      The greatest enemy of knowledge is not ignorance, it is the illusion of knowledge.
      Stephen Hawking

      Και ο νοών (αγγλικά και άλλα) νοείτω.

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος22/8/16, 8:05 μ.μ.

    Συμφωνώ με την κ. Τσιρώνη. Θεωρώ πως η μετάφρασή της ήταν άψογη και το βιβλίο εξαιρετικό. Η αγωνία κλιμακούμενη και η Μοντ αξιαγάπητη. Απίστευτα συγκινητικό για μένα που είχα πρόσφατη εμπειρία με δικό μου πρόσωπο. Μια τόσο νέα συγγραφέας αποτύπωσε εύστοχα και με τρυφερότητα ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα. Ας είμαστε πιο προσεκτικοί στις κριτικές μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έφη Τσιρώνη23/1/17, 5:44 μ.μ.

      Σας ευχαριστώ, Ανώνυμε, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση. Καθώς και την κυρία Μαλακατέ, η οποία δημοσιεύει όλα ανεξαιρέτως τα σχόλια, αν και θα μπορούσε θαυμάσια να μην το κάνει.

      Διαγραφή
    2. Στα χρόνια λειτουργίας του blog, μόνο τα spam έχω σβήσει κατά καιρούς. Δεν υπάρχει περίπτωση να σβήσω ειλικρινές σχόλιο, ακόμα κι αν είναι προσβλητικό. Πόσο μάλλον όταν είναι επαινετικό για το βιβλίο (και τη μετάφραση).

      Διαγραφή