Μια 93χρονη δέχεται επίθεση από έναν 14χρονο στην πυλωτή της πολυκατοικίας. Το αγόρι ανεβαίνει μαζί της στο διαμέρισμά της και της ζητάει τα λεφτά της. Αυτή του λέει πως τα έχει στο μπάνιο, και τον αιχμαλωτίζει εκεί. Έπειτα, κάθεται έξω από το μπάνιο, τον ταΐζει κουλούρια, γλυκίσματα και σνίτσελ και τον αναγκάζει να ακούσει την ιστορία της μάνας της, μιας πανέμορφης γυναίκας που το μόνο που ήθελε ήταν να πετάξει.
Εμείς ακούμε μονάχα την φωνή της 93χρονης. Δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει κάποιος μες στην τουαλέτα. Δεν ξέρουμε αν λέει την αλήθεια. Δεν ξέρουμε πόσα από την ιστορία της μαμάς της τα σκαρφίζεται και πόσα της έχουν διηγηθεί. Γιατί η μάνα της πέθανε όταν αυτή ήταν δυο χρονών. Αλλά ξέρουμε πως πρόκειται για μια γυναίκα διψασμένη για αγάπη, και προσοχή. Για μια γυναίκα που θα έκανε τα πάντα για να την αφήσουν να μιλήσει. Κι ας μην έχει η ιστορία της ενδιαφέρον ούτε καν για την ίδια.
Αυτή η απλή ιστορία είναι ίσως από τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές που διάβασα φέτος. Το μυθιστόρημα διαβάζεται σχεδόν απνευστί, αλλά τα όσα λέει στον μονόλογό της η γυναίκα, εντυπώνονται. Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι που φτάνουν σε μεγάλη ηλικία, και νιώθουν πως χαράμισαν τη ζωή τους, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να το κρύψουν από τους άλλους, δίνουν πάντα ανάγλυφη την αίσθηση της ματαιότητας. Είναι η πιο καλή αφορμή για να αναλογιστεί κανείς τη δική του ζωή, πως την αφήνει ή την άφησε να περνάει, τι θα μείνει στο τέλος και γιατί.
Το «Απ’ τον αέρα πιο ελαφριά» του Φεδερίκο Ζανμέρ ήταν η έκπληξη της αναγνωστικής χρονιάς μου ως τώρα. Το πήρα γιατί με κέντρισε το οπισθόφυλλο, χωρίς να ξέρω τίποτα άλλο για αυτό – με την σιγουριά της μετάφρασης του Αχιλλέα Κυριακίδη και των εκδόσεων Opera- και το ένστικτό μου δικαιώθηκε. Μου εύχομαι κι άλλα τέτοια βιβλία στο μέλλον.
Κατερίνα Μαλακατέ
"Απ' τον αέρα πιο ελαφριά", Φεδερίκο Ζανμέρ, μετ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Opera, 2016, σελ. 243
