2/1/12

"Δουβλινιάδα", Enrique Vila-Matas



Αν κάτι μόνο έπρεπε να σχολιάσω για τη «Δουβλινιάδα» του Ενρίκε Βίλα Μάτας θα ήταν αυτή η φράση «Με έκανε να θέλω να ξαναδιαβάσω τον Οδυσσέα». Κι αυτό δεν είναι μικρό επίτευγμα γιατί δεν συγκαταλέγομαι σε αυτούς που εκστασιάστηκαν. Ίσως βέβαια η απόσταση που με χωρίζει από κείνη την πρώτη ανάγνωση, κοντά μια δεκαετία, και τα βιβλία που χώρεσαν σε αυτό το χρονικό διάστημα, να έχουν το λόγο τους κι αυτή τη φορά να κατορθώσω να δω την σημαντικότητα του επιτεύγματος του Τζόυς.

Στο βιβλίο του Μάτας, τώρα. Πρόκειται, όπως σε όλα τα βιβλία που Ισπανού που έχω διαβάσει, για έναν ύμνο στη λογοτεχνία, στη γραφή και στην ανάγνωση. Ο συγγραφέας πραγματεύεται κι εδώ αυτό που ξέρει πολύ καλά, τον φόβο για το τέλος της λογοτεχνίας, της ζωή και του κόσμου. Σπάνια υπογραμμίζω σε βιβλία, όμως εδώ το έκανα με δυο φράσεις. Αυτή, ως αρχή του δεύτερου κεφαλαίου:

 «Αν μια μέρα, όμως, έβρισκε αυτόν τον πολυπόθητο συγγραφέα, αυτό το φάντασμα, αυτό το αερικό, δύσκολα ο άνθρωπος αυτός θα έλεγε καλύτερα αυτό που έχουν ήδη πει τόσοι άλλοι για το χάσμα που χωρίζει τις προσδοκίες της νιότης και την πραγματικότητα της ωριμότητας, αυτό που έχουν πει τόσοι άλλοι για την απατηλή φύση των επιλογών μας, για την απογοήτευση που έρχεται όταν προσπαθούμε να πετύχουμε πράγματα, για το παρόν ως κάτι εύθραυστο και το μέλλον ως επικράτεια του γήρατος και του θανάτου

  Και τούτη που επανέρχεται στο κείμενο συχνά πυκνά:

  «η ζωή είναι μια διαδικασία κατεδάφισης»

            Ίσως γιατί χωρίς καν να το καταλάβω έπαψα κι εγώ πια να είμαι τόσο νέα, η υπαρξιακή αγωνία του εκδότη Ρίβα που βγήκε στη σύνταξη έχοντας πίσω του έναν αξιοπρεπή κατάλογο βιβλίων της παγκόσμιας λογοτεχνίας αλλά χωρίς να καταφέρει να ανακαλύψει εκείνη την ιδιοφυία που θα έκανε τη διαφορά στους καιρούς μας, αυτού του ανθρώπου που στον απολογισμό τους βρίσκει μόνο σπαράγματα λογοτεχνίας αλλά δεν μπορεί να δει τα συντρίμμια του εαυτού του, με τάραξε. Η ιδέα της επίσκεψης στο Δουβλίνο στην Bloomsday και της κηδείας της εποχής του Γουτεμβέργιου, που στην αρχή με ξένισε, μετά μου φάνηκε απολύτως ταιριαστή, και το όλο εγχείρημα μου άφησε γεύση πρωτότυπου αριστουργήματος. Γιατί ο Βίλα Μάτας μπορεί να μην λειτουργεί  με την εκρηκτική ευφυΐα του συγγραφέα που κάτι παραπάνω θα είχε να πει από τον προηγούμενο για τη ζωή και το θάνατο, αλλά τα καταφέρνει με τη φιλόπονη έρευνα ενός ανθρώπου που πραγματικά αγαπά την ανάγνωση.

"Δουβλινιάδα", Enrique Vila-Matas, μετ. Ναννά Παπανικολάου, εκδ. Καστανιώτη, 2011, σελ. 308

5 σχόλια:

  1. Όμορφη σύμπτωση! Και εγώ με Δουβλινιάδα άλλαξα χρόνο! Ακόμα δεν το έχω τελειώσει αλλά νομίζω ότι σε γενικές γραμμές συμφωνώ με το σχόλιο σου. Καλή χρονιά, καλές αναγνώσεις και όμορφες αναρτήσεις να έχουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ίσως με βοηθήσει και μένα η Δουβλινιάδα να συλλάβω τη σημαντικότητα του Οδυσσέα ή του Τζόυς εν γένει, βρίσκομαι τουτέστιν σε κοινό μονοπάτι. Μπαίνει στα υπόψιν...παρεμπιπτόντως ο Οδυσσέας θα αναγνωστεί για 24(!) ώρες στο χώρο Bacaro στις 2 Φλεβάρη προς τιμήν της γέννησης του συγγραφέα. Την πληροφορία βρήκα σε προσφιλές ιστολόγιο: http://bookspottings.blogspot.com/2011/12/jj-blues-marathon-man.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. N014ME, όντως ωραία σύμπτωση, περιμένω την ανάρτησή σου. Καλή μας χρονιά

    filoteo, τον μαραθώνιο για τον Οδυσσέα τον είχα υπόψη μου, αλλά ως τώρα δίσταζα. Δεν ξέρω αν θα το τολμήσω να παρακολουθήσω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. αναγνωση επι 24ωρες θα γινει και στην θεσσαλονικη,στο μπαρ manifesto ,πισω απ την καμαρα στις 2 φεβρουαριου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. αναγνωση επι 24ωρες θα γινει και στην θεσσαλονικη,στο μπαρ manifesto ,πισω απ την καμαρα στις 2 φεβρουαριου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή