Η Εκμηδένιση είναι σαγηνευτικό μυθιστόρημα∙ προερχόμενο από τον Ουελμπέκ δεν θα μπορούσε παρά είναι τέτοιο. Αν εξαιρέσει κανείς τη φλύαρη και εντελώς άνιση Σεροτονίνη, δεν έχει τύχει να διαβάσω μυθιστόρημά του που να μην αξίζει τον κόπο. Γιατί ποτέ του δεν κρύβεται, ανοίγεται σε κάθε αναγνώστη, δεν φοβάται να περιγράψει την ανθρώπινη δυστυχία, ούτε τη μιζέρια της ανθρώπινης κατάστασης. Φαίνεται βέβαια στα τελευταία βιβλία του πως είναι πια ένας μετανοημένος μισάνθρωπος. Στην Εκμηδένιση, με τον τόσο γλαφυρό τίτλο, κυριαρχεί η αγάπη.
Σαν να ενηλικιώθηκε το τρομερό παιδί των γαλλικών γραμμάτων, αδιαφορώντας πάντα για τον καλλωπισμό της γλώσσας (τον αγαπώ για αυτό, είμαστε υπερπλήρεις από comme il faut συγγραφείς που δεν μπορούν να πουν τα βασικά με το όνομά τους), στήνει ένα μυθιστόρημα κατ’ επίφαση μονάχα πολιτικό, αλλά στην ουσία βαθιά προσωπικό κι ανθρώπινο. Αυτή τη φορά το άλτερ ίγκο του δεν είναι ο σαραντάρης πρωταγωνιστής του, αλλά ο πατέρας του πρωταγωνιστή, καθηλωμένος στην αναπηρική πολυθρόνα του μετά το εγκεφαλικό, που παρατηρεί και καταλαβαίνει τα πάντα, αλλά δεν μπορεί να μιλήσει. Αυτό που χρειάζεται είναι στοργή.
Ο Πωλ, ο κεντρικός ήρωας, είναι υψηλά ιστάμενος υπάλληλος που δουλεύει δίπλα στον υπουργό Οικονομικών Μπρυνό, έναν τεχνοκράτη που θα ήθελε να γίνει Πρόεδρος. Βέβαια ο απερχόμενος Πρόεδρος δεν διαλέγει τελικά τον τεχνοκράτη, αλλά έναν παλιάτσο κωμικό για να τον διαδεχτεί. Ταυτόχρονα τρέχει και μια υπόθεση περίεργης κυβερβοπειρατείας που ξεκινά σχετικά αθώα αλλά καταλήγει σε τρομοκρατικές ενέργειες. Ο Πωλ είναι αποξενωμένος από την γυναίκα του, την Πρυντάνς και φαίνεται πως ασχολείται μόνο με τη δουλειά του. Ώσπου ο πατέρας του παθαίνει εγκεφαλικό και αναγκάζεται να πάει στο πατρικό του στο Μποζωλαί. Εκεί θα συναναστραφεί ξανά την αδελφή του τη Σεσίλ, μια πανέμορφη γυναίκα, καλή χριστιανή, και καλή μαγείρισσα, γεμάτη συμπόνοια. Και θα καταστρώσει μαζί με τα αδέλφια του τη διάσωση του πατέρα τους από το ίδρυμα που έχει μπει για αποκατάσταση. Όταν γυρίσει, οι σχέσεις τους με την Πρυντανς θα αρχίσουν από την αρχή.
Τα βασικά θέματα είναι τα πολιτικά, όπως πάντα. Τον συγγραφέα απασχολεί η κατάσταση στη Γαλλία αλλά και παγκοσμίως με την τρομοκρατία, την άνοδο των ρατσιστών, η περίπλοκη κατάσταση με τη θρησκεία (δεν παραλείπει να αφήσει αντιισλαμικές αιχμές). Όμως εδώ κυριαρχούν και τα ανθρώπινα, μιλά για τη φθορά του σώματος και τον θάνατο, τη στοργή και τη φροντίδα για τον άλλον, τους δεσμούς αίματος που δένουν τα μέλη μιας οικογένειας. Καταπιάνεται με το πολύ σοβαρό θέμα της περίθαλψης, του υγειονομικού συστήματος, της παρηγορητικής φροντίδας. Σε αυτές τις 664 σελίδες εγκιβωτίζει αρκετές υποιστορίες, παραμένει πάντως σχετικά πιστός στον ήρωα του, τον ακολουθεί μέχρι το απόλυτο τέλος.
Δεν πρόκειται για ένα φαντασμαγορικό βιβλίο, όπως αυτά που μας έχει συνηθίσει. Είναι ένα μυθιστόρημα ηπιότερων τόνων, ισάξιο όμως με τα καλύτερά του. Οι αναγνώστες ανά των κόσμο έχουν περίεργη σχέση με τον Ουελμπεκ, οι πιο πολλοί αγαπούν να τον μισούν, τον διαβάζουν και τον ακολουθούν μα ταυτόχρονα τον αποκαθηλώνουν. Συζητήσεις για το αν είναι ή όχι μισογύνης (είναι, βαθιά, ακόμα κι εδώ που είναι ηπιότερος, είναι φανερό πως τρέφει συμπάθεια μόνο για τις γυναίκες που σκοπό της ζωής τους έχουν να φροντίζουν έναν άντρα, είναι καλές, μειλίχιες και συμπονετικές), για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για έναν συγγραφέα που δεν μπορείς να αγνοήσεις.
Κατερίνα Μαλακατέ
