«μπονσάι», Alejandro Zambra

Γιατί τώρα το «μπονσάι» του Αλεχάντρο Σάμπρα; Γιατί είναι στις προσφορές με μόλις 3,30 ευρώ. Γιατί είναι ένα λιανό βιβλιαράκι 102 σελίδων. Γιατί είναι μια νηφάλια-ποιητική ιστορία έρωτα. Μάλλον γιατί ανακοινώθηκε η προσεχής έκδοση του επόμενου του συγγραφέα. Για τόσο πεζούς λόγους. Για πεζούς λόγους εξάλλου ανακαλύπτουμε υπέροχα βιβλία.

Η ιστορία έχει ως εξής: 

«Στο τέλος εκείνη πεθαίνει κι εκείνος μένει μόνος, αν και στην πραγματικότητα είχε μείνει μόνος πολλά χρόνια πριν πεθάνει εκείνη, η Εμίλια. Ας πούμε πως εκείνη λέγεται ή λεγόταν Εμίλια και πως εκείνος λέγεται, λεγόταν και εξακολουθεί να λέγεται Χούλιο. Χούλιο και Εμίλια. Στο τέλος η Εμίλια πεθαίνει και ο Χούλιο δεν πεθαίνει. Τα υπόλοιπα είναι λογοτεχνία:»

Η Εμίλια κι ο Χούλιο γνωρίζονται καθώς διαβάζουν μαζί στο σπίτι των δίδυμων συμφοιτητριών τους. Και κάνουν μια σχέση ερωτική, παρόλο που αυτός στην αρχή ήθελε μιαν άλλη. Και είναι ιδιότυπη όχι μόνο σεξουαλικά, και συναισθηματικά αλλά και λογοτεχνικά. Αρέσκονται να διαβάζουν λογοτεχνία πριν το σεξ, και σε κάθε κείμενο να βρίσκουν κάτι που τους ανάβει. Έχουν πει ένα κοινό ψέμα ο ένας στον άλλον. Πώς έχουν διαβάσει τον Προυστ. Ο Προυστ και ο Μασεντόνιο Φερνάντες- δάσκαλος και πολλοί λένε σημαντικότερος του Μπόρχες- θα είναι το τέλος της σχέσης τους. Εκείνη θα φύγει για την Ισπανία. Εκείνος θα γράψει ένα μυθιστόρημα που θα υποκριθεί πως είναι κάποιου άλλου. 

Ο έρωτας και η λογοτεχνία, η ποίηση και η πρόζα. Αυτά είναι τα συστατικά του μπονσάι, ενός δέντρου θνησιγενούς και περιορισμένου, όπως η ιστορία μας· ακόμα κι αν δεν πέθαινε η Εμίλια ήδη από τις πρώτες αράδες. Το βιβλίο δεν το αφήνεις από τα χέρια ως να τελειώσει, όπως θα καταλάβατε. Το σκέφτεσαι ξανά, ενίοτε μπορεί και να το ξαναδιαβάσεις. Και να αναρωτηθείς. Τι είναι αυτό που κάνει τους λατινοαμερικάνους συγγραφείς κάτι τόσο τετριμμένο όσο μια απλή ιστορία αγάπης να το μετατρέπουν σε υψηλή λογοτεχνία. Σε ένα τέτοιο κομψοτέχνημα. 

«Μπονσάι», Αλεχάντρο Σάμπρα, μετ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη, 2007, σελ.102