27/12/15

Η δεύτερη ανάγνωση






Όταν ήμουν μικρή διάβαζα τα βιβλία μου πολλές φορές, ξανά και ξανά, να μου φτουρίσουν. Αργότερα, μετά την εφηβεία, με έπιασε ο φόβος του θανάτου. Αυτός που υπαγορεύει να διαβάσεις όσα περισσότερα βιβλία μπορείς· πριν πεθάνεις. Και τώρα, που είμαι ενήλικη πια κοντά είκοσι χρόνια, ξύπνησε μια άλλη ανάγκη, να ξαναγυρίζω στα παλιά αναγνώσματα. Ειδικά εκείνα που ήταν σπουδαία, αυτά που τα διάβασα στα 15 μου, χωρίς επίγνωση και μπήκαν μέσα μου, έγιναν το υπόστρωμα για τα επόμενα. Αλλά στην πορεία αδικήθηκαν. Ξαναδιαβάζοντας Ντοστογιέφσκι, που τον διάβασα σχεδόν όλον κάπου εκεί στα 14 και τα 15 μου, το καταλαβαίνω με ένταση.

Αλλά σήμερα δεν ήθελα να μιλήσω για αυτές τις δεύτερες αναγνώσεις, τις πολύ σπουδαίες, τις πολύ σημαντικές, τις κλασικές. Αυτό που με τρώει είναι οι άλλες. Πρόσφατα αναγκάστηκα για επαγγελματικούς λόγους να διαβάσω ξανά δύο βιβλία. Το πρώτο, το είχα λατρέψει στην πρώτη ανάγνωση, το είχα ξαναδιαβάσει κι αυτή στην πραγματικότητα ήταν η τρίτη μου φορά μαζί του. Η αναγνωστική απόλαυση δεν χάθηκε. Ήταν και θα παραμείνει μέσα μου, ίσως τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες και μεγαλύτερη ένταση. Όμως το πραγματικό αποτύπωμα το άφησε η πρώτη μου φορά μαζί του, τότε κοντά στα 18. Το Κιβώτιο με σημάδεψε στα 18, όχι στα 25, κι ούτε στα 37 που το ξαναδιάβασα. 



Το δεύτερο ήταν ένα βιβλίο που είχα μισήσει. Για την ακρίβεια δεν θυμόμουν καν πως το είχα διαβάσει, το ανακάλυψα μέσα στα κείμενα του μπλογκ πως το είχα κάνει. Τόσο πολύ το είχα σβήσει από την μνήμη μου. Είχα γράψει κι αυτό το μάλλον οργισμένο ποστ. Στην δεύτερη μου επαφή μαζί του ήμουν πιο επιεικής, βρήκα σημεία που μου άρεσαν, συνειδητοποίησα με μεγαλύτερη δύναμη τους συμβολισμούς. Όμως η βασική μου άποψη παραμένει: ο Ροθ στο Αμερικάνικο Ειδύλλιο είναι τόσο αναλυτικός και αυτοαναφορικός που είναι απολύτως αφόρητος. Θα γράψω ξανά αναλυτικά την γνώμη μου για το βιβλίο. Όμως η πρώτη εντύπωση δεν άλλαξε.

Η αλήθεια είναι πως μεγαλώνοντας τα διαβάσματα μας διαφοροποιούνται, μπορούν να εξελιχθούν κι αυτό που κάποτε μας φαινόταν βαρετό τώρα να το θεωρούμε αριστούργημα. Αυτό τουλάχιστον για τους κλασικούς. Όμως για τα υπόλοιπα, θεωρώ πως είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει τόσο πολύ το αναγνωστικό γούστο. Μπορεί την δεύτερη φορά να αναγνωρίσεις ένα βιβλίο ως σημαντικό, σπουδαίο, ενδιαφέρον, μέσα σου όμως πάντα θα λες: «Όμως εμένα ΔΕΝ μου αρέσει».







8 σχόλια:

  1. Θα συμφωνήσω απόλυτα... και μου έδωσες έναυσμα να ξαναδιαβάσω βιβλία που τα είχα διαβάσει μικρή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ έλεγα να το καθιερώσω και να ξαναδιαβάζω τουλάχιστον δύο τον χρόνο.

      Διαγραφή
  2. Διάβασα 5 φορές την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, μέσα σε μια επταετία. Κάθε φορά "κάτι" διαφορετικό, μέσα από το παλαιό ένα νέο στοιχείο αναδύονταν. Έχω να το διαβάσω χρόνια. Οι αναγνωστικές μου απαιτήσεις οξύνθηκαν, δεν ξέρω αν πρέπει να το ξαναδιαβάσω ή να μείνω στην γλυκιά ανάμνηση τοων πέντε πρώτων φορών.
    Πάντως έχω ήδη στη λίστα μου 4-5 βιβλία (δικές σου προτάσεις κάποια) που θα ξαναδιαβαστούν στο μέλλον.
    Και συνεχίζω διαβάζοντας.(τελίτσες) ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ειναι μαγεία η δεύτερη αναγνωση, εγω το κανω σχεδον παντα με ολα τα βιβλια μου. Παντα θα ανακαλυψω κατι καινουργιο, μια καινουργια ιδεα, ενα κρυμμενο νόημα, ενα στοιχείο καποιου χαρακτηρα που δεν ειχα προσεξει την πρωτη φορά. Χώρια που ξαναδιαβάζοντας ενα αγαπημένο βιβλιο μπαινω ξανα σε μια comfort zone σαν να με αγκαλιαζουν δυο πολυαγαπημένα χέρια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ομολογώ πως το κάνω με πολύ λίγα βιβλία. Με πιάνει να λαχτάρα να διαβάσω αυτά που δεν έχω ήδη διαβάσει.

      Διαγραφή
  4. Πάντα η δεύτερη ανάγνωση έχει μια διαφορετική ουσιαστική λειτουργία σε ένα βιβλίο. Ξέροντας το περιεχόμενο πλέον έχεις τη δυνατότητα να εστιάσεις σε κάποια πιο συγκεκριμένα πράγματα. Να σου ευχηθώ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ που έρχεται με ότι καλύτερο για σένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή